17 Ağustos 199’da Türkiye tarihinin büyük depremlerinde biri yaşandı. Depremde Resmî raporlara göre 17.480 ölüm, 23.781 yaralanma oldu. 505 kişi sakat kaldı. 285.211 ev, 42.902 iş yeri hasar gördü. Resmî olmayan bilgilere göre ise yaklaşık 50.000 ölü, ağır-hafif 100.000`e yakın yaralı olduğu, ayrıca 133.683 çöken bina ile yaklaşık 600.000 kişinin evsiz kaldığı iddia edildi. Yaşanan depremin ardından 21 yıl geçmesine rağmen, alınan tedbir ve önlemler konusunda hala soru işaretleri olurken, Deprem Bilimci Prof. Dr. Doğan Perinçek, İzmit depremi sonrası alınması gereken tedbirleri ve Çanakkale’de olası deprem riskini gazetemiz Çanakkale OLAY’a değerlendirdi. Depremin üzerinden 21 yıl geçmesine rağmen depremlere karşı tedbirlerin hala alınmadığını belirten Perinçek, binaların güçlendirilmesinin dahi tam olarak yapılmadığını belirtti. Çanakkale’ye dair, Yalova’dan Marmara Adası’na oradan Erdek’ten de Çan-Bayramiç yönünde uzanan fay zonu üzerinde 287 yıldır deprem olmadığını belirten Perinçek, 250 yıldan sonra bu fayların yeniden deprem yaratma riski olduğunu ifade etti. Çevre ilçelerde oluşan depremlerin Çanakkale merkezi de ciddi şekilde etkileyeceğini ifade eden Perinçek, Çanakkale ve Kepez’de alüvyon üzerine inşaat izni verilmeye devam ettiğini, imar izninin Esenler ve Karacaören Köyü’ne doğru müsaade edilmesi gerektiğini söyledi. Yine İstanbul’a binaların yalnızca yüzde 10-15’inin yenilendiğini ifade eden Perinçek; “21 yıl geçti biz hala İstanbul’daki sorunu çözemedik. İzmit civarında hala alüvyon üzerinde binalar var” dedi.
“Bayramiç’in güneyinde olan fay 500 yıldır faal bir deprem yaratmadı”
İzmit’te yaşanan büyük deprem felaketinin üzerinden 21 yıl geçtiğini ancak hala İstanbul’da, Marmara’da, Edremit Körfezi civarında olacak herhangi bir depreme karşı gerekli tedbirlerin alınmadığını belirten Perinçek; “Binaların güçlendirilmesini tamamlamış değiliz. Bu Marmara depremi kuzey Anadolu Farının en kuzey kolunda olacak. Ancak bu kuzey koldan ayrılan faylar var. Bunlardan bir tanesi Yalova’dan Marmara Adası’na, oradan Erdek’e doğru geliyor, Erdek’ten de Çan-Bayramiç yönünde uzanıyor. Dolayısı ile bu fay zonu üzerinde de 287 yıldır deprem olmuyor. Artık 250 yıldan sonra bu fayların yeniden deprem yaratma riski var. Bu sözünü ettiğimiz 287 yıl Çan’ın içinden geçen bir fay ancak Bayramiç’in güneyinde olan fay belki de 500 yıldır faal bir deprem yaratmadı. Dolayısı ile Bayramiç belki daha tehlikeli bir yerde. Çan 2’inci sırada, Biga Erdek 3’üncü sırada. Bu sözünü ettiğimiz yerlerde tek bir fay yok. Boydan boya geçmiyor. Biga’da Karabiga’dan gelen bir fay, Erdek’ten gelen bir fay var. Bu fay Çan’a doğru yaklaşıyor ve Çan’da başka bir fay ortay çıkıyor. Yine bu fayda Çan’ı geçtikten sonra sıçrama yapıyor ve Bayramiç’in Güneyine iniyor. Erdek’ten Ezine’ye kadar böyle parça parça 3 tane büyük fay var. Bunların bir tanesi hareket etiğinde Çanakkale’de önemli oranda bunlardan önemli oranda etkilenecek” dedi.
“Çanakkale merkezin yüzde 70’i alüvyon üzerinde kurulu”
Çanakkale’de beklediğim depremin büyüklüğünün 7 civarında olduğunu ifade eden Perinçek; “7 civarında orada olacak bir deprem Çanakkale merkezide etkileyecektir. Çünkü Çanakkale merkezin yüzde 70’i alüvyon üzerinde kurulu. Ancak şu anda da Çanakkale Belediyesi olarak alüvyon üzerine inşaat izni vermeye devam ediyoruz. Bana kalsa ben, Esenler ve Karacaören Köyü’ne doğru bir yapılaşmaya müsaade ederim. Kepez’in durumu Çanakkale’ye göre biraz daha iyi. Kepez’in de kıyıları alüvyon üzerinde, yine buralarda TOKİ’nin binalarını yapıyoruz ve bu binaların bir kısmı alüvyon üzerinde. Bu konuda belediyeleri birçok kez uyardım. Burada alüvyon üzerine bina yaptığımızda hem sağlam bina yapmamış oluyoruz, hem de oradaki tarım arazilerini kaybediyoruz. Alüvyon üzerine yaptığınız binada eğer depremin şiddeti 7 ise bu 7,5-8 şiddetine çıkıyor. Mümkün olduğu kadar Esenler, Karacaören civarına inşaat izni verilmeli. Bunları söylemekte yarar var” dedi.
“İstanbul’da binaların ancak yüzde 15’i yenilendi”
Perinçek; “Yine İstanbul’a döndüğümüzde buradaki binaların ancak yüzde 10-15’i yenilendi. Bakan’ın demecine göre 2023’e kadar 300 bin bina daha yenilenecekmiş. Türkiye çapında da sanırım bu rakam 1,5 milyon. 21 yıl geçti biz hala İstanbul’daki sorunu çözemedik. İzmit civarında hala alüvyon üzerinde binalar var” dedi.
(Eren Aşnaz)
