Toplantıya Çevre ve Şehircilik İl Müdürü Bülent Yeğin, Müdür Yardımcısı Mustafa Poyrazlı, Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü yetkilileri, Çanakkale Ticaret Borsası Yönetim Kurulu Başkanı S. Kaya Üzen, Meclis Başkanı Abdullah Deniz, Meclis Üyesi Sinan Erdoğan, Zeytin ve Zeytinyağı Komitesi Başkanı Ferhan Savran, Komite Başkan Yardımcısı Mehmet Tosun, Komite üyeleri ve sektör temsilcileri katılım sağladı. Toplantı ÇTB Yönetim Kurulu Başkanı S. Kaya Üzen’in konuşmalarıyla başladı. Ülkenin ekonomik ve sosyal anlamda gelişmesinde, nüfusun beslenmesi, tarıma dayalı sanayi sektörünün hammadde ihtiyacını karşılaması, potansiyel yapısı ile ihracata yaptığı katkı, istihdam sağlaması nedeniyle tarım ekonomisi açısında da önemli fonksiyonlar üstlenen zeytin ve zeytinyağı sektörünün dünya çapında ihracatı ve ithalatına değinen Üzen; “Dünyada zeytin ve zeytinyağı talebine yönelik artış ile birlikte, ekonomik anlamda zeytin üretimi yapan ülkelerin arzları artmaktadır. Zeytin üretiminde, önemli ülkeler sırasıyla İspanya, İtalya, Yunanistan, Türkiye Tunus ve Suriye’dir. Türkiye dünya dane zeytin üretiminin yüzde 8,9’ünü karşılamaktadır. Son yıllarda dünyada zeytinyağı tüketiminin artmasıyla birlikte başta ABD, Brezilya, Kanada ve Japonya olmak üzere birçok ülkenin ithalatının da yükseldiği görülmektedir. Özellikle ABD son yıllarda gerçekleştirdiği 294 bin ton’a yaklaşan ithalatı ile dünyada önemli bir yere sahip olmuştur“ dedi.
“Zeytinyağı kalitesinde ilerleme kaydedilmiştir”
Türkiye zeytin üretimi hakkında da detaylı bilgiler veren Üzen; “Ülkemizdeki üretimi inceleyecek olursak zeytin ağacında periyodisiteden dolayı zeytin üretiminin yıllara göre inişli çıkışlı bir grafik izlemekte ve üretime bağlı olarak bir yıl düşük (yok yılı) bir yıl yüksek (var yılı) ürün alınmakta olduğunu hepimiz biliyoruz. Ancak son yıllarda iklim koşullarının düzelmesi, yeni zeytin fidanlarının dikimi ve zeytin üretiminin özendirilmesi konusundaki çalışmaların da etkisiyle zeytin üretimi artış göstermiştir. Yine de uygun bakım, hasat ve sulama tekniklerinin tam olarak uygulanamaması gibi sebeplerle var ve yok yılları arasındaki üretim farkı büyük olmaktadır. Zeytin üretimindeki olumlu gelişmelere paralel olarak son yıllarda zeytin sıkma tesislerinin modernleşmesi, kapasitelerinin artması ve modern rafine zeytinyağı işleme tesislerinin devreye girmesiyle birlikte zeytinyağı üretim miktarı ve kalitesinde de ilerleme kaydedilmiştir” diye konuştu.
