Kuzey Ege bölgesindeki madencilik ve enerji yatırımlarının önündeki en büyük engellerden biri olan zeytinlikler, yine bir kanun teklifi ile madenci şirketlere açılmak isteniyor. TBMM`ye sunulan yeni torba teklife göre; Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı zeytinliklerin madenciliğe açılmasına izin verebilecek. Elektrik Piyasası Kanunu ile Bazı Kanunlarda ve 375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi ile "madencilik faaliyetlerinin zeytinliklere denk gelmesi ve faaliyetlerin başka alanlarda yürütülmesinin mümkün olmaması durumunda" bakanlık izni ile zeytinlik alanlarda da madencilik yapılabilecek. Söz konusu teklif TBMM Başkanlığına sunulurken, önce komisyonda ardından da meclis genel kurulunda görüşülecek.
Yeni düzenlemede neler var?
Elektrik Piyasası Kanunu ile Bazı Kanunlarda ve 375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifine göre; "Madencilik faaliyetlerinin, tapuda zeytinlik olarak kayıtlı alanlar veya fiili olarak üzerinde zeytinlik bulunan alanlara denk gelmesi durumunda ve faaliyetlerin başka alanlarda yürütülmesinin mümkün olmaması durumunda, zeytin sahasının madencilik faaliyeti yürütülecek kısmının, izin verilecek maden sahalarının bulunduğu ilçe ve il sınırlarına öncelik vermek suretiyle taşınmasına, sahada madencilik faaliyetleri yürütülmesine ve bu faaliyetlere ilişkin geçici tesisler inşa edilmesine, kamu yararı dikkate alınarak Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığınca izin verilebilecek"
Danıştay`ın "uygun değildir" dediği yönetmelik değişikliği bu kez kanun değişikliği ile gündemde
Mart ayında "zeytin yönetmeliği" olarak bilinen "Maden Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik" yoğun tepkilere neden olmuştu. Yönetmelik değişikliği hukuka, Anayasa`ya ve Anayasa Mahkemesi`nin ilgili kararlarına aykırı olduğu ifade edilerek dava açılmıştı. Danıştay, yürütmeyi durdurma kararı verirken, söz konusu yönetmelik geri çekilmişti. Geri çekilen yönetmelik değişikliği, bu kez Elektrik Piyasası Kanunu ile Bazı Kanunlarda ve 375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi ile gündeme geldi.
Konuyla ilgili olarak görüşlerini aldığımız Ulusal Zeytin ve Zeytinyağı Konseyi Başkanı Dr. Mustafa Tan ile açıklama yapan Enerji ve Tabii Kaynaklar eski Bakanı Mustafa Cumhur Ersümer ile Kazdağı Doğal ve Kültürel Varlıkları Koruma Derneği, söz konusu kanun teklifine tepki gösterdiler.
"20 yıldır bununla uğraşıyoruz"
Ulusal Zeytin ve Zeytinyağı Konseyi Başkanı Dr. Mustafa Tan 20 yıllık Ak Parti hükümetleri döneminde 9`uncu kez zeytinliklere yönelik girişim ile karşı karşıya olduklarını dile getirdi. Bugüne kadarki girişimlerin davalarla döndüğünü, kiminin ise meclis iradesiyle geçmediğini söyleyen Tan, "Bizler zeytinci olarak ağacımızı sonuna kadar savunuruz. Ama bu yasa teklifi getirenleri bir sorgulasınlar. Böyle bir şey olur mu? Danıştay`ın iptal ettiği yönetmeliği bu kez kanun olarak geçirmeye çalışıyorlar. 8 defa, 9 defa olan bir şey, bir daha bir daha getirilir mi gündeme? Bizim aklımız almıyor bu işi. Belki de zeytin ekonomisini bozmaya dönük bir girişim de olabilir. Hükümetin içinde başka bir durum da olabilir. Bunun altında artık her şey olabilir. İşimizi gücümüzü bıraktık 20 yıldır bununla uğraşıyoruz" dedi.
