Zirai ilaç atıklarının hem çevre hem de insan sağlığına büyük zararı olduğunu belirten Bayramiç Belediye Başkanı İsmail Sakin Tuncer, belediye olarak bu konuda önlem aldıklarına dikkat çekerken, TÜKODER Çanakkale Şube Başkanı Ali Rıza Berkit ise, sağlık açısından son derece riskli olan zirai ilaç atıklarının önlenmesi amacıyla öneride bulundu. Kamuoyunda geniş yankı bulan ilaç atıklarına sessiz kalmayarak tepki gösteren Çanakkale Tabip Odası Çevre Komisyonu da yazılı açıklama yaparak, ilçede yaşanan olayı yağmurlarla gelen uyarı olarak değerlendirdi. Ölçüsüz ve sınırsız kullanılan tarım ilaçlarının, tarımsal ürünlerin yanı sıra, toprağın ve su kaynaklarının kirlenmesine, insan ve diğer canlıların sağlıklarının tehlikeye düşmesine yol açtığını belirten komisyon, tarım ilaçlarının konulduğu bir toplama sisteminin kurulmasının gerekli olduğuna dikkat çekti.
“Zirai ilaç atığı sorununu kendi içimizde çözmeliyiz”
Zirai ilaç atıklarının yarattığı çevre sorununun engellenmesi amacıyla öneride bulunan TÜKODER Çanakkale Şube Başkanı Ali Rıza Berkit; “Zirai ilaç atıklarının Bayramiç Barajı’nda toplanması son derece tehlikeli bir durum. Çevre bilinci buradan başlamalı. Bu ilde altın arama çalışmalarına karşı çıkmak lazım, ama bu tür çevre olaylarını da kendi içimizde çözmeliyiz. Bu atıkların toplanmasıyla ilgili bir kampanya başlatılmalı. Buna ekonomik destek de sağlanmalı. Mart ayında bu ilaçlamalar başlayacak. Bu nedenle zirai ilaç atıklarının toplanmasıyla ilgili bir önlem bulununcaya kadar geçici olarak ilaçlamaların önüne geçilmeli diye düşünüyorum” dedi.
Berkit’ten öneri
Son derece sağlığa zararlı olan zira ilaç atıklarının önlenmesi için bazı önerilerde bulunan Berkit; “Bayramiç ilçesindeki zirai ilaç atıkları hem sağlığımız hem de çevre için büyük risk oluşturmaktadır. Böyle önemli bir sorunu Valilik, Kaymakamlık ve yerel yönetimler iş birliği içerisinde çözmelidir. Bu çözümün kalıcı olması için bir anlamda da milletvekilleri düzeyinde olmalı. Bu tür ilaçların depoziteli satılması lazım. Çünkü gelişmiş ülkelerde bu böyle. Mesela fabrikadan ürün çıkarken, geri dönüşümün de maliyetini üzerine koyarak satılıyor. Dışarı bir firmanın boş ürünü olumsuz bir yerde bulunduğunda hemen ceza kesiliyor. Kısacası bu ülkede geri dönüşüm için bira şişesini toplattıran mantık, kesinlikle zirai ilaç atıklarını da geri toplatması lazım. Bu konuda bir kampanya düzenlenebilir. Dolusunu aldın, boşunu getirdiğinde şu kadar para alacaksın gibi bir kampanya olabilir. Zirai ilaç atıklarında bu tür kampanyalar düzenlenmeliydi. Ancak geç kalınmış bir konu. Siyasetçilerinde bu konuda kafa yorması lazım. Geçici olarak belediyelerin ya da il özel idaresinin hızlı bir şekilde bu konuya fon ayırarak atıkların geri toplanmasına katkı sunmalı. Bunun kanun düzeyinde bir şeyler yaparak zirai ilaç atıklarının geri toplanması gerekiyor.”