“2012 yılında 101 ülkeye zeytinyağı ihracatı yapılmıştır”
Sektörün ihracat potansiyelini ve yeni hedef pazarlarını değerlendiren Üzen; “Sektörle ilgili ihracatın 2012 yılında 81 milyon dolar olduğu görülmektedir. Dünyada zeytinyağına yönelik talebin artması Türkiye için yeni ihraç pazarlarının ortaya çıkmasını sağlamış ve son yıllarda daha önce zeytinyağı ihracatı yapılmamış ülkeler Türkiye’ye yeni olanaklar sunmuştur. 2012 yılında 101 ülkeye zeytinyağı ihracatı yapılmıştır. 2012 yılı itibariyle en fazla zeytinyağı ihracatı 17 milyon dolarla ABD’ye gerçekleştirilmiştir. Bu ülkeyi 13 milyon dolarla Suudi Arabistan ve 7,3 milyon dolarla Japonya izlemiştir. Bu üç ülkeye yapılan ihracat toplam ihracatımızın % 45’ini oluşturmuştur. Ayrıca hedef pazarlar olarak Çin, Hindistan, Rusya Federasyonu ve son yıllarda helal gıdanın ön plana çıktığı özellikle Malezya ve Endonezya gibi ülkeler de ihracatımız açısından potansiyel arz etmektedir” dedi.
“Önemli görev üstlendik”
Çanakkale Ticaret Borsası olarak sektörün ihracat potansiyelinin arttırılması için bugüne kadar yapılan çalışmalara da değinen Üzen şu şekilde konuştu: “İlimiz tarım ürünlerinin tüm dünyanın kabul ettiği piyasa ekonomisi kurallarına uygun olarak alınıp satılmasına imkân vermek ve Çanakkale’ye özgü ürünlerimizi tanıtmak ve markalaştırmak adına bizler her zaman tarım ve tarıma dayalı sanayi sektöründe çalışıp üretim ve istihdam yapan tüccar ve sanayicimizin önünde buldozer görevini üstlendik. Bu düşünceler doğrultusunda yurt içinde olivtech fuarına, ayvalık zeytin hasat şenliğine, zeytin-zeytinyağı üretimi paneline, expotroia fuarı kapsamında zeytin-zeytinyağı paneline, sektör oyuncularımızla birlikte katılım sağladık. Ayvalık yudum fabrikası ziyareti gibi teknik geziler gerçekleştirdik. Yurtdışında ise Sial Paris, Sial China ve Almanya’da gerçekleştirilen Anuga gibi sektörün de öne çıktığı büyük çaplı uluslar arası gıda fuarlarına standlı olarak katılım sağladık. ÇOMÜ Ziraat Fakültesi, Ayvacık Belediyesi işbirliği ve Borsamız desteğiyle “Çanakkale Zeytin Çalıştayı” sektörle ilgili gerçekleştirdiğimiz önemli organizasyonlar arasında yer almaktadır.”
Sektörün sorunları görüşüldü
Toplantı Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü yetkilisi Funda Yalın’ın “Zeytinyağı İşletmeleri ve Atıkların Değerlendirilmesi” konulu sunumu ile devam etti. Gerçekleştirilen sunumda zeytinyağı üretim yöntemleri, üretimde ortaya çıkan atıklar, pirinanın kullanım alanları, zeytinyağı tesislerinin çevre etkileri ve çevre kanunu kapsamında zeytinyağı işletmelerinin alması gereken izinlerle ilgili katılımcılara kapsamlı bilgi sunuldu. Çevre ve Şehircilik İl Müdürü Bülent Yeğin, sektörde yer alan tüm işletmelerin çevre kanunu kapsamında alınması gereken izinler ve önlemler konusunda çekinmeden Kuruma başvurabileceklerini belirtti. Sektörün en öneli sorununun ortaklık kültürünün geliştirilmesi olduğunu dile getiren Zeytin ve Zeytinyağı Komitesi Başkanı Ferhan Savran ise; sektörde çalışan işgücüne yönelik olarak mesleki eğitimler düzenlenmesi ile ilgili görüş bildirdi. Ülke ekonomimize en çok pozitif katkı sağlayan sektörlerden biri olarak öne çıkan zeytin ve zeytinyağı sektörü oyuncularının da söz aldığı toplantıda ayrıca yurtdışı karasu ve pirina işleme sistemleri, sektörde iş gücü ve istihdam, atık yönetiminde kullanılan lagün sistemleri tartışıldı ve sektörün sorunlarına çözüm arandı.
