UYUZ HASTALIĞI
Pandemiden bu yana uyuz vakaları 2 kat artmış durumda. Uyuz hastalığı nedir? Nasıl bulaşır?
Uyuz hastalığı; insan vücudunda yaşayabilen bir tür akar olan Sarcoptes scabiei nedeniyle oluşan bir hastalıktır. Gözle görülmesi mümkün olmayan bu akarın cildin üst dokusuna yerleşip, yumurtalarını bırakması sonucu kişilerde yoğun kaşıntı ve sivilceye benzer döküntüler görülür. Hastalık; uyuz hastalığına sahip kişinin sağlıklı bir kişi ile doğrudan teması ya da aynı evi paylaşması sonucu insandan insana bulaşabilir. Hastanelerde hasta yoğunluğu yaşanıyor. Uzmanlar, son günlerde kentte artan uyuz vakalarının aile içi bulaşmadan kaynaklandığını belirtti.
Uyuz, bir tür parazitin deri altına yerleşmesiyle görülen kaşıntılı bir hastalık. Daha çok parmak aralarında, vücudun kıvrım yerlerinde, penis ucu, meme ucunda, sivilce benzeri kabarcıklar ve kaşıntıyla kendini gösteriyor. Uyuzu yaşayanlar "Özellikle geceleri çıldırtırcasına bir kaşıntı" diye tarif ediliyor. Paraziti taşıyan kişiyle temas ya da eşyalarını kullanma durumunda bulaşıyor.
Uyuz hastalığında risk grupları arasında kalabalık evlerde yaşayan kişiler, birden fazla cinsel partnere sahip olan kişiler ve rehabilitasyon merkezleri, bakım evleri gibi yerlerde yaşayan veya çalışan kişiler bulunur. Ayrıca, kreş ve çocuk yuvalarında da uyuz salgınları görülebilir. Bağışıklık sistemi zayıflamış ya da ileri yaştaki kişilerde kabuklu uyuzun görülme riski, toplumdaki diğer gruplara göre daha yüksektir.
Uyuz tedavisinde öncelikli hedef, kişinin aynı evde yaşadığı kişilerin de tedavi edilmesi ve hastalığı birbirlerine bulaştırmalarının engellenmesidir. Uyuz ilaçla tedavi edilebilen bir hastalıktır, ancak tedavi boyunca hijyene azami ölçüde dikkat edilmesi de oldukça önemlidir.
Uyuz belirtileri gösterdiğini düşünen herkesin vakit kaybetmeden bir sağlık kuruluşuna başvurması gerekir. Özellikle uyuz akarıyla ilk defa karşılaşan kişide belirtilerin ortaya çıkması çok uzun süre alabileceğinden, temasta olduğu kişiler için de (aile bireyleri, arkadaşları ya da bir arada çalışılan kişiler) uyuz belirtileri görülüp görülmemesine bakılmaksızın tedaviye başlanmalıdır.
Uyuzda kullanılan ilaçlar, çoğunlukla vücutta etkilenen bölgelere topikal olarak uygulanan kremlerdir. Bu kremler uzman doktorun kullanılmasını önerdiği biçimde ve sürede kullanılmalı, kıyafetler sık sık değiştirilip yüksek sıcaklıklarda (minimum 60 °C) yıkanmalı, ütülenmeli ve aynı evde yaşanan kişilerle bu dönemde ortak eşya kullanımından kaçınılmalıdır. Ev hijyenine de dikkat edilmeli, eşyalar mümkün olduğunca havalandırılmalı, elektrik süpürgesi ile süpürülmeli ve temiz tutulmalıdır. Ayrıca, yıkanması mümkün olmayan kıyafet ve eşyaların kapalı bir poşette 3 gün boyunca bekletilmesi tavsiye edilir.
Kişinin belirtilerin geçtiğini düşünüp ilacı bırakması da iyileşmeyi geciktiren faktörler arasında yer alır. Ayrıca, belirtilerin 2-4 hafta içinde geçmediği vakalarda yeniden tedavi gerekebilir. Ancak, öncesinde bu belirtilerin vücudun akarlara karşı geliştirdiği alerjiden mi yoksa henüz geçmemiş olan akar istilasından mı kaynaklandığının tespit edilmesi gerekir.
KAYNAK: https://www.medicana.com.tr/saglik-rehberi-detay/12631/uyuz-hastaligi
