Uzay, insanlık için hem büyük bir merak hem de büyük bir meydan okuma kaynağıdır. Uzayın sırlarını çözmek ve yeni keşifler yapmak için, insanlar uzaya çıkmak ve uzayda yaşamak için çeşitli çalışmalar yapmaktadır. Uzaya çıkan insanlara, yaptıkları görevlere ve kullandıkları araçlara göre farklı isimler verilmektedir. Bu isimler, genellikle uzay çalışmalarının başladığı iki büyük ülke olan Amerika Birleşik Devletleri ve Rusya Federasyonu tarafından belirlenmiştir. Bu iki ülke, uzay yarışında birbirleriyle rekabet etmiş ve uzaya ilk insanı, ilk kadını, ilk hayvanı ve ilk uyduyu göndermişlerdir. Bu başarılar, uzay bilimine büyük katkılar sağlamıştır.
Kozmonot, uzay aracıyla uzaya çıkan ve uzayda görev yapan kişiye verilen isimdir. Kozmonot kelimesi, Yunanca “kozmos” (evren) ve “nautes” (denizci) kelimelerinden türemiştir. Kozmos = evren, nautes = denizci anlamına gelir. İki kelime birleştiği zaman bunun Türkçedeki karşılığı “evrenin denizcisi” anlamına geliyor.
Kozmonotlar, Rus Uzay Ajansı tarafından eğitilir ve sertifikalandırılır. Kozmonotlar, uzayda görev almak için Rus Hava Kuvvetleri’nden mezun olan subay statüsünde olmaları gerekir. Ayrıca, bu kişilerin boyu 180 cm’den az olmalıdır. Tüm bunlara ek olarak da, en az 900 saat uçuş süresini doldurmuş olması gerekir.
Uzaya kendi imkanlarıyla insan gönderen ülkeler şu ana kadar ABD, Rusya ve Çin olmakla birlikte, diğer ülkelerin de uzay çalışmalarına katkıda bulunduğu bilinmektedir. Türkiye, uzay çalışmalarına ilgi duyan ve destek veren bir ülkedir. Türkiye, 2018 yılında Türkiye Uzay Ajansı’nı kurmuş ve 2023 yılında uzaya kendi uydusunu göndermeyi planlamaktadır.
Uzaya çıkan ilk Türk asıllı kozmonot, Çuvaş asıllı Andriyan Nikolayev’dir. Nikolayev, 1961 yılında Vostok 3 uzay aracıyla uzaya çıkmış ve 94 saat 22 dakika uzayda kalmıştır. Nikolayev, aynı zamanda uzayda evlenen ilk insanlardan biridir. Eşi Valentina Tereshkova, uzaya çıkan ilk kadındır.
Uzaya çıkan diğer Türk asıllı kozmonotlar ise, Kazak asıllı Toktar Aubakirov (1991), Kırgız asıllı Salizhan Sharipov (1998 ve 2004) ve Tatar asıllı Aidyn Aimbetov (2015)’dir.
Kozmonotluk, zorlu bir eğitim süreci ve sağlık koşulları gerektiren bir meslektir. Kozmonotlar, uzayda yaşamak ve çalışmak için fiziksel, zihinsel ve psikolojik olarak hazırlanırlar. Kozmonotlar, uzayda karşılaşabilecekleri acil durumlar, uzay aracının kullanımı, bilimsel deneyler, uzay yürüyüşü, iletişim, takım çalışması gibi konularda eğitim alırlar. Kozmonotlar, uzayda bulundukları süre boyunca düzenli olarak sağlık kontrollerinden geçerler. Uzayda geçirilen süre, kozmonotların vücutlarında bazı değişikliklere neden olur. Örneğin, uzayda yer çekimi olmadığı için kozmonotların boyu uzar, kas ve kemik kütlesi azalır, bağışıklık sistemi zayıflar, gözlerde bozulma olabilir .
Kozmonotluk, aynı zamanda heyecan verici ve prestijli bir meslektir. Kozmonotlar, uzayın güzelliklerini görebilir, yeni keşifler yapabilir, bilime katkı sağlayabilir, tarihe geçebilir ve insanlığın geleceği için çalışabilirler. Kozmonotlar, uzayda görev yaptıkları süre boyunca Uluslararası Uzay İstasyonu’nda farklı ülkelerden gelen astronotlarla birlikte yaşar ve çalışırlar. Bu da kozmonotların kültürel alışveriş yapmasını ve dostluklar kurmasını sağlar .
Kozmonot, uzay aracıyla uzaya çıkan ve uzayda görev yapan kişiye verilen isimdir. Kozmonotlar, Rus Uzay Ajansı tarafından eğitilir ve sertifikalandırılır. Uzaya çıkan ilk Türk asıllı kozmonot, Çuvaş asıllı Andriyan Nikolayev’dir. Kozmonotluk, zorlu bir eğitim süreci ve sağlık koşulları gerektiren, ancak aynı zamanda heyecan verici ve prestijli bir meslektir.
(HABER MERKEZİ)
