Evdeki danteller nihayet bir işe yaradı

 

Çanakkaleli kadınlar meydandaki tarihi topları evden getirdikleri dantellerle örttü. Bu `barış için dantel` girişimi kent sakinlerini bienale dahil etmekte çok başarılı bir performanstı

 

 

Çanakkale Bienali`nin küratör ekibi Beral Madra, Seyhan Boztepe ve Deniz Erbaş`tan oluşuyor. Gerçekten kendini kanıtlamış sanatçıların çok iyi işlerinden oluşan bir sergi hazırlamışlar. Çanakkale Bienali periferideki küçük kentlerin eldekiyle yetinen mütevazi sanat etkinliklerinden biri değil. Dünyanın her hangi saygın bir müzesinde ya da bienalinde görebileceğiniz standartlarda. Sadece eserlerin gücü dolayısıyla değil, serginin hazırlanış biçimiyle de öyle. Sergi alanına duvarlar konmuş, video odaları yapılmış, enstalasyonlar için özel alanlar oluşturulmuş. Projeksiyonlar, ses, ışık gayet kaliteli. Katalog değil ama bütün işleri anlatan bir gazete her izleyiciye ücretsiz veriliyor. Etiketler tamam, üstelik pek çok yerde olmayan bir şey yapılmış ve etiketlere görme engelliler için kabartma harfler de konmuş. Bütün bunlarda sergileme sorumlusu Kubilay Özmen ve prodüksiyon ekibinin de rolü büyük olmalı. Hem de herkesin yakındığı `düşük bütçeye` rağmen.

Düşük bütçeye rağmen iyi bir sergi hazırlanabilmesinde Çanakkale`nin farklı bir kent olmasının da etkisi olmalı. Burası pek çok derneğin aktif olduğu hatta kent yönetimine katıldığı bir tür sivil toplum cennetidir. Dolayısıyla Çanakkale sakinleri de etkinliğin hazırlanmasına katkıda bulunmuş hatta Bienal’in bizzat parçası bile olmuşlar. Mesela Bienaldeyiz adlı inisiyatif, ses getiren kentin dikkatini bienale çeken etkinlikleriyle ‘İstanbul dışında sanat’ yapanların akılda tutması gereken bir varlık gösterdi.

SİMSİYAH TOPLARA BEMBEYAZ DANTEL

Bienal’deyiz ekibi sergi açılmadan çok önce çalışmalara başlamış. (Sergi kapandıktan sonra da devam edeceklermiş…) Geçtiğimiz yaz aylarında, Çanakkale Festivali sırasında etkinlikler düzenlemişler. Esas darbeyi ise açılıştan dört gün sonra, 1 Ekim’de şehrin meydanında vurdular. Çanakkale’nin simgesi sayılan tarihi topların üzerini devasa bir dantelle örttüler. 200 kadar kadın, evlerinden getirdikleri dantelleri birleştirip otuz metrekareye yakın tek, büyük bir dantel oluşturdu. Sonra bunu açtı ve götürüp yıllardır Çanakkale’deki meydanı süsleyen o topların üzerine örttü. Kadınlar o gün ‘Barış Örtüsü’ adını verdikleri bu işi, ‘Çanakkale’nin artık barışla anılmasını istedikleri için’ yaptıklarını açıkladı. Ajans haberlerine göre grup adına konuşan Serpil Seyhan Gürbüz “Çocuklarımızın savaşmasını, erkeklerin masalarda savaşı konuşmasını durdurmak için savaşı temsil eden bu topun üzerini örterek barışa herkesin dikkatini çekmek istedik" diyor. Bu performansa kentin CHP’li Belediye Başkanı Ülgür Gökhan da katılmış. Gökhan’ın açıklamaları da gayet ilginç: Çanakkale Savaşları`ndan kalma topun meydanda bulunmasından rahatsız olduklarını belirtip, "Çünkü, tam Çanakkale girişinde gelenleri top ile karşılamış oluyoruz. Bu topu koyanların bizimle alakası yok. Ama kaldırılması talebimiz vardı. Sonuç olarak kaldıramadık, en azında üstünü barış örtüsü ile örtüyoruz” demiş.

Tabii ‘biz savaşı da savaşın mirasını da istemiyoruz’ demek kolay değil bu ülkede. Hemen belediye başkanına ve ‘azınlık bir grup’ diyerek Çanakkaleli kadınlara karşı açıklamalar da yapıldı, ‘şehitlerimize saygısızlık ediliyor’ diye…

Daha sonra bu ‘tarihi’ dantel ve Bienaldeyiz ekibinin diğer işleri, yani el imalatı afişler, 100 yıllık düğmelerle donattıkları ağaç ve şehrin içine gerdikleri ‘dilek ipi’ne asılan barış temalı mesajlar kentin Güzel Sanatlar Galerisi’nde toplandı ve bir süre ziyarete açık tutuldu. (Sergi bugün sona eriyor.)

Bienaldeyiz inisiyatifinin yaptığı işler duyduğum en iyi ‘paralel etkinlik’ler arasında geliyor. Çanakkale’nin her tarafı bienal afişleriyle filan donatılmış değil. Kent sakinlerinin çağdaş sanat için büyük bir merak duyduklarını da sanmıyorum. Ama sanat ve kültürle ilgili 200 kadının bienalin aktif bir parçası olması İstanbul dışındaki bir etkinliği yaşatacak, ona emek verenleri mutlu edecek ideal durum.

Yurtta ve dünyada barış için umut beslemek bugünlerde hiç kolay değil. Ama Çanakkale Bienali için umutluyuz. Kentinin de sahip çıktığı bu et-kinlik önümüzdeki yıllarda sanat dünyasının da gündeminde önemli bir yer tutabilir. Son bir hatırlatma: Bir yolunu bulup 4. Çanakkale Bienali’ni gezmek isteyenlerin 2 Kasım’a kadar vakti var.