TEMA tarafından ‘Kazdağları Yöresinde Madencilik’ adı ile yayınlanan raporda Kazdağları’ndaki su havzalarının yüzde 73’ünün ruhsatlandırıldığı açıklandı. Raporda su havzaları için; “Genel olarak havza alanlarının yüzde 31’i aktif ruhsat alanı, yüzde 42’si ise ihale ruhsat alanı içinde yer almaktadır” ifadeleri yer alırken, orman alanlarının yüzde 80’inin, tarım alanlarının yüzde 79’unun yine ruhsatlandırıldığı belirtildi. TEMA tarafından yayınlanan rapor sonuç yazısında; “Her geçen yıl Maden Kanunu`nda yapılan değişiklikler bizi neredeyse her karışı madenler için ruhsatlandırılmış bir Kaz Dağları Yöresi ile karşı karşıya bırakmaktadır. Milyonlarca yılda oluşmuş doğal varlıkların ve binlerce yıllık kadim kültürün söz hakkı raporda gösterilen madencilik ruhsatlarının faaliyete geçmesiyle yok olacaktır. Raporun ortaya koyduğu sonuçlar hem Kaz Dağları Yöresi`nde hem de Türkiye genelinde ekolojik temelli, bütüncül, tarımsal üretimi önceliklendiren “arazi kullanım planlamasına ve koruma yaklaşımına” ihtiyaç olduğunu göstermektedir. 5403 sayılı “Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanunu”nu arazi kullanım planlarının hazırlanması konusunda gerekli hükümleri içerse de kanunun yasalaştığı 2005 yılından bu yana bu konuda maalesef önemli bir ilerleme kaydedilememiştir. Dahası rapor doğa koruma alanlarından, önemli doğa alanlarına, tarım alanlarından meralara ekolojik, kültürel ve ekonomik değere sahip alanları madencilik uygulamalarına kapatan bir kanuna ihtiyaç olduğunu da göstermektedir. Sahip olduğu özellikler ile Kaz Dağları Yöresi madencilik faaliyetlerinden korunması gereken bir dünya mirasıdır. Geleceğimizin mirası doğal varlıklar madencilik faaliyetlerine tamamen kapalı doğa koruma statüleri ile korunmalıdır” denildi.
“Orman varlığının yüzde 80’i madencilik yapılabilecek alan olarak belirlendi”
Raporda, “Ruhsatların farklı arazi kullanım türlerine göre dağılımına bakıldığında, çalışma alanındaki orman varlığının yüzde 80’inin madencilik yapılabilecek alan olarak belirlendiği görülmüştür. Çalışma alanının yüzde 41’i aktif ruhsat sahalarına tahsis edilmiştir. Bu aktif ruhsatların yüzde 57’si işletme, yüzde 43’ü arama ruhsatı statüsündedir. Orman alanlarının yüzde 39’u ihale ruhsat alanları için tahsis edilirken, tüm orman varlığının ise sadece yüzde 20’si herhangi bir ruhsat sınırına dahil değildir (Şekil 10). Burada Gönen, Balya, Savaştepe ve Soma’nın ruhsat paftaları dışında kalan orman alanlarına dikkat edilmelidir. Yukarıda da söz edildiği gibi ruhsat verilerine erişilemeyen ve bu nedenle boş olarak işaretlenen bu alanlar tüm çalışma alanındaki toplam boş orman alanının büyük bölümünü oluşturmaktadır.” Denildi
“Tarımsal alanlarının yüzde 37’si ihale sahasında”
“Tarımsal üretim Tarımsal üretimiyle öne çıkan bu zengin coğrafyada tarım alanlarının yüzde 41’i aktif ruhsat sahasında, yüzde 37’ü ihale sahasındadır” denilen raporda; “Tarım alanlarının sadece yüzde 22’si herhangi bir ruhsat alanına dahil edilmemiştir. Aktif ruhsat sahalarının yüzde 64’ü arama, yüzde 36’sı işletme statüsündedir. Türkiye’nin önde gelen tarımsal üretim merkezlerinden olan Biga, Bayramiç, Ezine, Burhaniye ve Bakırçay ovaları ruhsat yoğunluğunun dikkat çektiği alanlardır. Çalışma alanındaki büyük ovaların (112.610 ha) yüzde 40’ı ihale ruhsat alanında, yüzde 20’si aktif ruhsat alanında yer almaktadır.”
“Su Havzaları’nın yüzde 31’i aktif, yüzde 42’si ise ihale ruhsat alanı içinde”
Kaz Dağları Yöresi Biga Çayı Alt Havzası, Üst, Orta ve Alt Kuzey Ege Alt Havzaları ve İvrindi Alt Havzalarına bölünmüştür. Genel olarak havza alanlarının yüzde 31’i aktif ruhsat alanı, yüzde 42’si ise ihale ruhsat alanı içinde yer almaktadır. Havzaları daha detaylı incelediğimizde alt havzaların tamamının ciddi bir ruhsat baskısı altında olduğunu görürüz. İçinde Bayramiç ve Ezine ovalarının bulunduğu Üst Kuzey Ege Havzası’nın yüzde 37’si aktif ruhsat alanında yer alırken, yüzde 46’sı ihale ruhsat alanındadır. Yine içinde Çanakkale kent merkezi ile birlikte Çanakkale, Lapseki ve Biga ovalarının yer aldığı Biga Alt Havzasının yüzde 32’si aktif ruhsat alanındayken, yüzde 27’si ihale ruhsat alanındadır” ifadelerine yer verildi.
(Eren Aşnaz)
