Yaz mevsiminin gelmesiyle birlikte güneş ışınlarının zararlı etkilerinden korunmanın da zamanı da geldi. Özellikle çocukluk ve ergenlik döneminde güneşe uzun süre maruz kalmak, deride su dolu baloncuk oluşturacak düzeyde güneş yanığı oluşması ilerleyen yıllarda deri kanseri gelişimi riskini artırıyor. Deri kanserlerini önlemenin yolları arasında güneşin zararlı ışınlarından korunma ilk sırada geliyor. Bunun için bazı önemli noktalara dikkat edilmesi ve düzenli güneş koruyucu kullanılması gerekiyor. Memorial Ataşehir Hastanesi Dermatoloji Bölümü'nden Doç. Dr. Güldehan Atış, güneşin cilt üzerindeki etkileri hakkında bilgi verdi.
Vücut fonksiyonlarında birçok görevi olan D vitamininin öneminin daha çok gündeme gelmesiyle birlikte, akıllara "güneş koruyucuların D vitamini sentezi üzerine olumsuz etkisi olabilir mi? "sorusu gelmektedir. Oysaki sadece el sırtları ve yüzün günde 10-20 dk. süre ile güneşe maruz kalması, düzenli güneş koruyucu kullanılmasına rağmen D vitamini sentezi için yeterli olmaktadır.
Aşırı güneş maruziyeti zararlı sonuçlara neden olabiliyor
Bilindiği üzere, güneş ışınlarına uzun süre maruz kalmak deri kanserlerine neden olabilmektedir. Bunun dışında, deri yaşlanması, özellikle yüz gibi daha yoğun güneşe maruz kalan alanlarda çil ve leke oluşumunu tetikleyebilmektedir. Ayrıcı bazı alerjik ve romatizmal deri hastalıkları güneş ışınlarıyla şiddetlenebilmektedir.
Güneşten korunma da giysiler de kremler kadar önemli
Güneşten korunmada en önemli basamak, güneş ışınlarının dik olduğu saat 10:00-14:00 arasında güneşten kaçınmaktır. Dışarıda vakit geçirilen zamanlarda, mümkün olduğunca gölge alanlarda bulunmaya çalışılmalıdır. Bulutlu ve kapalı günlerde de ultraviyole ışınlarının %80'i dünya yüzeyine ulaştığı bilinmektedir. Giysiler, güneşe karşı önemli bir bariyer fonksiyonu göstermektedir. Şapka ve güneş gözlüğü takılması da önemlidir. Kalın, sık dokunmuş kumaşlar, polyester giysiler güneş ışınlarından daha etkin bir koruma sağlarken, ıslanmış, solmuş, ince kumaşların koruyuculuğu düşüktür.
Güneş kremi UVA ve UVB' ye karşı koruma sağlamalı
Güneşten koruyucular, güneşten korunmada etkili ajanlardır. Güneş koruma faktörü (SPF), 2-12 olan ürünler minimal, 12-30 olan ürünler orta, 30'un üstü olan ürünler yüksek koruma sağlar. SPF değerleri UVB'ye karşı koruma düzeyini ifade etmektedir. Güneşten koruyucu seçerken, hem UVA hem de UVB'ye karşı koruma sağlayan ürünler tercih edilmelidir. Yaz aylarında en az 30 SPF kremler tercih edilmelidir. Güneşe çıkılmadan 20-30 dakika önce sürülmeli ve 2-4 saatte bir tekrarlanmalıdır. Denize girme, aşırı terleme gibi durumlardan sonra ya güneşten koruyucular tekrar edilmeli ya da suya dayanıklı ürünler tercih edilmelidir.
Çocukları güneşe aşırı maruz kalmaktan koruyun
Bir insan hayat boyunca maruz kaldığı toplam UV miktarının yaklaşık yarısına yaşamının ilk 20 yılında maruz kalmaktadır. Özellikle çocukluk çağında su dolu kabarcıklara yol açacak düzeyde güneş yanığına maruz kalmak, ilerleyen yıllarda deri kanseri riskini artırmaktadır. O yüzden çocukluk çağında güneşten korunmak önemlidir. 6 aydan önce bebeklerin güneşle uzun süre teması önlenmeli, gerekirse koruyucu giysiler kullanılmalıdır. 6 aydan sonra ise bebekler için uygun güneş koruyucular tercih edilmelidir.
(Nilay Günay)
