Troyalıların kayıp kenti bulundu
Antik metinlerde MÖ 12 ya da 13. yüzyılda gerçekleşen Truva Savaşı sırasında esir alınan Truvalılar tarafından kurulduğu rivayet edilen Tenea Antik Kenti zikrediliyordu. Ancak şimdiye kadar, bu kenttin varlığna dair iz yoktu. Tâ ki 13 Kasım 2018 Salı gününe kadar... Yunanistan Kültür Bakanlığı yetlilileri salı günü Peloponez’deki Tenea Antik kenti olarak belirlenen bir bölgede yerleşim alanları keşfedildiğini açıkladılar. Yapılan açıklamaya göre, bir konut yerleşiminin kalıntıları ve onlarca nadir sikke, Tenea Antik Kenti’nin yerini doğruladı. Bakanlık yaptığı açıklamada, güney Yunan Peloponez bölgesindeki bir alanda yapılan kazıların, “antik kentin varlığının kanıtı” olduğunu söyledi. Yerleşimin ilk sakinlerinin, Agamemnon’un kendi kasabalarını inşa etmesine izin verdiği Truva savaşı esirleri olduğuna inanılıyor. Tenea ismi, bu esirlerin memleketi olan Tenedos’a (Bozcaada) benziyor.
Tenea varlıklı bir kentti
Arkeolog Elena Korka ve ekibi, MÖ 4. yüzyıldan Roma dönemine kadar uzanan duvarlar, kapı açıklıkları, tabanlar ve çömlekler ortaya çıkardı. Kazılarda, binaların mermer ve taş zeminleri ve özenle inşa edilmiş duvarları ortaya çıktı. Tenea kentinin çok varlıklı olduğunu gösteren MÖ 4. yüzyıla ait 200 adet sikkenin de bulgular arasında. “Vatandaşlar son derece varlıklı görünüyorlar. Kent muhtemelen kuzeydoğu Peloponez’deki Corinth ve Argos kentleri arasında önemli bir rota üzerinde duran ticaretten oldukça iyi faydalanmıştı.” “Şehrin doğu etkileriyle kendine özgü çömlek şekilleri vardı, hem doğu hem de batı ile temaslar devam ediyordu… Kendi politikalarını şekillendirdiği ölçüde kendi düşünce tarzına da sahipti.” Kazıda bulunan ilginç bir bulgu da, bir binanın temelinde iki insan fetüsünün kalıntılarını içeren bir kap idi. Antik Yunanlar genellikle ölülerini şehir surlarının dışındaki planlanmış mezarlıklara gömüyordu. Korka, “Yaşam ve ölüm kanıtı bulduk […] ve tüm bunlar mekanın tarihinin sadece küçük bir parçası. Gelecek yıllar, şu anda hangi noktada olduğumuzu değerlendirmemize izin verecek.” diyor.
Zengin mezarlıklarda arkeolojik kazı yapıldı
2013 yılından bu yana bölgede kazıları yürüten arkeolog Elena Korka, ekibinin bu yıla kadar sadece Tenea’yı çevreleyen zengin mezarlıklarda arkeolojik kazı yaptığını söyledi. Korka, “Bu yıl bu antik kentin bir bölümünü kazdık. Kentin kalıntılarının, taş döşeli yolların, mimari yapıların gün ışığına çıkması çok önemliydi.” diyor. Atina’nın 100 kilometre güneybatısında bulunan modern Hiliomodi köyünün yakınında bulunan mezarlıklar üzerinde kazı çalışmaları devam ediyor. Arkeologlar 2017 yılında mezarları kazarken nadir mücevherler, sikkeler ve diğer birçok eseri ortaya çıkardıklarını açıklamıştı. MS 1. ve 4. yüzyıllar arasına tarihlenen bu eserler, Yunanistan’ın Roma İmparatorluğu’nun bir parçası olduğu zaman inşa edilmiş olan iki farklı oda ile bir mezar kazılarak açığa çıkarılmıştı.
Tenea Antik Kenti
Tenea, MÖ 146 yılında komşu Corinth’in Roma yıkımından kurtuldu ve Roma yönetimi altında gelişti. Gotik işgali sırasında MS 4. yüzyılın sonlarında hasar görmüş gibi görünüyor ve iki yüzyıl sonra Slav saldırıları sırasında terk edilmiş olabilir. (Erman Ertuğrul - Arkeofili.com (Greek Reporter. Deutch Welle. AP. 14 Kasım 2018)
(Zeynel Yöner)