Tuncer; “Son derece tehlikeli”
Zirai ilaç atıklarının dere yataklarına atılmaması için gerek Valilik gerekse Kaymakamlığın önlem alması gerektiğini kaydeden Bayramiç Belediye Başkanı İsmail Sakin Tuncer; “Bu çok kötü bir durum. Zirai ilaç atıklarının dere yataklarına atılmaması için önlem alınmalı. Çünkü bu atıklar zehirli. Elmaları haşerelerden korumak için ilaç atılıyor. O ilaçları da rastgele atarsanız oraya buraya ve tarlada bırakırsanız, yağan yağışlar bu atıkları baraja sürüklüyor. Ancak bahsi geçen alan belediyenin mücavir alanının dışında. Bu alan Kaymakamlığın sorumluluğunda. Belediye olarak önlem alsak da herhangi bir yaptırımız yok” dedi.
“Önlemimizi aldık”
Zirai ilaç atıklarının yarattığı tehlikeye karşı belediye olarak önlem aldıklarını vurgulayan Başkan Tuncer şu şekilde konuştu: “Çiftçilerin bu konuda eğitilmesi lazım. Çeşitli slaytlar eşliğinde köy kahvehanelerinde çiftçilere gösterilip zirai ilaç atıklarının gelişi güzel yerlere bırakılmaması için eğitim verilmeli. Çünkü bu konu çok önemli. Binlerce zirai ilaç atığı var. Bu tehlikeye karşı belediye olarak tedbirimizi alıyoruz. Barajın aktığı yerde bulunan su kuyumuzdan su almıyoruz. Onu kapattık. Diğer su kuyularımız ilçemize yetiyor. Bu şekilde önlemimizi aldık.”
Tabip Odası “Yağmurlarla gelen uyarı!”
Bayramiç Barajı’nda yaşanan zirai ilaç atık felaketi nedeniyle yazılı açıklama yapan Çanakkale Tabip Odası Çevre Komisyonu, tarım ilaçlarının konulduğu bir toplama sisteminin kurulmasının gerekli olduğunu savundu. Ölçüsüz ve sınırsız kullanılan tarım ilaçlarının tarımsal ürünlerin, toprağın ve su kaynaklarının kirlenmesine, insan ve diğer canlıların sağlıklarının tehlikeye düşmesine yol açtığını ifade eden komisyon yetkilileri; “Çanakkale basınında yer alan haberler, görmek istemediğimiz tarım ilaçları gerçeğini tekrar yüzümüze vurmuştur. Bu ilaçlar, tarımsal ürünlerin zararlılara karşı korunması ve veriminin arttırılması amacıyla yaygın olarak kullanılmaktadır. Tarımsal ilaçlar, ne yazık ki gerek kullanım sırasında, gerekse kullandıktan sonra yapılan birçok yanlışlıklar nedeniyle, önemli bir halk sağlığı sorununu da beraberinde getirmektedir. Bu ilaçların, hangi ürün için ne kadar, hangi koşullar altında ve ne zaman kullanılacağı, konunun uzmanlarını ilgilendiren özel bir konudur. Ancak ölçüsüz ve sınırsız kullanılan tarım ilaçları, kullanıldıkları tarımsal ürünlerin, toprağın ve su kaynaklarının kirlenmesine, insan ve diğer canlıların sağlıklarının tehlikeye düşmesine yol açmaktadır. Yağışlar, rüzgârlar ve diğer doğal etkenler, bu kirlilik kaynaklarının, kaynak noktasından çok daha uzaklara, hatta beklenmeyen bölgelere ulaşmasına neden olabilir. Basına konu olan ve son yağmurlarla Bayramiç Barajında kirliliğe yol açan son olayda yaşanan aslında tam olarak budur. Yaşadığımız bu olay, aslında beklediğimiz bir durumdur. Çünkü ülkemizin diğer bölgelerinde olduğu gibi, Çanakkale İlinde de tarım ilaçları kullanımı konusunda, ciddi sorunların olduğunun farkındayız. Bu sorunun dünyada gelişmekte olan ve geri kalmış birçok ülkede yaşandığını da biliyoruz. İlimizde bu konuda yapılmış sınırlı sayıdaki bilimsel çalışmada, ne yazık ki, çiftçilerin tarım ilaçlarını kullanım konusunda yetersiz bilgi ve duyarlılığa sahip oldukları gösterilmiştir” dediler.
