"Havamızın ve suyumuzun zehirlenmesini istemiyoruz"

Çan`da, Çevre Düzeni Planı`nda, tarım, orman ve sulama alanı olarak belirlenen ve çoğunluğu orman arazisi olan Helvacı Köyü Altıkulaç Mevkii`nde, İÇDAŞ Çelik Enerji Tersane ve Ulaşım San. A.Ş. tarafından açılarak işletilmesi planlanan "Helvacı Kömür Ocağı" tepki çekiyor. Açık ocak kömür işletmesi projesiyle "Çan`ın "biraz daha yaşanmaz hale geleceği" ifade edilirken, dün projenin keşfi gerçekleştirildi. Keşfe Çan Çevre Derneği, çevreciler ve duyarlı yurttaşlar katıldı. Helvacı Köyü`ne bağlı Maden İşleri Genel Müdürlüğü tarafından 2009 tarihinde 10 yıl süreli IV. Grup (Kömür) İşletme Ruhsatı verilen bin 248 hektarlık maden kömürü sahasının, 286,53 hektarlık kömür işletme izin alanının tamamını kapsayan projede "açık işletme yöntemi" ile kömür çıkarma işlemi gerçekleştirilecek. Ocak sahasının güney kısmında açık ocak işlemeciliği, kuzey kısmında ise yer altı (kapalı) işletme yöntemi ile gerçekleştirilecek proje kapsamında, yılda 105.000 ton kömür üretimi planlanıyor. Ocakta, yılda 12 ay ve günde üç vardiya halinde toplam 174 kişinin çalıştırılacağı öğrenildi. Üretilecek olan kömür, katı yakıt ihtiyacında kullanılmak üzere yine İÇDAŞ A.Ş`e ait, 50 kilometre uzaklıktaki, Biga`nın Değirmencik Köyü, Köyaltı Mevkiinde işletilmekte olan Termik Santrali`ne sevk edilecek. Proje alanının çoğunluğu Çan Orman İşletme Müdürlüğü`ne ait orman arazisi olduğu öğrenilirken, alanın 2014 yılında onaylanan Balıkesir-Çanakkale Planlama Bölgesi Çevre Düzeni Planına göre "Tarım Alanı, Orman Alanı ve Sulama Alanı" olarak belirlenen alanda kaldığı ifade edildi. Ayrıca Proje alanının Çan`a kuş uçuşu yaklaşık 10 km mesafede olduğu, Çan`ın Maltepe Köyü`ne 200 m, Helvacı Köyü`ne 880 m olduğu proje dosyasında yer aldı. 

Çan Çevre Derneği Başkanı Avukat Ümran Aydın, bölgede 18 Mart ve ODAŞ olmak üzere iki adet termik santral olduğunu, ayrıca TKİ`ye ait açık kömür işletmesi bulunduğu hatırlatarak, "Kömür ocağının böylesi büyük bir alanda kurulması halinde ilçede yaşamak imkansız hale gelecektir. Çan ilçemiz coğrafi olarak çukur şeklinde ve burada Kocabas çayının yarattığı vadi ve normal hava akımı nedeniyle bu bölgede kurulacak bir termik santral ya da Kömür Ocağı bizi doğrudan boğacaktır" dedi. 

Çan Çevre Derneği`nin önceki dönem Başkanı Hamza Yıldız, bölgede açık ocak kömür madeni istemediklerini ifade ederek, madenin Çan ve ilçe tarımına büyük zarar vereceğini dile getirdi. Yıldız, "Bakın burası, daha önce işletilmiş bir maden sahası. Hazır bir örnek, rehabilite yapılmış mı? Hayır! Burası bir vadi. Bu vadide açık alanda yapılacak işlemlerde toz taşınması olacak. Hakim rüzgar da poyraz olduğu için, bütün külü, tozu Çan`a yağacak. Tarım alanları zaten etkilenecek, bu bölgede tarım yapılamaz hale gelecek" dedi. 

Keşfe katılan duyarlı yurttaşlar, Çan`ın zaten hava kirliliği olduğunu, tarımsal üretimin de etkilendiğinin altını çizerek, bu bölgedeki kömür madenine karşı çıktılar. Yurttaşlar, "75 hektarlık alan yeterli olmayacak. Çalışmaya başladıkça daha da büyüyecek. Bugün bile hava kirliliğinin sonuçlarını tarımsal ürünlerimizde görüyoruz. Yarın tarım ürünü üretemez hale geleceğiz. Burada su kaynağı da var bu bölgede. Köylerin su ihtiyacı buradaki kaynaktan karşılanıyor. Kömür madeninden çıkacak asitli dip suyu su kaynaklarını da bozacak" dediler. (Seçkin Sağlam)