“Uluslararası Yaşlanan İnsan ve Toplum” isimli konferansına katılmak üzere Çanakkale`ye gelen Avustralya`nın Melbourne kenti Victoria Üniversitesi Gerontoloji Bölümü öğretim görevlisi Prof. Dr. Terence SeedsmanÊve Akdeniz Üniversitesi Gerontoloji Bölümü öğretim görevlisi Prof. Dr. İsmail Tufan, Çanakkale OLAY`a özel açıklamalarda bulundu. Hosbis alanındaki çalışmaları ile bilinen Victoria Üniversitesi Gerontoloji Bölümü öğretim görevlisi Prof. Dr. Terence Seedsman, hosbis tarihi ve uygulamaları ile ilgili bilgiler verdi. “Hosbis, antik dönemlerden günümüze kadar gelmiş bir uygulama. Kelime anlamı olarak antik dönemler seyahat edenlerin konakladığı yer olarak kullanılan yerlere deniyordu” diyen Seedsman, “Antik çağlarda hosbis, uzun seyahat sürelerinde konaklanılan, yeme ve içme ile kişisel ihtiyaçların karşılandığı yerlere deniyordu. Bugün günümüzde kullanılan hosbis kavramı da antik çağı baz alan bir kavramdır. Ancak sadece verdiği hizmetler değişik. Hosbis, günümüzde ölümcül hastalara bakım hizmetinin verildiği bir sistemdir. Hastalıklarının çok ağır dönemlerinde olan insanlara ve bu insanların ailelerine özel bir bakım hizmeti sunan yerler haline gelmiş. İçinde doktorların, hemşirelerin, fizyoterapistlerin ve özel danışmanların bulunduğu bir merkez haline gelmiş. Hosbis bakımı evde, hastanede ya da buralardan ayrı farklı bir binada da yapılabiliyor. Hosbis, modern anlamda İngiltere`de ortaya çıkmıştır. Cicely Saunders isimli birinin uzunca bir süre boyunca süren mücadelesi sonrası kuruluyor. Saunders, o dönem politikacıları ya da bu alanda çalışacak insanları ikna eatmeye çalışmış ve finansal anlamda da destek sağlanabilmesi için büyük çaba sarf etmiştir” ifadelerini kullandı.
“Toplumun desteği önemli”
“Hosbiste yaş ile ilgili bir sınırlama yoktur” diyen Seedsman, “Her yaştan insana hizmet verebilir. Eğer, kaynaklarınız ve finansal desteğiniz varsa, hosbisin evde verilmesi de mümkündür. Yani birinin hosbis hizmeti alabilmesi için yaşlı olması gerekmiyor. Hastalığı nedeni ile ölmek üzere olan insanların faydalandığı, her türlü hizmeti alabildiği bir alandır hosbis. Ağır bir hastalık teşhisi konmuş ve 12 aydan daha az ömür biçilmiş hastalara verilen hizmetlerin sistemidir. Hosbis için öncelikle yapılan araştırma ve incelemelerin ardından nerede kularacağına karar veriliyor. Burada aslında toplumun ona ayırdığı bütçe ile alakalı da bir durum var. yani örneğin Avustralya`da evde bakım hizmeti de veriliyor. Melbourne`de ayrı bir binası da var. bu tamamen ayrılan kaynağa ve toplumun desteğine göre değişkenlik gösterebiliyor. Öncelikle politikacılar başta olmak üzere bunun insanlar nezdinde anlaşılması lazım. Hosbisin televizyon ve gazeteler aracılığı ile bunun duyurulması gerekiyor. Bu uygulama günümüzün en önemli uygulamalarından biri. Günün birinde bizim de ihtiyacımız olabilir. Öncelikle insanlara bu konuda bilgi vermemiz ve insanların anlamasını sağlamamız gerekiyor. Hayat hiçkimsenin canlı olarak kurtulamayacağı bir deneyimdir. Hepimiz ilerideki bir zaman diliminde hosbise ihtiyaç duyabiliriz” şeklinde konuştu.
Tufan, Gerontoloji Atlası`nı anlattı
Akdeniz Üniversitesi`nden Prof. Dr. İsmail Tufan ise 23 yıllık bir proje olan Gerontoloji Atlası ile ilgili bilgiler verdi. Tufan, “Türkiye Gerontoloji Atlası, TÜBİTAK tarafından desteklenen bir çalışma ve Türkiye`nin 7 bölgesinde 81 ilinde, 2000 yılından 2023 yılına kadar sürecek 23 yıllık bir bilimsel araştırma projesidir. Bu projede 285 meslektaşımız ve binlerce de çalışma arkadaşlarımız var. Bu projeden yeni ve başka projeler doğdu. Bunların başında henüz çok yeni olan bir proje var. Bu projenin adı da Türkiye Bakım Profili Projesi. Bu, Türkiye`nin 81 ilinde bakımın gerekliliğini araştıran bir proje. Türkiye Gerontoloji Atlası, Türkiye`deki yaşam biçimini ve yaşlılıktaki objektif ve subjektif değişimleri araştıran bir proje. Ondan türeyen de Türkiye Bakım Profili Projesi oldu. Türkiye bakım projelinin altında da bir başka proje daha gelişti ve bu son projemiz; evinde yalnız yaşayanlara yönelik bir projedir” dedi.