“Çiftçiler eğitilmeli”
“Söz konusu bu durumun birçok nedeninin bulunduğunu düşünmekteyiz” diyen komisyon yetkilileri; “En önemlisi çiftçilerin eğitilmeleri ve izlenmeleri gerekmektedir. Bu konuda son dönemde tarım teşkilatları tarafından çalışmalar yapıldığının farkındayız. Ancak daha fazla çabaya kamu kuruluşları, meslek örgütleri ve özel sektörün işbirliği ile yapılacak çalışmalara ihtiyaç bulunmaktadır. Öncelikle köyleri de içine alan, tarım ilaçlarını önceleyen bir toplama sisteminin kurulmasının gerekli olduğunu düşünmekteyiz. Çanakkale ili bu konuda Katı Atık Yönetim Birliği ve yeni kurulmuş atık bertaraf sistemine sahip olması açısından avantajlı konumdadır. Bu sistem içinde, bazı köylerden de katı atıkların toplandığı bilinmektedir. Ancak sistemin daha çok köy ve daha çok belediyeyi kapsaması için şartlar zorlanmalıdır. Ayrıca tarım ilaçlarının atıklarına özel, bir sistem kurulması da düşünülebilir. Özellikle ilaçların fazla kullanıldığı sezonlarda, köy ve beldelerde bunun için özel konteynırlar sağlanmalı, bunlar haftanın belli günlerinde düzenli olarak boşaltılmalıdır. İlaç atıklarının insan sağlığı ve çevreye etkisiz hale getirilmesi için gerekli olan yöntemler kullanılmalıdır. Aynı zamanda, tarım ilaçlarını satmak basit bir ticari faaliyet olarak görülmemelidir. Bu ilaçları çiftçilere satanlar, ilaçların doğru, etkili ve sağlık için zararsız kullanımından da sorumludurlar. Çiftçilerin hem ilaçların kullanımı, hem de ilaç artıklarının uygun bir şekilde bertaraf edilmesi, hem de bu ilaçların sağlığa ne gibi zararlar olabileceği konusunda eğitilmeleri gerekmektedir” ifadelerini kullandı.
“Sorunu görmezden gelmek hem doğa tahribatına
hem de yaşanabilecek sorunlara davetiye çıkarmaktır”
Çanakkale Tabip Odası Çevre Komisyonu olarak, aşırı yağışlarla birlikte Bayramiç Barajı’na taşınan tarım ilaçları artıklarının, doğa tarafından yapılan bir uyarı olarak değerlendirdiklerini kaydeden yetkililer şu şekilde konuştular: “Aslında var olduğunu bildiğimiz, ancak görmezden geldiğimiz bir sorun, yağmurlarla adeta gözümüze sokulmuştur. Bu noktadan sonra da, bu sorunu görmezden gelmek hem doğa tahribatına hem de bu nedenle yaşanabilecek sorunlara davetiye çıkarmak olacaktır. Tarım ilaçlarının gerektiği şekilde kullanımı, uygun şekilde etkisiz hale getirilmesi, yerel otoritelerin, belediyelerin, tarım teşkilatlarının, konu ile ilgili olabilecek tüm meslek kuruluşlarının, üniversitenin ilgili bölümlerinin ve de ilaçların ticaretini yapan özel sektörün sorumluluğundadır. Çiftçilerimizin sorumluluğu, ancak bu konuda yeterli eğitim ve destek sunulduktan sonra başlayabilir. Çanakkale Tabip Odası Çevre Komisyonu olarak biz, yapılacak tüm çalışmalara olayın insan sağlığını ilgilendiren boyutu ile ihtiyaç duyulan tüm desteği vermeye hazırız.”
