BİLİŞSEL GELİŞİM

Bir yıl önceki ve şimdiki hayata bakış açınızı düşündünüz mü?
 

Neleri, nasıl farklı düşünüyorsunuz? Tecrübeleriniz, edindiğiniz bilgiler düşünce yapınızda farklılıklar oluşturdu mu? 
 

Biliş yani akıl, soyut düşünme yeteneği olanak tanımlanır. Bilişsel gelişimin amacı soyut akıl yürütme, analiz edebilme, varsayımlar durumlar hakkında mantıksal düşünme, beynin kuralları karmaşık ve daha yüksek yapıda örgütlemesidir. 
 

Bilişsel gelişim doğumdan itibaren başlar ölene dek sürer. Her yaş döneminde farklı hızda ve seyirde gelişir. Aslında ben bu yazıda okuyucuyu kavram ve kuramlarla boğmak istemiyorum. Anne babaların çocukları olan iletişimlerinde onların gelişim dönem özelliklerini bilerek tutum ve davranış geliştirmeleri gerekliliğinden bahsetmek istiyorum. 
 

Ebeveynlerin çocukların özellikle kurallara uyma konusunda yaşadığı sorunlar çocukların yaşlarına göre düşünme becerilerini unuttuklarından yaşanmaktadır. Çocuğun yaşına uygun olmayan kurallara uyma beklentisi her iki taraf açısından yıpratıcı olabilmektedir. Bu durumu örneklerle açıklamak daha aydınlatıcı olacak sanırım. 
 

Örneğin 3 yaşındaki bir çocuğun her yerde her zaman sakin kalmasını beklemek, kurallara uymayı alışkanlık haline getirmesini hemen istemek, kimi zaman isteklerini ağlayarak anlatmasına tahammül edememek bilişsel gelişim bilgisi eksikliğinden kaynaklanmaktadır. 

Başka bir örnek verecek olursak ergen bir bireyin kişisel ve oda temizliğine dikkat etmemesi, akademik başarısının düşmesi, olaylara hep kendi penceresinden bakması anne babalarının sinirlerini yeterince bozabilir. 
 

Bu örneklerden sonra altını çizerek önemli bir bilgiden bahsetmek istiyorum. Bildiğimiz üzere insan beyni çeşitli bölümlerden oluşmaktadır ve hepsinin ayrı bir işlevi vardır. Frontal korteks ( Ön lob) dediğimiz bölüm beynin ön tarafında yerleşimli, bilinçli düşünmeden sorumlu olan beyin bölgesidir. Akıl yürütme, problem çözme, karar verme, plan yapma, dikkati yönlendirme, kendini izleme, duyguları kontrol etme, motor becerileri yönetmek gibi çok önemli görevi olan beynin bu bölümün gelişmesi yirmili yaşlara kadar devam etmektedir. Bu gelişim sürecinin erkek çocuklarda kızlara oranla daha yavaş bir seyirle ilerlediği bilimsel araştırmalarla kanıtlanmıştır. Halk arasında "Kızlar daha akıllı" sözünün altında yatan durum da aslında budur. Tırnak içinde başka bir bilimsel gerçeklikten bahsetmek zorunluğuyla; çocuklarda soyut düşünme becerisi altı yaşından itibaren daha işlevsel hale gelir. 
 

Bu kısa bilgiden sonra anne babaların aynayı kendilerine tutma gerekliliği ortaya çıkmaz mı? Bilişsel olgunluğa ulaşmayan bir çocuğun mantıklı düşünmesini kurallara uymasını beklemek ona haksızlık olmaz mı? Yaşına uygun gelişim seyrinde ve normal bir zeka düzeyinde olan bir çocuğun olaylara ve durumlara vereceği tepkiler, onları zihninde değerlendirip davranışa dönüştürmesi her geçen gün daha farklılaşacaktır. Dalında olgunlaşmasına sabrettiğimiz meyveler gibi çocuklarımızın da olgunlaşmasını sabırla beklemek zorundayız.

Umudun, huzurun ve iyiliğin eksik olmayacağı sevgi dolu güzel günlere.