384 yıl önce, Galileo Galilei, engizisyon mahkemesinde dünyanın döndüğüne ilişkin tezini inkara zorlandı.
D ünyaca ünlü astronom, fizikçi, mühendis, filozof ve matematikçi Galileo Galilei, hem Aristoteles’in dünya merkezci akımından hem de Kutsal Kitap`tan şüphe duymuş, Orta Çağ`daki bilim anlayışında devrim yaratmış, “gözlemsel astronominin babası”, “modern fiziğin babası” ve “bilimin babası” gibi isimlerle anılmıştı.
Mekanik bilimi, mercekler ve astronomiyle ilgilendi ve birçok icat yaptı. 1609`da yapılmış basit bir teleskoptan ilham alarak daha üstün teleskoplar geliştirdi ve uzay hakkında daha önce hiç yapılamamış gözlemler yaptı. Gözlemsel astronomiye katkıları arasında Venüs`ün evrelerinin teleskopik kanıtı, Jüpiter`in en büyük dört uydusunun keşfi, güneş lekelerinin gözlemi ve analizi bulunuyor. Galilei ayrıca uygulamalı bilim ve teknoloji alanında da çalıştı, geliştirilmiş askeri bir pusula ve birçok alet icat etti. 25 yaşındayken matematik profesörü olan Galilei, İtalya`nın önde gelen matematikçilerinden biriydi.
Ya İncil ya da bilim
Galilei`nin yaşadığı çağda, Güneş sistemi konusunda tartışmalar yaşanıyordu. Dünya`yı evrenin merkezine koyan (dünya merkezcilik) anlayış Kilise tarafından benimsenmiş ve yaklaşık 1400 yıl boyunca resmi görüş olarak varlığını korumuştu. Ancak Polonyalı Kopernik 1530 yılında tamamladığı, "De Revolutionibus" adlı çalışmasıyla Dünya’nın günde bir kez kendi ekseni etrafında, yılda bir kez de Güneşin çevresinde döndüğü yaklaşımını getirdi. Kilise`nin bütün öğretilerini altüst eden bu yaklaşımı Galilei de destekledi.
Galileo`nun güneş merkezciliği fiziksel bir gerçek olarak kabul etmesi yasaktı ve Papa`ya karşı gelmek tehlikeli bir işti. İncil`deki bazı kısımlar dünya merkezci teorileri destekliyordu.
“Ama yine de dönüyor”
Papa, 1616`da Galileo`ya güneş merkezcilikten vazgeçme ve bu konuda hiçbir şey söyleyip yazmama emri verdi. Galileo on yıl boyunca tartışmalardan uzak durdu. Ancak 1623`te bu konuda kitap yazma projesini arkadaşı ve hayranı olan Kardinal Maffeo Barberini`nin teşviki ile yeniden canlandı. Galileo`nun kitabı, `İki Ana Dünya Sistemi Üzerine Diyalog` 1632`de basıldı. Güneş merkezcilik konusundaki çalışmaların yer aldığı bu kitap büyük yankı yaptı.
Galileo’nun kitabı dünya merkezciliğe bir saldırı ve Kopernikçiliğin savunması gibi gözünüyordu. Ayrıca Papa`nın sözlerini kitaptaki bir karakterin ağzından yazarak onu sinirlendirmişti. Papa bu olayı affetmedi.
Galileo Roma`ya savunma yapmaya çağrıldı. Duruşması boyunca 1616`dan beri sözünü tutarak yasaklı fikirlerin hiçbirini savunmadığını ancak Diyalog`u okuyan birinin bunun Kopernik savunması olduğunu düşünebileceğini söyledi. 1633’ün 21 Haziran günü Engizisyon mahkemesi önünde dünyanın döndüğüne ilişkin tezini inkara zorlandı. Ancak işkence tehdidi altında bile savunmasını sürdürdü. Hatta bir rivayete göre önce Galileo önce teorisini yalanlamış, sonra “Ama yine de dönüyor” demişti.
Modern fiziğin babası
Engizisyon`un hükmü 22 Haziran günü verildi ve Galileo tüm hayatını ev hapsinde geçirdi. Ev hapsindeyken en başarılı çalışmalarından biri olan `İki Yeni Bilim’i yazdı. Burada kırk yıl öncesinde yaptığı çalışmalara yer verdi ve kinematik ile maddelerin kuvveti üzerine açıklamalar yaptı. Bu kitap yüzlerce yıl sonra Albert Einstein tarafından övüldü. Çalışmaları için Galileo`ya “modern fiziğin babası” adı verildi. 1638`de tamamen kör olduğunda tıbbi müdahale için Floransa`ya gitmesine izin verildi.
8 Ocak 1642`de, 77 yaşındayken ateş ve kalp çarpıntısı nedeniyle hayatını kaybetti. Anısına mermerden bir mozole yapılmak istense de bu planlar Kilise tarafından Galileo`nun kafirliği öne sürülerek reddedildi. Bazilika`nın koridorlarından birinde küçük bir odaya gömüldü.
Ancak bir zamanlar Galilei`yi yargılayan Kilise bugün Dünya`nın Güneş`in etrafında döndüğü gerçeğini kabul etmiş durumda.
(Kaynak: Cemre Yavuz - herkesebilimteknoloji.com)
