ÇÖLYAK HASTALIĞI
Çölyak hastalığı, glüten içeren yiyeceklerin tüketimiyle ince bağırsaktaki hücrelerin zarar görmesidir. Besin emiliminin bozulduğu ve buna bağlı olarak birçok hastalığın da tetiklendiği çölyak hastalığı, genetik ve kronik bir rahatsızlıktır. Bebeklikten yetişkinliğe kadar her yaşta ortaya çıkabilecek olan çölyak hastalığında, teşhis konulan kişilerin arpa, buğday ve çavdar gibi glüten içeren gıdalardan uzak durması gerekir. Yani çölyak, bir tür ince bağırsak hastalığıdır. Her geçen gün görülme sıklığı artan yaygın bir hastalıktır. Dünyadaki çoğu ülkede her 70 ila 200 kişiden birinde çölyak hastalığı bulunur. Son yapılan araştırma bulgularına göre, duyarlı kişilerde ince bağırsak duvarına ulaşan kısmen sindirilmiş gluten molekülleri, bağışıklık sisteminde aşırı bir reaksiyona yol açmaktadır. Hastalığın gelişiminde genetik faktörler en önemli unsurdur.
Çölyak hastalığının gösterdiği belirtiler özellikle çocuklarda daha çabuk anlaşılır. Ebeveynlerin, çocukları üzerinde yapacağı gözlem ile hastalığı fark etmeleri ve beslenmelerini glütensiz hale getirmeleri mümkündür. Yetişkinlerde ise çocuklarda olduğu kadar net belirtiler gözlemlenmeyebilir. Bu yüzden de semptomlardan bir veya birkaçını gösteren kişilere yapılacak olan testler ile çölyak hastalığı tanısı konulması gerekir.
Çölyak hastaları hangi besinleri güvenle tüketebilir?
Tüm sebzeler, Tüm meyveler, Tüm bakliyatlar, Tüm katkısız katı ve sıvı yağlar, Yumurta, Bal, reçel, Zeytin, et, balık, tavuk, (bu ürünler katkılı olmadıkları gibi daha önce unla kızartılmış bir yağda kızartılıp işleme tabi tutulmamalıdır.), Una batırılmamış konserve çeşitleri, Mısır, pirinç, patates gibi besinler ile birlikte unları, Kestane unu, nohut unu, soya unu, üzüm çekirdeği unu, Evde çekilmiş güvenli baharatlar.
Çocuklarda çölyak hastalığı belirtileri
Bebeklerde hastalığın belirtileri ek gıdalara başladıktan sonra ilk tahıl ürünlerini aldıklarında ortaya çıkar. Birkaç hafta ila ay sonra sindirim sistemi ile ilişkili bulantı, kusma, ishal gibi klasik belirtileri görülmeye başlar.
2 yaş altı çocuklarda, çölyak hastalığı belirtileri;
Kusma, Kronik ishal, Karında şişlik, Gelişme geriliği, İştahsızlık, Kas erimesi
2 yaşından büyük çocuklarda ise;
İshal, Kabızlık,Kilo kaybı,Sinirlilik,Kısa boy,Ergenlikte gecikme,Dikkat eksikliği / hiperaktivite, öğrenme güçlükleri, baş ağrısı, kas koordinasyon eksikliği ve epilepsi nöbeti gibi nörolojik belirtiler görülebilir.
Çölyak Hastalığında Tedavi
Çölyak hastalığının tek tedavisi beslenme düzeninden glüten içeren besinlerin tamamıyla çıkarılmasıdır. Bu nedenle hangi besinin glüten içerdiğinin bilinmesi gerekir. Buğday, arpa, çavdar ve bunlardan elde edilen bulgur, irmik, makarna, erişte, kek, börek gibi yiyecekler glüten içermektedir.
Yanlışlıkla glüten içeren bir besin tükettiğiniz zaman karın ağrısı, bulantı ve ishal gibi belirtiler yaşayabilirsiniz. Bazı insanlar glüten içeren besin tükettikleri zaman herhangi bir belirti göstermezler ancak bu glütenin onlara zarar vermediği anlamına gelmez.
Kaynakça: https://www.medicalpark.com.tr/colyak-hastaligi-nedir-belirtileri-ve-tedavi-yontemleri-nelerdir/hg-1948