"Madenci lobilerinin hırsları bitmiyor"
Zeytinin hasat zamanında olduğunu dile getiren ve üretimin iyi bir durumda olduğunu ifade eden Tan, 10 milyon insanı ilgilendir bir sektör olduğunun altını çizerek, "Biz zeytin ağacını koruma konusunda son derece kararlıyız. 500 bin aile, doğrudan veya dolaylı olarak 10 milyon insanı ilgilendiren bir sektörüz biz. Zeytin, bugün için bütün ürünlerden değerli, ithalatı olmayan, ihracat getirisi olan bir ürün bu. Öyle bir dönem ki bu dönem, tüm dünyada zeytin yok, bizde var. Böyle bir dönemde bu ağaca bu yapılır mı? Buradaki suçlu, madenci lobiler. Bu lobilerin hırsları bitmiyor. Çıkarılacak madenlerin zeytin ağacının değerinden daha fazla olacağını söylüyorlar. Bu mümkün mü? Zeytin ağacı binlerce yıldır bir değerdir. Bir seferlik değerle bir tutulur mu? Bu sadece para da değil, bir kültürdür zeytincilik" dedi.
"Zeytin ağacının taşınması söz konusu olamaz"
"Yapılmak istenen de enerji adı altında, diğer madenlerin de önünü açabilmek adına kılıfına uydurmaktır" diyen Tan, "Değişiklikte `Zeytin ağacının taşınması` deniyor böyle bir şey yok. BOTAŞ`ın geçtiği yerlerde ağaçlar söküldü Gömeç tarafında, başka bir yere götürüldü ve çoğu kurudu. Yani dağların tepesindeki ağaçları götürüp başka bir dağın tepesine dikmek falan, bunlar insanların aklıyla dalga geçmektir" ifadelerine yer verdi. Tan ayrıca, bugüne kadar yapılan hiçbir yönetmelik veya yasa değişikliklerinde, zeytin üreticisinin görüşü alınarak hareket edilmediğini de söyleyerek, "Zeytin üreticisi yok sayılıyor. Biz ağacımızı savunmaya devam edeceğiz. Umarım yüce meclis bu karardan hemen vazgeçer ve yılbaşı öncesi bize müjde verir diye düşünüyorum. Biz madenlere karşı değiliz, ama zeytin ağacını, sektörünü yok sayarak hareket edilmesine karşıyız. İnsanın bütün üretme hevesini, ümitlerini bitiriyor" dedi.
Kazdağı Derneği; zeytinime dokunma!
Kazdağı Doğal ve Kültürel Varlıkları Koruma Derneği`nden yapılan açıklamada ise zeytinliklerin maden şirketlerinin faaliyetlerine açılmasına izin vermeyecekleri dile getirildi. Yapılan açıklamada; "Teklifin 1. Maddesi ile Maden Kanunu`na geçici bir madde eklenerek zeytinlikler enerji madenciliğine açılmak isteniyor. Yıllardır zeytinliklerimize göz diken şirketler bu kez de amacına ulaşamayacak! Zeytinliklerimize dokundurmayacağız! Bu kez de izin vermeyeceğiz!" denildi.
"83 yılda 59 hükümet, 38 başbakan zeytin yasasına dokunmamış"
Başbakan eski Yardımcısı ve Enerji ve Tabii Kaynaklar eski Bakanı Mustafa Cumhur Ersümer ise zeytinliklerle ilgili yasanın 1939 yılında, Celal Bayar`ın Başbakanlığındaki 10`uncu hükümet tarafından çıkarıldığına dikkat çekerek, "Aradan 83 yıl geçmiş 56 hükümet 38 Başbakan geçmiş dokunmamış. Şimdi zeytinliklere yönelik yeni bir saldırı teşebbüsü daha. Ne duruyorlar, ne unutuyorlar ne de vazgeçiyorlar. Yasa değişikliği yapıldı, iptal oldu, yönetmelik değiştirdiler, yönetmelikle yasa değişmez dedik, yönetmelik iptal oldu. Şimdi yine torba yasada yasa değişikliği teklifi gelmiş. Maden ve enerji için yine zeytinliklerden vazgeçme teşebbüsü, umuyorum yine başarısız kalır, yine mahkemeden döner ve artık zeytinlikleri koruyan, geliştiren ve değerini bilen zihniyetler bizi yönetir" dedi.