GÜNEŞ NİYE KIZIYOR?

 

Güneş bugünlerde çok ilginç; kızgın ve hiddetli görünüyor. X ışınımı ve morötesi ışınımı yayını milyon kez arttı. Manyetik etkinlik çevriminin maksimumundan geçiyor. Şu anda üzerindeki AR2192 nolu leke bölgesi (merkeze çok yakın, merkezin hemen güney doğusunda) inanılmaz derecede büyük: Teleskop ve dürbün kullanmadan bir isli cam veya koyu röntgen filmiyle görülebiliyor. Yer atmosferinde lekenin etkisi şimdiden yoğun kutup ışıması olarak görülmeye başlamış durumda. Hatta bir hafta önce daha bu leke bölgesi doğmadan, yani daha Güneş’in arka tarafındayken uydu fotograflarında bu leke bölgesinin gelmekte olduğu patlama izlerinden belliydi ve dev leke bölgesi 19 Ekim günü Güneş’in doğu ufkundan doğdu. Güneş döndüğü için ve 26 günde bir tur attığı için bu leke bölgesi 25-26 Ekim günleri Dünya`ya doğru yönelmiş olacak ve bu bölgeden kaynaklanan Güneş patlamaları Dünya atmosferini ve iletişim uydularını daha çok etkileyecek.

 

Diğer taraftan 23 Ekim günü bir parçalı Güneş tutulması gerçekleşti ancak Türkiye tutulma süresinde Dünyanın gece tarafında kaldığı için tutulmayı izleyemedi. 15 gün önce de Ay dolunay evresindeyken bir Ay tutulması gerçekleşmiş, bu kez de Türkiye Dünya’nın gündüz tarafında kaldığı için tutulmayı gözleyememişti. Burada yeri gelmişken hatirlatalım; tüm Ay tutulmaları dolunay evresinde, tüm Güneş tutulmaları da yeniay evresinde uzayda Yer-Ay-Güneş bir doğrultuya geldiğinde oluşur.

Tekrar Güneş’e dönersek, bu günlerde onun manyetik etkinliği maksimum düzeyde; hiddetli ve kızgın gibi görünüyor. X-ışınları ve mor ötesi ışınları yayıyor; patlamalar çok şiddetli; her patlamada milyonlarca ton sıcak plazma uzaya saçılıyor; iyi ki 150 000 000 km uzakta ve bulutlu kış aylarındayız. Dünya’nın manyetik alanı ve bulutlar bizi kısmen koruyor. Yaz aylarında olsaydık deniz kenarlarında güneşlenenlerin deri kanseri olma riski oldukça artmış olacaktı. İyi ki kış aylarındayız; evlerden pek çıkmıyoruz ve önümüzdeki yaz aylarına kadar Güneş’in manyetik etkinliği biraz da olsa zayıflamış olacak. Güneş, Dünya’yı doğrudan etkilediği için sürekli izleniyor; hem yörüngedeki bazı uzay araçları tarafından hemde yer yüzündeki bazı gözlemevlerinden. Biz de Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Gözlemevi’ndeki özel Güneş teleskopu ile önemli olaylar sırasında halkı ve öğrencileri bilgilendiriyoruz.

 

 

İnsanlığın asıl korkusu Güneş’in bu maksimum manyetik etkinliklerinden birinde bir büyük Güneş patlamasıyla Dünya’nın elektronik çöküşe girmesi. Dünya’da tüm elektronik sistemlerin bir anda çöktüğünü düşünün. Çok zor bir durum; medeniyetin çöküşü gibi bir şey. İnşallah insanoğlu önlemini almadan böyle bir felaket gerçekleşmez. Felaket tellallarına karşı da uyanık olmanızı öneriyorum; böyle felaketlerin olacağını tarih vererek yanıltıcı yanlış bilgiler veren birçok internet haberi var; kanmayın. Bu tür haberler ya gözlemevi sayfalarından ya da NASA’nın sayfalarından denetlenebilir.  Size astronomik haberler için iki internet sayfası ve kendi facebook sayfamı veriyorum; kalın sağlıcakla. http://science.nasa.gov/science-news/, http://spaceweather.com/, https://www.facebook.com/osman.demircan.566?fref=ts