8 MART KADINLAR GÜNÜ VE KADIN HAKLARI
Tarih 8 Mart 1857...
ABD`nin New York kentinde 40.000 dokuma işçisi daha iyi çalışma koşulları istemiyle bir tekstil fabrikasında protesto yaptılar. Ancak polisin işçilere saldırması ve işçilerin fabrikaya kilitlenmesi ve arkasından çıkan yangında işçilerin fabrika önünde kurulan barikatlardan kaçamaması sonucunda 129 kadın işçi hayatını kaybetti. İşçilerin cenaze törenine 10.000`den fazla kişi katıldı.
Bu olaylardan 52 yıl sonra yani 1910 yılında, Danimarka`nın Kopenhag kentinde düzenlenen II. Sosyalist Enternasyonal toplantısında Clara Zetkin`in önerisiyle, 1857`de başlayan, kadın haklarının kazanılması ve kadınların birlikteliği mücadelesinin her yıl "Kadın Günü" olarak kutlanması kararlaştırıldı.
Türkiye`de 1921 tarihinde 8 Mart Dünya Emekçi Kadınlar Günü olarak kutlanmaya başlandı. 1980 darbesi döneminde dört yıl kutlama yapılmadı. 1984`ten itibaren her geçen gün daha da kişiler tarafından kutlanmaya devam ediyor ve içlerinde Çin, Rusya ve Brezilya`nın da bulunduğu 33 ülkede resmi tatil günüdür.
Türkiye`de birçok kadın zor şartlar altında çalıştırılıyor. Aslında kadınların çoğu bu çalışma şartları konusunda bilgi sahibi değil ya da bu durum karşında çalışmak zorunda kalıyor. Gece vardiyaları olsun, hamilelik dönemi olsun bu sıkıntılı dönemlerde çoğu kadınlar mağdur durumdadır.
Peki kadın işçi hakları nelerdir?
-İş Kanunu`na göre maden ocakları, kanalizasyon, tünel inşaatı gibi yeraltında veya su altında çalışılacak işlerde on sekiz yaşını doldurmamış erkek ve her yaştaki kadınların çalıştırılması yasaktır.
- İş Kanunu`na göre gebe çalışanların doğumdan önce sekiz ve doğumdan sonra sekiz hafta olmak üzere toplam 16 haftalık süre için çalıştırılmamaları gerekir. Çoğul gebelik halinde doğumdan önce çalıştırılmayacak sekiz haftalık süreye iki hafta süre eklenmektedir.
- Gebe veya Emziren Kadınların Çalıştırılma Şartlarıyla Emzirme Odaları ve Çocuk Bakım Yurtlarına Dair Yönetmeliğine göre kadın çalışanlar, gebe olduklarının sağlık raporuyla tespitinden itibaren doğuma kadar geçen sürede gece çalışmaya zorlanamazlar.
- Gebe veya Emziren Kadınların Çalıştırılma Şartlarıyla Emzirme Odaları ve Çocuk Bakım Yurtlarına Dair Yönetmeliğine göre gebe çalışanlara gebelikleri süresince, periyodik sağlık kontrolleri için ücretli izin verilir.
- İş Kanunu`na göre doğum yapan çalışana isteği doğrultusunda, altı aya kadar ücretsiz izin verilir. Bu süre yıllık izin hesabında dikkate alınmamaktadır.
- İş Kanunu`na göre kadın çalışanlara bir yaşından küçük çocuklarını emzirmeleri için günde toplam bir buçuk saat süt izni verilmektedir.
- İş Kanunu`na göre Kadının evlendiği tarihten itibaren bir yıl içerisinde kendi rızası ile iş sözleşmesini sona erdirmesi durumunda kıdem tazminatına hak kazanır.
- Gebe veya Emziren Kadınların Çalıştırılma Şartlarıyla Emzirme Odaları ve Çocuk Bakım Yurtlarına Dair Yönetmeliğine göre yaşları ve medeni halleri gözetmeksizin, 100-150 kadın çalışanı olan işyerlerinde çalışan kadınların çocuklarını emzirmeleri için işveren tarafından, çalışma yerlerinden ayrı ve işyerine en çok 250 metre uzaklıkta gerekli şartları taşıyan bir emzirme odası kurması zorunludur.
-Kendi çalışmalarından dolayı gelir veya aylık alan kadına ya da gelir veya aylık alan erkeğin sigortalı olmayan eşine, her çocuk için yaşaması şartıyla doğum tarihinde geçerli olan ve SGK Yönetim Kurulunca belirlenip Bakan tarafından onaylanan tarife üzerinden emzirme ödeneği verilmektedir.
-En önemli sorunlardan biri kadınlara ayrımcılık yapılmasıdır. Erkek ve kadın ayrımcılığı sebebiyle koruyucu hükümlerin uygulanması düşük bir ücretle çalışmayı haklı kılmaz. Yani çalışanın kadın olması daha düşük ücretle çalışmasının nedeni değildir.
Türkiye cinsiyet eşitliğine 153 ülke arasında 130. sırada yer alıyor. Dünya Ekonomi Forumu kurucusu Klaus Schwab, refah düzeyi daha yüksek ve insan eksenli bir geleceğin sadece kadınların katılımıyla mümkün olduğunu söylüyor. Rapora göre kadınların erkeklerle eşit haklara sahip olması için en az 100 yıl, erkeklerle eşit ücrete sahip olması için ise 257 yıl geçmesi gerekiyor.
Doğduğumuz andan itibaren başlayan evinin hanımı olacaksın sözlerini, kız arkadaşlarıyla muhabbet ederken imalı kötü bakışlarını, bedenimizin her bir noktasında söz sahibi olma hakkını, kadın bedeninin sermaye ve namustan sayılmadığı ve birçok çalışan kadınlarımızın haklarının ellerinden alınmadığı nice 2100`lere...
8 MART KADINLAR GÜNÜ KUTLU OLSUN...
