Kan şekerinin olabildiğince normale yakın seviyelerde tutulması göz, sinir ve böbrek hasarları, kalp krizi ve inme gibi sorunlarla karşılaşma riskini azaltır. Diyabet gözde en çok retinaya zarar verir. Fakat bu hasar çok yavaş oluşur. Uzun süren kan şekeri yüksekliği ve kan basıncı yüksekliği retinadaki küçük damarlara zarar verir. Önce, damarlar şişer ve zayıflar. Bazıları tıkanır ve kan dolaşımını sağlayamaz. Bu aşamada görme ile ilgili bir sorun hissetmezsiniz. Retinada sorunlar ilerledikçe, göz dibinde yeni küçük damarlar oluşmaya başlar. Bu yeni damarlar zayıf ve düzensizdir, kolayca kırılıp kan sızdırır, ışığın retinaya ulaşmasına engel olurlar. Bu gibi durumlarda uçuşan noktalar görürsünüz ya da görmeniz azalır. Bu kan bazen kendi kendine temizlenebilir, bazen de cerrahi müdahale yapılması gerekebilir. Zamanla, şiş ve zayıf damarlar yeni bir doku yaratır ve bu doku retinanın yırtılmasına yol açabilir. Retina yırtıldığında yanıp sönen ışıklar ve uçuşan noktalar görmeye başlarsınız, gözünüzün üstüne bir perde inmiş gibi hissedersiniz. Retina yırtıkları tedavi edilmezse görme kaybı ve körlüğe neden olabilir. Gözünüzle ilgili bir sorun hissediyorsanız zaman kaybetmeden göz doktorunuza başvurun.
Diyabetten kaynaklanan göz sorunlarım olduğunda neler yapabilirim?
- Aile hekiminize başvurun
- Öncelikle kan şekerinizi ve kan basıncınızı kontrol altında tutun.
- Göz doktorunuz size lazer tedavisi önerebilir. Böylece, damarlar yakılarak retinaya kan sızması önlenir. Lazer tedavisi görme kaybını yavaşlatır.
-Retinaya çok kan sızmışsa ve görme zorluğu gelişirse “vitrektomi”adı verilen cerrahi müdahale gerekebilir. Bu operasyonla gözünüzün içindeki kan temizlenerek görmenizin düzelmesi sağlanabilir.
Diyabetten kaynaklanan retina hasarım olup olmadığını nasıl anlarım?
Bazı durumlarda hiçbir belirti olmaz, ama bazı durumlarda da aşağıdakilerden biri ya da birkaçı hissedilebilir:
- Bulanık ve çift görme
- Gözde yanıp sönen ışıklar ve renksiz noktalar
- Gözde koyu renkli, uçuşan noktalar
- Tek ya da her iki gözde ağrı ve basınç hissi
- Gözlerinizin dış kenarlarında kalan yerleri görmede zorlanma.
Diyabetin yol açabileceği diğer göz sorunları nelerdir ?
Katarakt ve glokom, karşılaşabileceğiniz diğer sorunlardır. Bu hastalıklar herkesin başına gelebilir. Ancak, diyabetli kişilerde genç yaşlarda gelişme ihtimali daha fazladır. Katarakt, göz merceğinin saydamlığını kaybederek opak bir görünüm alması durumudur. Katarakt olduğunda gözünüzün önünde bir bulut veya duman varmış gibi hissedersiniz. Tek tedavi yöntemi cerrahi müdahaledir. Şeffaflığını yitiren lens alınarak yerine suni bir mercek yerleştirilir. Glokom, göz içi basıncının yükselmesi nedeniyle görme sinirinin giderek zayıflamasıdır. Glokom genelde ilaç ile tedavi edilir. Göz içi basıncını ayarlamak için bazı damlalar kullanılır. Bazı durumlarda ise lazerle tedavi glokomun zararlarını en aza indirebilir.
Diyabetten kaynaklanan göz sorunlarından nasıl korunabilirim?
-Aile Hekiminiz ile işbirliği içinde olun.
- Kan şekerinizi ve kan basıncınızı normal değerlere yakın tutmaya çalışın.
- Yılda bir defa göz doktoruna gidin. Göz doktoru göz bebeğinizin büyümesi için bir damla damlatacak ve böylece gözünüzün arkasını görebilecektir. Göz problemlerini erken fark etmek tedaviyi kolaylaştıracak ve daha ciddi sağlık sorunları yaşamanızı önleyecektir.
- Göz doktorunuza gittiğinizde katarakt ve glokom kontrollerinizin yapıldığından emin olun.
- Eğer hamileyseniz, ilk üç ay içinde mutlaka bir göz doktoruna gidin.
- Eğer hamile kalmayı planlıyorsanız göz muayenesine ihtiyacınız olup olmadığını doktorunuza sorun.
- Sigara içmeyin. Sigara diyabete bağlı göz sorunlarının hızlanmasına yol açar.
Bebek sahibi olmaya karar verdiğinizde ya da gebe kaldığınızdan şüphelendiğinizde hemen önce aile hekiminizi arayınız. Rahat ve sağlıklı bir gebelik dönemi ve sağlıklı bir bebek için size en doğru bilgiler verilip, önerilerde bulunulacak, gerekli muayeneleriniz yapılacaktır.
Biga Aile Hekimi Dr Ayla Yıldız Çiçek
