2023 LGS sınav giriş yerlerinin açıklanmasıyla birlikte veliler ve öğrencileri büyük bir stres sardı. Türkiye genelinde gerçekleştirilecek sınav sürecine son bir iki hafta kala hem sınava girecek öğrencilerde hem de çocuğu sınava girecek olan ailelerde stres seviyesinde belirgin düzeyde artış gözlemlendiği konusunda İstanbul Okan Üniversitesi Hastanesi Psikoloji Bölümü`nden Uzm. Kln. Psk. Müge Leblebicioğlu Arslan açıklamalarda bulundu. Arslan, "Özellikle bu dönemde çocuğun akademik performansına katı ve baskıcı bir şekilde aşırı odaklanan, duygularını düzenlemede güçlük yaşayan, yüksek stres tepkisi gösteren ve çocuğun duygusal sürecini görmezden gelen aile tutumları, çocuğun sınav süreci üzerinde olumsuz etkiler oluşturuyor" dedi.
Önemli noktaları aktardı
Yıl boyunca öğrencilerin yoğun bir maratonda olduğunu belirten Arslan, "Sınava birkaç hafta kala çocuğunuzun akademik performansında büyük değişiklikler beklemek gerçekçi olamayacak, tam tersi çocuk üzerinde yıkıcı bir etki oluşturacaktır. Bu süreçte çocuktan ziyade ebeveynlerin performanslarının çocuğun hem akademik performansında hem de psikolojik iyi oluşunda belirleyici bir etki oluşturacağını söyleyebilirim. Ebeveynler ve öğrenciler için sınav sürecinde hem akademik performansı hem de psikolojik iyi oluşu destekleyecek önemli noktaları şu şekilde sıralayabilirim" diye belirtti.
"Baskıdan uzak gerçekçi beklentiler oluşturun"
Ebeveynlere yargılayıcı dilden uzak destekleyici ve motive edici bir rol üstlenmeleri gerektiğini belirten Arslan, "Çocuğunuzun sayısal değerlerini değil gösterdiği çabasını taktir edin. Ona inandığınızı ve güvendiğinizi sözel ve davranışsal yolla gösterin. Olumlu ve gerçekçi yaklaşımlarla onu cesaretlendirin. Olumlu yönlerine vurgu yapın. Baskıdan uzak gerçekçi beklentiler oluşturun. Tüm bu süreçte çocuğunuzla kurduğunuz iletişimin onda yüksek beklenti oluşturmamasına dikkat edin. Aksi taktirde olumlu etki yaratmak amacıyla yaptığınız konuşmalar çocuğunuzda baskı hissettirerek kaygı seviyesinde artışa neden olacaktır" ifadelerine yer verdi.
"Zorlandığınız durumlarda uzmandan destek alın"
"Sınavın sadece bir parça olduğunu ona hatırlatın" diye ifade eden Arslan, "Sınavın hayatlarının tek belirleyicisi olmadığını ve sadece küçük bir parça olduğunu ifade edin. Bu değerlendirme onun kimlik değerlendirmesi olmadığını sadece o sınavın bir değerlendirmesi olduğunu ona hissettirin. Duygular bulaşıcıdır. Çift yönlü stresi azaltmaya yardımcı olun. Ebeveyn stresli ve stresi yönetmede zorluk yaşıyorsa çocuk için bu süreci yönetmek daha zor olacaktır. O yüzden önce ebeveyn olarak kendi stres seviyenizi azaltmaya yönelik becerileri uygulama konusunda harekete geçin. Zorlandığınız durumlarda uzmandan destek alın. Bununla birlikte çocuğunuza nefes egzersizi, gevşeme egzersizi ve meditasyon gibi stresle başa çıkma tekniklerini öğrenmeleri konusunda yardımcı olabilirsiniz" sözlerine yer verdi.
"İyi niyetle yapılan konuşmalar çocuğunuzda baskı hissettirebilir"
Sınav haftası boyunca keyifli etkilinler yapması konusunda ebeveynlerin çocuklarına alan açması gerektiğini dile getiren Arslan, "Sınava sayılı günler kala bedensel ve zihinsel yorgunluğu azaltmada tekniklerin yanı sıra keyif alanlarına yer açmak çocuğu ruhsal anlamda rahatlayacak ve stres seviyesinin azalmasına yardımcı olacaktır. Düzenli ve dengeli rutinler oluşturun: Çocuğunuzu sağlıklı beslenme, egzersiz yapma ve düzenli uyku konusunda destekleyin. Yakınlarınızın tebrik ve başarı içerikli konuşmaların kabulünü çocuğunuza bırakın: sınav öncesi ve sınav sonrası çocuğunuza yapılan tebrik aramaları ya da ziyaretleri kabul edip etmeyeceğini çocuğunuza bırakın. İyi niyetle yapılan konuşmalar çocuğunuzda baskı hissettirebilir. Bu süreçte çocuğunuzun isteğine bağlı olarak tebrikleri siz üstlenebilir ve kendisine ileteceğinizi belirtebilirsiniz" dedi.
"Sınav süreci hakkında iletişimde olun"
Ebeveynleri sonuç odaklı dil yerine duygu odaklı dil konusunda uyaran Arslan, "Özellikle sınav haftasına girilen dönemde alınan puanlardan ziyade sınav öncesi ve sonrası çocuğunuzun hislerine odaklanın ve duygusal ihtiyaçlarını gözlemleyin. Örneğin, çocuğunuza `Nasılsın?` ya da `Kendini nasıl hissediyorsun?` şeklinde sorular sorarak onun duygularını ifade etmesine yardımcı olun. Çocuğunuzun duygu ifadelerini dinleyin: sınav süreci hakkında iletişimde olun. Duygularını ifade etmesine izin verin. Sorularını cevaplayın ve onları rahatlatmaya çalışın. Gerekli gördüğünüz durumlarda bir uzmandan destek alması için çocuğunuzu destekleyin" sözlerine vurgu yaptı.
(Damla Şener Okdaş)
