Türkiye’de seçimler, her zaman büyük bir heyecan ve tartışma konusu oluyor. Ancak son yıllarda, seçim güvenliği ve şeffaflığı konusunda da ciddi endişeler yaşanıyor. Oyların çalındığı, mükerrer oy kullanıldığı, hatalı oy sayıldığı gibi iddialar, seçim sonuçlarının meşruiyetini sorgulatıyor. Bu sorunlara bir çözüm olarak, elektronik seçim sistemi gündeme geliyor. Peki, elektronik seçim sistemi nedir, nasıl çalışır ve Türkiye’ye ne zaman gelir?
Elektronik seçim sistemi, seçmenlerin oylarını elektronik cihazlar aracılığıyla kullanmasını ve saymasını sağlayan bir sistemdir. Bu sistem, kâğıt kullanımını azaltarak hem çevreye hem de bütçeye katkı sağlar. Ayrıca, seçim sürecini hızlandırır, hataları önler ve güvenliği artırır. Elektronik seçim sistemi, dünyada birçok ülkede uygulanmaktadır. Örneğin, ABD, Brezilya, Hindistan, Estonya, Kanada gibi ülkeler, elektronik seçim sistemini kullanan ülkeler arasındadır.
Türkiye’de ise elektronik seçim sistemi henüz hayata geçirilmemiştir. Ancak, bu konuda önemli bir gelişme yaşandı. “VOITERM” isimli teknoloji geliştirme şirketi, Türkiye’nin ilk kapalı devre elektronik seçim sistemi teknolojisini geliştirdiğini duyurdu. Bu teknoloji, Türkiye’deki genel seçim sisteminin değişmesini sağlayabilir.
VOITERM’in geliştirdiği elektronik seçim sistemi, bir kiosktan oluşuyor. Seçmen, kimlik numarası gibi verilerini içeren bir barkodu kioska okutuyor ve oyunu kullanıyor. Kullanılan oy, söz konusu adayın hanesine yazılıyor. Sistem, kriptografi yöntemleriyle şifrelendiği için, kimse kimin kime oy verdiğini göremiyor.
VOITERM’in elektronik seçim sistemi, seçim güvenliği ve şeffaflığı açısından birçok avantaj sunuyor. Örneğin, bu sistem sayesinde, mükerrer oy kullanılması, oyların çalınması, hatalı oy sayılması gibi sorunlar ortadan kalkıyor. Ayrıca, seçim sonuçları çok daha hızlı bir şekilde açıklanabiliyor. Bunun yanında, elektronik seçim sistemi, seçmenlerin oylarını daha kolay ve rahat bir şekilde kullanmasını sağlıyor.
VOITERM Kurucusu ve Genel Müdürü Cengiz Pişirici, konuyla ilgili açıklamalarında şöyle konuştu:
“Dijitalin ve kâğıt pusulanın kesişimiyle oluşturulan elektronik seçim altyapılarının güvenliğine ilişkin en güncel örnek ABD’de yaşandı. ABD federal seçim altyapısı yetkilileri, ABD'nin tartışmalı seçimlerinden biri olan 2020 seçimlerinin, ülkenin en güvenli seçimi olduğunu açıkladı. Sahte oylara ilişkin iddialar, her oya ilişkin kâğıt kayıtların dijital kayıtlarla karşılaştırılmasıyla geçersiz kılındı. VOITERM olarak; yetkililerin, oylama güvenliğini artırdığına dikkat çektiği bu uygulamanın daha gelişmiş versiyonunu Türk mühendislerin AR-GE çalışmaları sonucunda kullanıma hazır hâle getirdik.”
“VOITERM, seçim işlemini basit, hızlı ve güvenilir hale getirdi. Seçmen elindeki barkod kodunu (TC kimlik, barkodlu üyelik kart gibi) cihaza okutarak aday seçim ekranına yönlendirilmektedir. Seçmen, hangi aday için oy kullanımını gerçekleştirdiği anda, cihaz üzerindeki yazıcı oy verilen aday kişinin ‘oy verdi’ bilgisini basılı hale getiriyor. Bu bilgi aynı zamanda dijital sunucuda da saklanıyor. Bu sayede mükerrer oyların önüne geçilirken, teknoloji tarafından kabul görmüş ve kullanımda olan kriptografik şifreleme algoritmaları ile seçim ve seçmen güvenliği de sağlanıyor. VOITERM olarak Türkiye'nin ilk dijital seçim altyapısını uygulamaya tamamen hazırız. Hem ekonomik hem çevresel maliyetler düşünüldüğünde, geleneksel seçim sisteminin kademeli bir biçimde dijital ortama taşınmasında ve elektronik oylama sistemine geçilmesi sürecinde üzerimize düşeni yapmak için heyecanlıyız”
VOITERM’in geliştirdiği elektronik seçim sistemi teknolojisi, henüz resmi olarak kullanıma sunulmadı. Ancak, şirket, bu teknolojiyi Yüksek Seçim Kurulu (YSK) ile paylaştığını ve test edilmesi için izin istediğini belirtti. YSK Başkanı Ahmet Yener de, elektronik seçim sistemi konusunda olumlu bir yaklaşım sergiledi. Yener, elektronik seçim sisteminin, seçim güvenliği ve şeffaflığı için gerekli olduğunu ve bu konuda çalışmalar yaptıklarını söyledi.
Elektronik seçim sistemi, Türkiye’de seçimlerin yapılış şeklini değiştirecek bir teknolojidir. Bu teknoloji, seçimlerin daha güvenli, hızlı ve kolay olmasını sağlayabilir. Ancak, bu teknolojinin hayata geçmesi için, hem yasal hem de teknik birçok aşamanın tamamlanması gerekiyor. Bu aşamaların ne kadar süreceği ise henüz belli değil.
(Erhan Taylan)
