Damla Yeltekin

damlayeltekin@gmail.com

Kanlı demir balık

1729
Garip bir başlık değil mi? Kan, demir ve balık nasıl yan yana geliyor? Nasıl anlamlı bir bütün oluşturabiliyor? 
 
Her gün düzenli miktarda x minareli, y vitamini, protein almak... Yemek yemek... Meyve tüketmek... Demir almak. 
 
Buğday, arpa, yulaf, pirinç, çavdar ve mısır gibi tahıllar, A ve B vitamini ile yüksek oranda demir barındırıyor. Tahıllar özellikle kuru baklagiller ile birlikte tüketildiği zaman vejetaryenler için demir deposu. Yanında ise C vitamininden zengin besinler tercih etmek demir emilimini yüksek oranda arttırıyor.
 
Kandaki demir oranı düşük olduğunda alyuvar üretimi azalır ve sonuç olarak hücre, doku ve organlara taşınan oksijen miktarı düşer. Demir eksikliği, demir eksikliği anemisi denilen kansızlık hastalığı ortaya çıkartır. 
 
Demir eksikliğinde ne mi olur? 
 
Demir eksikliğinin en önemli nedeni demir içeren besinlerin yeterli düzeyde tüketilmemesidir. Erken belirtilerden bazıları; çatlaklar, dilde yanma, ciltte kuruluk, kopan saçlar...
 
Halsizlik, yorgunluk, konsantrasyon bozuklukları, ilgisizlik, fiziksel efor sarf edilen zamanlarda nefes nefese kalma, baş dönmesi, göz kararması, depresyon, uyku sorunları, dilde şişme, kulak çınlaması, el ve ayaklarda karıncalanma ya da uyuşma şeklinde sıralanıyor. 
 
*** 
 
Bu durum nasıl çözülecek? Kan ilaçlarının bulunamadığı ve kansızlığın yüksek olduğu yerlerde nasıl bu soruna çözüm bulacağız? 
Mesela, Kamboçya`da? 
 
Çocuklar nasıl demir eksikliğini giderecek? 
 
Tam da bu noktada Kanadalı bir bilim insanı çözüm buluyor. 
 
Demir balık tedavisi geliştiriyor. Ben kanlı demir balık diyorum. Kan eksikliği olarak halk arasında yaygın olduğu için. 
Christopher Charles, Kamboçya`yı ziyaret etti. Ülkenin en büyük sorunu ise kansızlıktı. 
 
Özellikle kadınların çalışamadığını, sürekli baş ağrısı yaşadıkları, yorgunluk nedeniyle zorluk yaşadıklarını gözlemledi. Ve bir doktorun tam da yapması gerektiği gibi ilaç geliştirdi.
 
Demir tencerelerde yapılan yemeklerin yiyecekteki demir miktarını arttırmasını temel alan doktor, demir balıklar yaptı. Saf demir tozundan yapılan minik balıklar, yemekler yapıldığı sırada tencereye atılmaya başlandı. Demir balıklar, özünü yemeğin içine aktararak insanların vücutlarındaki eksiklikleri gideriyordu. 
 
Balık şeklinde yapılmasının nedeni ise Kamboçya`da balığın, balık figürünün şans getirdiğine inanılmasıydı.
 
Kanlı demir balıklar, suda en az 10 dakika kaynatılıyordu. Yemekler demir bakımından daha zenginleşiyordu. Tedavinin kullanıldığı köylerde kansızlığın yarı yarıya azaldığı görüldü.
 
Kamboçya`da çalışan ve bu bölgeyle ilgili çalışmalar yapan doktorlar, kanlı demir balığın kültürel olarak kabul gördüğünü söylüyor. Yoksul halk için en masrafsız bir çözüm olduğu için demir balık yayılıyor... 
 
Yoksul halk, bir şekilde hayatta kalmanın yolunu farklı yollarla da olsa buluyor... Kanlı demir balığın girmesine gerek kalmadan, besinlerden istenilen demir, vitamin, protein ve kalsiyumu almak dileği ile... Farklı ülkelerde de satılan kanlı demir balığın, nostalji kuşağında kalması dileği ile...