Çanakkale Emlakçılar Dayanışma Derneği Başkanı Lütfi Dara, Çanakkale’de ev satış ve kira artışlarını gazetemize değerlendirdi. Son yıllarda arsa paylarında ki uçuk artışın doğal olarak ev satış fiyatlarına yansıdığını belirten Dara; Arsa sahipleri, bugün yeni imara açılan yelerde bile yüzde 40 ile 50 arası müteahhitten arsaya karşılık pay istiyor. Bu durumda müteahhit de bir daire yerine iki daire parası istemek zorunda kalıyor. Maliyeti 150 binse daireye 300 bin istemek durumundadır” dedi. Vatandaşın artık kendi başına arsa alıp başını sokacak bir ev yapma imkanı kalmadığının altını çizen Dara; Şehir gelişimine pek uygun olmayan yapılaşmalar yapılıyordu ama en azından vatandaş başını sokacak müstakil bir evde yapabiliyordu. Şimdi öyle bir durumda kalmadı, yani vatandaş müteahhitlere mecbur bırakıldı” şeklinde konuştu. Asra paylarında ki artışın doğal olarak ev kiralarına yansıdığını altını çizen Dara, bir yıl içerisinde enflasyon rakamlarından bağımsız olarak kiralarda yüzde 20 artış olduğunu vurguladı. Dara, üniversitedeki artış ve büyük illerden gelen göçün etkisi ile fiyatlar yükselse dahi ev satış ve kiraların talebi düşürmediğini belirtti. Ev fiyat artışlarında ki en büyük sebebin arsa payları olduğunu açıklayan Dara; “Çanakkale göç almaya devam ediyor. Son zamanlarda konut yapımı arttı. Ancak konut yapımı artsa dahi fiyatlarda bir düşme ya da gerileme olmuyor. İnşaat girdilerine mi zam var bilemiyorum ancak arsa payı konut fiyatlarında baya büyük bir etken. Bugün yeni açılan yelerde bile yüzde 40 ile 50 arası müteahhitten arsaya karşılık pay istiyorlar. Bu yerin durumuna göre değişiyor. Eskiden şehir merkezinde bu normaldi ancak, yeni açılan bölgelerde de bu paylar rakamlara çıktı. Buda müteahhidin yaptığı iki daireden birisini arsa sahibine vermesi demektir. Müteahhit ne yapacak, bunu maliyete yansıtacak. Bu durumda müteahhit de bir daire yerine iki daire parası istemek zorunda kalıyor. Maliyeti 150 binse daireye 300 bin istemek durumundadır. Konutlardaki fiyat artışlarında en fazla etken arsa payları diyorum. Şehir merkezine zaten arsa yok. Bugün vatandaşın kendi evini yapabileceği arsa alma imkânı zaten hiç yok” dedi.
“Vatandaş, müteahhitlere mecbur bırakıldı”
Vatandaşın artık kendi başına arsa alma ve başını sokacak bir ev yağma olanağının kalmadığını ifade eden Dara; “Esenler’de, Karacaören ovasında 2 bin dönümlük bir alan inşaata açıldı. Ancak her bir arsa en dört dönüm. Vatandaşın dört dönümden aşağı arsa alma imkânı yok. Eskiden 300-500 metrekarelik arsalar üretiliyordu. Vatandaş parası ile arsayı satın alıp başını sokacak bir ev yapıyordu. Bir ya da iki katlı, şehir gelişimine pek uygun olmayan yapılaşmalar yapılıyordu ama en azından vatandaş başını sokacak müstakil bir evde yapabiliyordu. Şimdi öyle bir durumda kalmadı, yani vatandaş müteahhitlere mecbur bırakıldı. Dört dönüm, on dönüm bir parseli vatandaş alıp yapamayacağına göre, müteahhitler kendisi alıp yapacak ve pazarlayacak. Bunu arsa sahipleri de müteahhitlerde biliyor. Arsa sahibi yüksek istiyor. Müteahhitte mecburen iki katına satmak durumunda kalıyor. Bence en büyük etken bu diyorum” dedi.
“Girdiler, arsa payları kadar etkili değil”
İnşaat girdilerinin arttığını, ancak bu girdilerin arsa payları kadar yükseliş göstermediğinin altını çizen Dara; “Bu arada demir fiyatları da zannedersem arttı. Girdilerde de mutlaka artış var ancak bir demir, çimento, maliyeti o kadar fazla etkilemez. Kaba inşaattan ziyade ince tesisatlardır, badanasıdır, doğramasıdır, iç döşemelerdir bence inşaatın en büyük maliyeti bunlar. Hepsi etken. İnşaat malzemelerine zam gelmesi bir etkendir ama en büyük etken önceden de ifade ettiğim gibi bence arsa fiyatlarıdır diyorum. 10-15 sene önce Esenler Mahallesi’nin alt tarafında yüzde 20-25’lerde olmasına rağmen müteahhitler inşat yapmaya nazlanıyordu. Şimdi ise yüzde 50 istiyorlar. Bu kadar yüksek. Bence çok. Bir arsa payının bir dairede 30-40 Bin lirayı geçmemesi lazım” şeklinde konuştu.
