turgutcamer@hotmail.com
Değerli okurların on gün önce Kepez`de Porto Mare Yazlık Sitesinde öyle bir rastlantının içindeydim ki paylaşmazsam olmazdı!
***
Sitede karşı komşumuz Halime- Hasan Edinç`lere gelen konuklardan Şaziye öğretmeni tanımak ve onunla sohbet etmek çok ilginçti. Sohbet, benim bu köşede 10 yıl önce yazdığım "KÖY ENSTİTÜLERİ ve BİR ANI!.." başlıklı yazımı bir kez daha anımsamama neden oldu. O anıyı 13 Nisan 2010`da kaleme almışım.
21 yıl önce Adana`nın Pozantı İlçesine bağlı Akçatekir Beldesinde Düziçi Köy Enstitüsü mezunu bir öğretmenle tanışmıştım. Adı Mehmet MUCUK, 33 yıllık eğitimci idi.
Neden mi anımsadım?
Çünkü şu anda 92 yaşında olan Şaziye Balık PEKBAŞ ta bir Köy Enstitülü öğretmen...
Hasan Beyin eşi Halime Hanım Şaziye öğretmene "sütannem" diyor.
Neden mi?
Meğerse Şaziye öğretmen Halime Hanımın amcasının eşiymiş, Halime`yi emzirmiş.
- Şaziye 1929 doğumlu,1935`te ailesiyle Romanya`dan göç etmiş. Sakarya Arifiye köyünde kurulan "Köy Eğitmenleri Kursu" ile ilk tohum atılıyor ve 1945`te Köy Enstitüsünde okumaya başlıyor. Henüz 16 yaşında.
- Köy Enstitülerinin mimarı İsmail Hakkı TONGUÇ la Şaziye`nin ağabeyi Hasan TEKMAN arkadaşmış.
- Şaziye öğretmenin eşi Nihat PEKBAŞ da Kepirtepe Köy Enstitüsünden mezun olmuş. Mandolin, klasik müzik konusunda yetenekliymiş. Onu yitireli epey olmuş... Şaziye Hanım, oğlu emekli emniyetçi İlker Beyle Halime kızına misafir gelmiş, yoksa nasıl tanışabilirdim ki!
- Şaziye öğrenciliği sırasında atletizm yapıyor. 100 metre ve Uzun Atlama Branşlarında başarılıymış. Ben de Orta Uzun Mesafe koşularında başarmıştım. Onun spor etkinliklerindeki heyecanlı anlatımı hayli ilgimi çekmişti.
- Hayrettin UYSAL 4 Dönem CHP`den Sakarya Milletvekili seçildi. Bülent Ecevit`in 1977`de kurmuş olduğu 40. Hükümette "Sosyal Güvenlik Bakanlığı" yapmıştı. İşte o Hayrettin UYSAL Köy Enstitüsünde Şaziye öğretmenin sınıf arkadaşı imiş.
***
Sevgili Çanakkale OLAY okurları bilindiği gibi 17 Nisan 1940 günü Hasan Ali YÜCEL in olağanüstü çabalarıyla 3803 sayılı Köy Enstitüleri Kanunu çıkarılarak "Köy Öğretmen Okulları", Köy Enstitülerine dönüştürüldü.
*21 Köy Enstitüsünde 17431 erkek, 1398 kız, toplam 18829 öğretmen, 8675 Eğitmen ve 1599 Sağlık Memuru yetişmişti.
1950`de Demokrat Parti (DP) döneminde kız öğrencilerin erkeklerle eğitim görmesine son verildi. Aradan 71 yıl geçti. Şimdilerde birileri de kızlı-erkekli eğitime son verme gayretkeşliği içinde değil mi? Yazık ki yazık!..
1954`te 6234 sayılı yasa ile Köy Enstitüleri, İlk Öğretmen Okuluna dönüştürülerek kapatıldı. Halk Evleri de kapatıldı. Bu kapatmalar karşı devrimin ayak sesleriydi!..
Şaziye Öğretmen Anlatıyor:
"İlk görev yerim Kocaeli Kandıra`da Lokmanlı Köyü. Muhtarla tanıştım. Muhtarın okuması yazması yok, zır cahil ama ondan İstanbul`a gitmek için izin almak zorundaydım. İmza veriyordu!.."
Şaziye Öğretmen 92 yaşında ama hiç göstermiyor...
Hani bir benzetme ya da yakıştırma klişe bir cümle vardır; "Kadınlar göründüğü, erkekler hissettiği yaştadır..." diye.
Şaziye Öğretmen, ister inanın isterseniz inanmayın 65-70 yaşlarında gibi görünüyordu. Ona daha nice sağlıklı ömürler diliyorum.
*Son sözü İngiliz Tarihçi Thomas FULLER`E söyleterek satırlarımı sonlandırıyorum! "Arkadaşsız ederiz, ama komşusuz edemeyiz."
* Komşumuz olmasaydı Şaziye Öğretmeni nereden tanıyacaktım. O nedenle Fuller`in özlü sözlerine şapka çıkarıyorum!.. T.Ç.