İCOMOS; "Assos çalışmaları endişe verici"

Kuzey Ege`nin en önemli antik şehirlerinden biri olan Assos`ta yapılan "kaya ıslahı" projesi, tepki çekmeye devam ediyor. "Kayı ıslahı" adı altında yapılan ve ortaya çıkan görüntülerde, antik kent civarındaki dev iş makinelerinin bulunduğu fotoğraflar "tahribat" izlenimi uyandırmıştı. Başta, yöredeki çevre ve kültür örgütlerinin tepki gösterdiği çalışmalarla ilgili Ayvacık Kaymakamlığı`na çalışmaların durdurulması talebiyle başvuru yapılırken, Cumhuriyet Savcılığına ise suç duyurusunda bulunuldu. Tüm tepkilere rağmen çalışmaların devam etmesi tepkiyle karşılanırken, Uluslararası Anıtlar ve Sitler Konseyi (İCOMOS) Türkiye Milli Komitesi, Assos Antik Kenti`ndeki kaya ıslahı müdahalelerinin, alanın kültürel peyzaj bütünlüğünün korunabilmesi bakımından endişe verici bulunduğu belirtildi. 

İCOMOS Türkiye Milli Komitesi`nden yapılan açıklamada; "Islah çalışmaları sırasında açığa çıkan arkeolojik kalıntılar ve bu kalıntılarla ilgili olarak kültür varlıklarını koruma bölge kurulu kararlarının ivedilikle kamuoyu ile paylaşılması gerektiğini belirtmek isteriz" denildi. "Sit alanlarında (Arkeolojik, kentsel, tarihi, kentsel arkeolojik) ve etkileşimde bulundukları alanlarda, afet ve acil durum ile ilişkilendirilebilecek ve özgün topografyayı, peyzajı ve kültürel peyzaj bütünlüğünü etkileyebilecek her türlü projede, ilgili alanın hassasiyetleri göz önünde bulundurulmalıdır" denilen açıklamada, "Bu çerçevede, arazideki mühendislik çözümlerinin geniş alanlara yayılan kapsamlı imalatlar yerine tekil ve noktasal müdahalelerle riskleri en az seviyeye indirecek biçimde kurgulanması gerekmektedir. Assos`ta yürütülen çalışmalarda, bu hassasiyetin yeterince dikkate alınmadığı gözlemlenmiştir" ifadelerine yer verildi. 

"Yaşanan vakalar nedeniyle kayaların düşmesinin engellenmesi gereğini ve aciliyetini anlıyoruz" denilen açıklamada, Assos`un özgün kültürel peyzaj alanı olduğunu vurgu yapıldı. Açıklamada ayrıca, "Oluşan zararın telafi edilmesi ve tahribatın genişlememesi adına, yetkili makamları, Assos Antik Kenti kaya ıslahı çalışmaları şeffaf biçimde kamuoyuyla paylaşmaya, uygulamayı ivedilikle durdurmaya ve konuya ilişkin çeşitli uzmanlık alanlarının kaygılarının göz önünde bulundurularak ve katkılarının alınarak çözüm önerilerinin birlikte geliştirileceği bir çalışma toplantısı düzenlemeye davet ederiz. Gelecekte yaşanabilecek benzer konularda da, sürecin en başından itibaren bu yaklaşımın benimsenmesi gereğine dikkat çekeriz; sadece bu koşulda Assos`ta karşılaşmakta olduklarımıza benzer büyük kayıpların engellenmesi mümkün olacaktır" denildi. 

Behramkale Köyü, Assos Antik Kenti girişinde bulunan Aristo Heykeli önünde bir araya gelen çok sayıda vatandaş, "Assos`uma dokunma!" dedi. Kazdağları Kültürel Varlıkları Koruma Derneği, Kazdağları Ekoloji Platformu ve Assos Dostları tarafından organize edilen basın açıklamasına çok sayıda duyarlı yurttaş katıldı. "Daha dün hala Limandan hafriyat kamyonlarının çıktığını gördük" denilen açıklamada, "Yani yıkım ne yazık ki durmadı ve devam ediyor...Yazık, çok yazık...Artık söyleyecek söz bulamıyoruz. 2600 yıldan bu yana varlığını sürdüren Assos Antik Kenti`nde, antik limanın yamaçlarında, milyonlarca yıl önce oluşmuş ve eşsiz özelliğinden dolayı doğal sit ilan edilmiş bir doğa harikası alan sahip olduğu tarihi varlıklarla birlikte yok ediliyor. İğneyle kuyu kazılması gereken, gözümüz gibi bakmamız gereken bir yere görgüsüzce, saygısızca, hoyratça ya da kim bilir hangi gözü doymaz, rantçı, talancı bir zihniyetle dozerler soktunuz, patlayıcılarla tahrip ediyorsunuz. Ülkemizin imzacısı olduğu birçok uluslararası sözleşmelere ve koruma kararlarına de aykırı olarak yapılan bu kötülüğü asla unutmayacağız! Ayvacık Cumhuriyet Başsavcılığı`nı bu katliamı en kısa zamanda durdurmak ve sorumluları hakkında gerekli soruşturmayı başlatmak ve cezalandırmak üzere göreve çağırıyoruz. Assos Antik Limanı acilen rehabilite edilmeli, yöre halkının ve turizmden geçinen emekçilerin mağduriyetleri acilen giderilmelidir" denildi. 

Açıklamanın ardından, Prof. Dr. Doğan Perinçek de, bölgede yaptığı gözlemleri ve izlenimlerini katılımcılarla paylaştı. Sonrasında program forum ve müzik dinletisi ile devam etti. 
(Seçkin Sağlam)