havadurum

Seddülbahir Kalesi’ne ödül!

Çanakkale Savaşları'nda önemli bir role sahip olan ve 17. yüzyıldan beri güçlü burçları ve sur duvarları ile Boğaz’ın girişinde gemileri karşılayan, yaklaşık 22 bin metrekarelik alanda konumlanmış, “Denizin seddi” anlamına gelen “Seddülbahir Kalesi", Peyzaj Mimarları Odası tarafından ödüllendirildi.

1541

Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği (TMMOB) Peyzaj Mimarları Odası’nın ülkemizdeki peyzaj mimarlığı faaliyetlerinin tanıtılması ve gelişimini desteklenmesi için bu yıl 15'incisi düzenlenen "Ulusal Peyzaj Mimarlığı Ödülleri" arasında "Genel Kategori Proje Ödülü", 1658-1661 yılları arasında Osmanlı Sultanı IV. Mehmed'in validesi Hadice Turhan Sultan tarafından yaptırılan Seddülbahir Kalesi’nin oldu.

15.Ulusal Peyzaj Mimarlığı Ödülleri Kolokyumu 4-6 Eylül 2024 tarihleri arasında İstanbul’da gerçekleştirilecek olan 60.IFLA Dünya Kongresi’nde yapılacak.

Seddülbahir Kalesi'nin tarihçesi

Çanakkale Boğazı’nın girişini savunmak amacıyla Anadolu yakasındaki Kumkale ile birlikte 1659 yılında inşa ettirilmiştir. Seddülbahir’in inşası, Venediklilerle Girit Adası üzerinde süregelen uzun savaşın yeniden başlaması ile birlikte, Kilitbahir ve Kale-i Sultaniye’nin Boğaz savunması için yetersiz kaldığı düşünüldüğü için başlatılmıştır. Bu sebeple, karşı kıyıdaki Kumkale ile birlikte Seddülbahir Kalesi, Venediklilerin Boğaz saldırılarının karşılandığı ilk savunma hattını oluşturmak amacı ile inşa ettirilmiştir. IV. Mehmet’in annesi, Hatice Turhan Sultan tarafından yaptırılmıştır. Turhan Sultan’ın vakfiyesinde Seddülbahir Kalesi’nin kuruluş aşaması ile ilgili bilgilere ulaşmak mümkündür. Mevcut arşiv kayıtlarında, Seddülbahir Kalesi’nin mimarının kim olduğu hakkında kesin bir bilgiye ulaşı lamamaktadır. Evliya Çelebi, işlerin yürütülmesinden sorumlu Ankebud Ahmed Paşa’nın ismini vermekte; kalenin mimarından ise sadece unvanı ile bahsetmektedir. Naima ise İstanbul’dan gönderilen saray mimarlarından bahsetmekte; ancak isim vermemektedir. Turhan Sultan’ın kaleleri inşa edilirken saraydaki baş mimarın Mustafa Ağa olduğu göz önünde bulundurularak mimarının Mustafa Ağa olduğu varsayımında bulunulabilir. Kale, Çanakkale Muharebeleri sırasında 12 adet top ile savunmaya katılmıştır. 3 Kasım 1914’te müttefikler tarafından bombalanmış olup bu saldırı ile Türk tarafı ilk şehitlerini vermiştir. Sonraki süreçte Birleşik Filo, Boğaz’ın giriş kısmındaki savunmayı yok etmek için 19 Şubat 1915 ve 25 Şubat 1915’te kaleyi tekrar hedef almıştır. Bu saldırılar ile birlikte Seddülbahir Kalesi etkisiz hale getirilmiştir. 26 Nisan 1915 tarihinde İngilizler tarafından; 27 Nisan 1915 tarihi itibariyle de Fransızlar tarafından ele geçirilmiştir.

(ERHAN TAYLAN)
Paylaş