“Çanakkale bakıma muhtaç bir il”
“Çanakkale bugün bakıma muhtaçlığın yüksek olduğu bir il” diyen Prof. Dr. Tufan, “5 yıl sonra bu oran yüzde 50 oranında ortacak. Şuanda 60 yaş üstü vatandaşların yüzde 8,4`ü bakıma muhtaç ve bunun 2,6`sı yatalak. Çanakkale`de yaşlılık nedeni ile devletten yardım alanların sayısının yükseldiğini görebiliyoruz. Bu da Çanakkale`nin bakıma ihtiyacı olduğunu gösteriyor. Bugün durum bu. Bir problem var. Arkadan gelen 50 yaş kuşağı var, onların da 20 yıl sonra bakıma muhtaç alacağını düşünüyorum” ifadelerini kullandı.
“Yerel yönetim doğru yolda”
“Yaşlanan bir Çanakkale`de verilecek hizmetler de bu anlamda önemli” diyen Tufan, “Evinde, kurumlarda veya hosbis gibi uygulamalı hizmetleri burada da hayata geçirmemiz gerekiyor. Psikoloji de şöyle birşey var; eğer siz bir şeyi tanımlarsanız o şey var olur. Tanımlayamazsınız yoktur. Dolayısıyla bu problemi Çanakkaleli yöneticilerimizin algıladığını, Altın Yıllar Yaşam Merkezi ile mutluluk verici bir iş yapıldığını düşünüyorum. Bu projenin başında olan arkadaşlarımızın hepsinin çok özverili çalıştığını gördüm, biliyorum. Gelecek yıllara dair olan kaygılardan kaynaklı olarak Çanakkale`nin yerel yönetiminin doğru yolda olduğunu söyleyebiliriz. Bu çok önemli bir şey. Yöneticiler sorunu görüp, sırtlarını da dönebilirler, çözümleri öteleyebilirler. Ama Çanakkale`de böyle bir durum yok. Uluslararası alandan hocalarımızın Çanakkale`de buluştuğu bir sempozyumun yapılması çok önemli. Burada bir istek var, bu isteğe karşı saygıyla yaklaşıyorum ve takdir ediyorum” şeklinde konuştu.
“Buradaki emeği görünce mutlu oldum”
Akdeniz Üniversitesi`nden Prof. Dr. İsmail Tufan, Çanakkale`de yaşlılara yönelik çalışmalardan bahsederek, “Altın Yıllar Yaşam Merkezi aracılığı ile Çanakkale`nin içinde bulunduğu problemin çözümü noktasında çalışmalar yapılıyor. Bu açıdan, Çanakkale`de tüm yöneticileri tebrik ediyorum. Türkiye`nin her yerinde görülen ve yöneticilerin algıladığı bir durum değil. Böylesine duyarlı, girişimci ve istekli arkadaşlarımızın yer yönden desteklenmesi ve teşvik edilmesi bizim için onurdur, şereftir. Bu nedenle biz Çanakkale`ye zevkle geliyoruz. Burada emek veren arkadaşlarımızın emekleri çok kıymetli. Buradaki emeği görünce çok mutlu oldum. Yani 80 yaşındaki bir teyzenin satranç oynarken veya serbest zaman etkinliğinde tahtayı boyarken gözlerinin içinde gördüğüm mutluluk çok önemliydi. Altın Yıllar Yaşam Merkezi`nin başında bulunan arkadaşlara, bu projeyi destekleyen yöneticilere ve herkese teşekkür ediyorum” dedi.
“Akıllı ve anlamlı bir proje; Altın Yıllar Yaşam Merkezi”
“Türkiye`nin birçok yerinde olduğu gibi Çanakkale`de de demans (bunama) ve demans tipi Alzheimer olan vatandaşlarımız var” diyen Tufan, “Bu hastalık nedeni ile aile üyeleri eziliyorlar. Çünkü bu hastalık 24 saatlik bir bakım isteyen bir hastalık. Genellikle de kız çocukları bakım görevini üstleniyor, aileyi parçalama riski olan bir hastalık. Dolayısıyla burada Çanakkale Belediyesi`nin akıllı, anlamlı ve adil hizmetleri ile vatandaşlarına yardım eli uzatan bir proje geliştiriliyor” sözlerini ifadeleri ile tamamladı.
