Ayvacık, Ezine, Lapseki, Biga, Bozcaada ve Gökçeada ilçelerimizde toplam 358 bin 668 dönümü kapsayan 17 adet farklı alanın, 28 Şubat’ta Çanakkale İl Özel İdaresi tarafından jeotermal amaçlı arama ve işletmeye ihale edilmesine tepkiler sürüyor. JES ihalelerine karşı çalışma başlatan çevre örgütleri, JES’lerin zararlarını sıralayarak, neden karşı olduklarını açıkladılar. Çevre örgütleri tarafından yapılan ortak açıklamada; “28 Şubat tarihinde Çanakkale İl Özel İdaresi tarafından yapılacak ihalenin iptal edilmesini istiyoruz” dediler. JES2lerin kurulacağı bölgelerde geri dönüşü olmayan zararların ortaya çıkabileceği belirtilen açıklamada; “Tarım ve turizm faaliyetlerinin yoğun olarak yürütüldüğü Ayvacık, Ezine, Lapseki, Biga, Bozcaada ve Gökçeada ilçelerimizde toplam 358 bin 668 dönümü kapsayan 17 adet farklı alanın, 28 Şubat 2019 tarihinde Çanakkale İl Özel İdaresi tarafından jeotermal amaçlı arama ve işletmeye ihale edileceğini öğrenmiş bulunmaktayız. Halihazırda zaten Tuzla’da, Tuzla Jeotermal ve Babadere Jeotermal olmak üzere iki adet jeotermal enerji tesisi çalışmaktadır. İki santral daha yoldadır; Yerka JES için ‘ÇED Gerekli Değildir’ kararı verilmiş, Transmak JES için de ÇED süreci başlatılmış bulunmaktadır. Jeotermal sahası olarak belirlenen 17 farklı alanın çevresinde köyler ve yaşam alanları, dereler, göletler, antik kentler, turizm, tarım ve hayvancılık alanları yer almaktadır. Bu alanlarda JES’lerin kurulması ve bu amaçla arama sondajları yapılması, geri dönüşü mümkün olmayan zararlara yol açacaktır. Söz konusu alanlarda, Gülpınar’ın organik zeytini, Bozcaada’nın çavuş üzümü, Kösedere’nin domatesi, Tuzla’nın fasulyesi, Lapseki’nin kirazı, Ezine’nin peyniri gibi marka niteliği kazanmış ürünler üretilmektedir. Ayrıca Gökçeada hâlâ dünyanın ilk ve tek cittaslow (yavaş şehir) adasıdır. Çanakkale tarım üretiminin neredeyse yarısı Biga’da üretilmektedir” denildi.
“Toprağın kirlenmesine, zehirlenmesine, ısınmasına, tuzlanmasına, bor ve arsenik artışına yol açmaktadır”
JES’lerden kaynaklanan sorunlar maddeler halinde sıralanarak; “Gaz Çıkışı; Santrallerde dışarıya buhar verilmektedir. Bu buharın içinde karbon dioksit ve hidrojen sülfür ile düşük konsantrasyonlarda metan, hidrojen, kükürt dioksit, amonyak ve partikül madde vardır. Bu gazlar havaya karışmakta ve hem insan sağlığı, hem de tarıma zarar vermektedir. Ayrıca JES’ler havaya değişen miktarlarda radon gazı karışmasına neden olurlar. Radyoaktif ve kanserojen olan radon gazı insan sağlığını ciddi biçimde tehdit etmektedir. Su kirliliği; Yeraltından çıkarılan sıcak su yeniden yeraltına verilmelidir, ancak JES firmaları daha düşük maliyetler nedeniyle sıcak suyu yakındaki dere ve arazilere dökmektedir. Bu da suların ve toprağın kirlenmesine, zehirlenmesine, ısınmasına, tuzlanmasına, bor ve arsenik artışına yol açmaktadır. Arazi çökmesi; Tesiste kullanılan akışkanın yer altına ya hiç ya da yeterli miktarda verilmemesi nedeniyle, yeraltında boşluk oluşmakta ve bu boşluklar zamanla çökmektedir. Depremin Tetiklenmesi; Yeraltından akışkan çekilmesi ve akışkanın yeniden geri basılmaması deprem hareketlerini tetiklemektedir. Su kullanımı; JES doğal su kaynaklarının rezervini aşırı tüketmektedir. Yıkıcı olaylar ve kazalar; Jeotermal faaliyetlerin çeşitli aşamalarında, kuyu püskürmesi, patlama, borularının yırtılması, türbin kusurları, yangın gibi etkenler çeşitli çevre felaketlerine yol açmaktadır” denildi.
“İhalenin iptal edilmesini istiyoruz”
Yapılacak ihalenin iptal edilmesinin istendiği açıklamada; “Bu nedenlerle, bölgemizin tarım ve turizm faaliyetlerinin, yediğimiz gıdanın, içtiğimiz suyun, soluduğumuz havanın olumsuz etkilenmemesi için bölgemizde daha fazla jeotermal enerji santralı amaçlı arama ve işletme ruhsatı verilmemesi, Tuzla’daki mevcut santralların denetlenmesi ve 28 Şubat 2019 tarihinde Çanakkale İl Özel İdaresi tarafından yapılacak ihalenin iptal edilmesini istiyoruz” denildi.
(Eren Aşnaz)