“Ev fiyatları kiraları arttırdı”
Ev fiyatlarında ki artışın doğal olarak kiralara yansıdığının altını çizen Dara bu artışı ise; “Bu durumda kiralarda da doğal olarak fiyatlar artıyor. Ben 100 bin liraya daire alırsam farklı, 300 bin liraya daire alırsam farklı. Normal oturulacak 3+1 dairelerde semtine göre değişiyor. Ortalamasını düşünürsek 300 bin liradan aşağı 3+1 daire bulmazsınız. Vatandaş da 300 bin liralık daireyi kolay kolay 500 liraya kiraya vermez. Tabi Çanakkale’de 40-45 bin civarında öğrenci nüfusu var. Bu, kiralık dairelere talebi çok arttırıyor. Birçok öğrencide yurttan ziyade evi tercih ediyor. 2, 3 arkadaş bir ev tuttuklarında yurttan daha düşük maliyetli oluyor ve eve girme çıkma olayları da daha rahat oluyor. Bu nedenle öğrenciler evi tercih ediyorlar. Öğrencilerde bu durumda özellikle 1+1 evleri tercih ediyorlar. Ekonomik durumu iyi olan öğrenciler tek başına, ya da iki arkadaş bir olup ev tutuyorlar. Buda 1+1 oranına, 1+1 evlere talebi arttırdı. Bu durumda kira fiyatları da arttı. Özellikle merkezde 700 liranın aşağısında 1+1 kira bulmak mümkün değil. Hatta eşyalı olursa 800 lirayı geçiyor. 3+1 için ise bin lira istiyorlar. Tabi bu şu durumda doğal.1+1 eve 700 lira istiyorlarsa, 3+1 eve bin lira istemeleri doğal. Semtin şehir merkezine yakınlığına, uzaklığına göre fiyatlar değişiyor. Üniversite tarafında 500-550 liraya da bulabilirsiniz ama öğrenciler dâhil o tarafı değil, şehir merkezine tercih ediyor. Nasılsa şehir merkezine geliyorlar ve yürüme mesafesinde yer tutuyorlar. Kiralar baya bir yükseldi. Bir sene önce şehrin göbeğinde 600 liraya kiraya verilen ev artık 700-750 lira oldu. Bir yılda en az yüzde 20 artış var. Bu atış enflasyona paralel değil, enflasyonun üzerinde bir artış” şeklinde yorumladı.
“Çan hava kirliliğinden kalmak amaçlı ev alıyor”
“İlçelerden de elbette ev alanlar oluyor” diyen Dara, açıklamalarını; “Ancak bu ev fiyatlarını çok fazla etkilemiyor. Genel olarak yatırım amacı ile ev alıyorlar. Çevre ilçelerden, Çan’dan, Biga’dan, Bayramiç’ten, Ezine’den insanlar şehir merkezinde ev var alıyorlar. Belki biraz daha artmıştır. Bunlar, daha çok gelirleri olsun diye yatırım amaçlı ev alıyorlar ve kiraya veriyorlar. Belki zaman içerisinde gelip otururuz diye düşünüyorlardır. İlçelerde tabii ki bunun etkisi var ancak diğer illerden de göç alıyor. Dediğim gibi Çanakkale’ye ilçelerden de ev alımı var ancak bunlar daha çok yatırım amaçlı alıyorlar. Özellikle Çan ilçesinden gelenler burada kalıcı oluyorlar. Çan’da hava çok kirli bu yüzden birçok insan Çan’dan Çanakkale’de kalıcı oluyorlar. Çanakkale’miz malum gürültüsüz, patırtısız, kavgasız, olaysız herkesin dilediği gibi yaşadığı bir şehir. Tabi üniversitesinin merkeze kurulması ile birlikte şehrin çevresi daha çok değişti. Üniversiteye iyi hocaların gelmesi, Çanakkale’de öğrencilerin artması, çok yaşlı bir üniversite olmamasına rağmen kısa sürede çabuk büyüdü. ÇOMÜ artık Türkiye’de tercih edilen bir üniversite oldu. Çokta bölüm açıldı. Yani Çanakkale hem öğrenci açısında, hem de farklı kesimler tarafından artık tercih edilen ve göç alan bir şehir oldu. Bunlarında ev kira ve fiyatlarına çok etkisi var. Ev fiyatları yüksekse ve kiralamalarda bir sıkıntı varsa, buna rağmen fiyatlarda değişiklik yoksa demek ki Çanakkale’ye bir girdi var. Çanakkale’ye öğrencilerin dışında yoğun bir göç var” ifadeleri ile sonlandırdı.
(Eren Aşnaz)
