Turnover, bir işletmedeki çalışanların işten ayrılması ve yerine gelen yeni çalışanın gelmesi sirkülasyonu olarak özetlenebilir. Belirli değişkenler doğrultusunda çalışanların işten ayrılması veya boşalan pozisyonun doldurulması turnover çeşitlerini oluşturuyor. Turnover oranı, bir işletmenin performansını, verimliliğini ve çalışan memnuniyetini etkileyen önemli bir göstergedir. Peki, turnover nedir, nasıl hesaplanır ve nasıl azaltılır? İşte, merak edilen tüm detaylar.
Turnover kavramı, Türkçede “devretmek, döndürmek, çevirmek” gibi karşılıkları olan bir terimdir. İnsan kaynakları alanında ise turnover, çalışan devri veya personel sirkülasyonu olarak tanımlanır. Turnover, belirli bir zaman aralığında firmada işe başlayan ve işten ayrılan personellerin devir oranını ifade eder. Turnover oranı, bir işletmenin insan kaynağı stoğunun devir hızının önemli bir göstergesidir.
Turnover iki farklı şekilde ortaya çıkar. Bunlar ise; şirket içinde departman arası geçişlerin yapılması ve çalışanların iş yerinden ayrılmak istemesi ile gerçekleşir. Bu iki turnover oranının hesabını ayrı bir şekilde tutmak gerekir. Çünkü şirket içinde gerçekleştirilen geçişler nedeni ile doğan turnover ile şirketten ayrılanlar nedeni ile doğan turnover oranının bir tutulması da sağlıklı bir verilere ulaşılmasının önler.
Turnover oranını hesaplama konusunda en yaygın bir şekilde kullanılan formül şu şekildedir:
Turnover Oranı = (Ay içinde Ayrılan Kişi Sayısı / (Ay Başında Çalışan Sayısı + Ay Sonundaki Çalışan Sayısı) /2) x 100
Bu formül ile elde edilen sonuç yüzde cinsinden ifade edilir. Örneğin, ay başında 100 kişi çalışırken ay sonunda 90 kişi kalan ve ay içinde 10 kişi işten ayrılan bir işletmenin turnover oranını hesaplamak için şu şekilde yaparız:
Turnover Oranı = (10 / (100 + 90) / 2) x 100 = %11,11
Bu sonuç bize, işletmenin ay içindeki çalışan devir hızının %11,11 olduğunu gösterir.
Turnover oranının yüksek veya düşük olması, sektörden sektöre ve işletmeden işletmeye değişiklik gösterebilir. Genel olarak kabul edilen bir standart yoktur. Ancak bazı sektörlerde turnover oranının yüksek olması normal karşılanabilirken, bazı sektörlerde ise düşük olması beklenir. Örneğin, çağrı merkezi gibi yüksek stresli ve düşük ücretli işlerde turnover oranının yüksek olması sürpriz değildir. Ancak bankacılık veya sağlık gibi uzmanlık gerektiren ve yüksek ücretli işlerde turnover oranının düşük olması arzu edilir.
Turnover oranının yüksek olması, hem işletme hem de çalışanlar için olumsuz sonuçlar doğurabilir. İşletme açısından bakıldığında, turnover oranının yüksek olması; personel alımı, eğitimi ve uyum süreci için ekstra maliyetler anlamına gelir. Ayrıca işletmenin verimliliği, kalitesi ve müşteri memnuniyeti de düşebilir. Çalışanlar açısından bakıldığında ise, turnover oranının yüksek olması; iş güvenliği, motivasyon ve bağlılık duygusunu azaltabilir. Bu da çalışanların performansını ve iş tatminini olumsuz etkileyebilir.
Turnover oranının düşük olması ise, genellikle işletme ve çalışanlar için olumlu sonuçlar doğurur. İşletme açısından bakıldığında, turnover oranının düşük olması; personel alımı, eğitimi ve uyum süreci için daha az maliyet anlamına gelir. Ayrıca işletmenin verimliliği, kalitesi ve müşteri memnuniyeti de artabilir. Çalışanlar açısından bakıldığında ise, turnover oranının düşük olması; iş güvenliği, motivasyon ve bağlılık duygusunu arttırabilir. Bu da çalışanların performansını ve iş tatminini olumlu etkileyebilir.
Turnover oranını azaltmak için, işletmelerin çalışanların ihtiyaçlarını, beklentilerini ve sorunlarını anlamaları ve bunlara uygun çözümler üretmeleri gerekir. Turnover oranını azaltmak için şu adımlar izlenebilir:
