CEP HARÇLIĞI
Lidyalıların kullanmaya başladığı dönemden beri para, insan hayatında önemli bir yer tutmuştur. Sahip olma dürtülerimizin ayırt edici uyarıcısı durumda olan parayı çoğu insan amaç olarak görüp birçok şeyi feda ederek çok para kazanmak için uğraşır ama sonunda feda ettiği şeyleri geri alabilmek için de fazlasıyla para harcamak zorunda kalırlar.
Çocuğa cep harçlığı verilmesi, anne babaların hatta büyükbaba ve büyükannelerin çoğu zaman tutarlı olamadıkları durumlardan biridir. Büyükanne ve büyükbabanın duygusal davranıp çocuğa verilen cep harçlığı dışında para vermeleri çocuğun bu konuda disiplin edilmesini çok güçleştirir. Çocuk anne ve babasından aldığı harçlığı nasıl olsa fazlası gelecek diyerek gereksiz harcamalarla hemen bitirebilir.
Cep harçlığı niçin verilir ? Cep harçlığı, yemek, barınma gibi temel ihtiyaçları evde karşılanan çocuğun, okulda teneffüste bir çikolata alabilmesi, okul çıkışı bir cafedebirşeyler içebilmesi kısacası kendini daha iyi hissedebileceği bir şeyler yapabilmesi için yaş dönemine uygun miktarda verilen paradır.
Çocuk ailesinin verdiği harçlıkla mülkiyet kavramıyla tanışır. Cebindeki parayı kullanırken verilen disiplin çocuğun bu konudaki yol haritasıdır. Ailenin yaşam tarzı, parayı kullanma alışkanlığı çocukta ister istemez bu konuda izdüşümsel bir algı oluşturur. Örneğin evde yemek varken çok sık dışarıda yemeğe gidilmesi çocuğun da bu konudaki tutumunun değişmesine neden olacaktır.
Ailenin ekonomik durumunun iyi olmasıyla verilecek harçlığın miktarı arasında bir orantısal ilişki var mıdır ? Tabi ki olmamalıdır. Çocuğun günlük yapacağı harcamaları az çok tahmin eden anne baba, belirledikleri miktarda parayı bunu çocuğa da anlatarak vermelidirler.
Anne babaların fikir ayrılığına düştüğü başka bir konu da harçlığın günlük mü yoksa haftalık mı verilmesi konusundadır. Bu konuda anne babaların yapması gereken, çocuğun yaşına uygun bir yöntem belirleyerek hareket etmeleridir. İlköğretimin ilk yıllarındaki bir çocuktan haftalık verilen bir parayı uygun harcamasını ve yönetmesini bekleyemeyiz. Ancak daha ileriki yaş döneminde bulunan bir çocuğun aldığı haftalık harçlığı günlere bölerek harcaması, tutumlu olmayı öğrenmesi açısından çok önemlidir. Parasını yönetmeyi öğrenen çocuk, zamanını ve kendini yönetmeyi de öğrenir.
Çocuğun tutumlu olabilmesi, doğru tüketim alışkanlığı kazanabilmesi için anne babaların da teşviği de gerekmektedir. Örneğin çocuğa alınacak bir kumbara ile çok istediği bir oyuncağın alınması için para biriktirmesi sağlanabilir.
Üretmeden tüketimin teşvik edildiği günümüzde, çocuğun hak etmeden her şeyi elde etmeyi beklemesinin önüne geçmek için tutumlu olmayı öğrenmesine destek olmalıdır. Yaşıtlarından fazla verilecek harçlık miktarı çocuğun harcama yaparken çok rahat davranmasını sağlayacaktır. İstediğini istediği zaman elde edebilen bir çocuk cebindeki parayı keyif verici maddeler için harcamaya başlayabilir. Bunun tam tersi durumda ise az harçlık alan bir çocuk çalma davranışına yönelebilir.
Çocuklarımıza paranın mutluluk için amaç olmasını değil, sadece araç olduğunun algısını yaşatabilmeniz, bilginin ve becerinin parayla satın alınamayacak değerde olduğunu öğretmemiz anne baba mesleği için çok önemli bir görev tanımıdır.
Sağlıklı günler dileklerimle….
