Döviz kuru artışı devam ederken, yaşamsal ihtiyaçlara ulaşmakta bir o kadar zor hale geliyor. Yaşamsal ihtiyaçların başında gelen ilaçlarda bu durumdan en çok etkilenen ürünlerden biri. Uzun süredir devam eden ilaç tedarik sıkıntısı, son zamanlarda kurlardaki artış ile birlikte neredeyse ulaşılamaz hale geldi. Konuyla ilgili Cumhuriyet Eczanesi sahibi Eczacı Ali Uyanık Gazetemiz Çanakkale OLAY`a açıklamalarda bulundu. Uyanık, döviz kurunun yükselmesi ile artan maliyetler nedeni ile satış fiytı sabit olan ilaçları, firmaların ülkeye yeteri kadar tedarik etmediğini belirtti. Tedarik sıkıntısının 2 aydır had safhaya ulaşitığını belirten Uyanık, bu sıkıntının yeni fiyatların belirleneceği Şubat ayına kadar artarak süreciğini ifade etti. Elinde reçete ile `ilaç var mı?` diye gezen hastaların her geçen gün daha da arttığını belirten Uyanık, "İlaç bir ticari mal değildir, ilaç herkesin ulaşabileceği en temel üründür. Ancak Türkiye`de ne yazık ki serbest piyasa koşullarının insafına terk edilmiş bir halde" dedi. Kritik hastaların günlerini kurtarabilmek için rica minnet ilaç tedarik etmeye çalıştığını belirten Uyanık, "İlacı üretenler, o ilacın piyasada fiyatlanmasını sağlayan Bakanlık otoritesi ve ilacı hastaya ulaştıran eczaneler... bütün paydaşlar, eş güdümlü bir şekilde bu süreçte bu sıkıntıyı kabul ederek, bunun üzerinden çözüm üretmeliler" dedi.
"Tedarikçiler al vermek istemiyor"
Uyanık yaşanan sıkıntıya dair; "Maalesef tedarikte sorun var. Bu yeni de değil. Ancak son dönemde dövizdeki artışla beraber gerek yurt dışı olsun, gerek yerli tedarikçiler olsun maliyetlerin artması ve satış fiyatının sabit olmasından dolayı mal vermek istemiyorlar. Bu noktada talebin, ilaç ihtiyacının sınırlanması veya düşmesi söz konusu değil ama piyasaya verilen miktarda azalma olduğu için eczanelerde de ilaç tedarikinde sıkıntı var" dedi.
"Reçete ile `ilaç var mı?` diye gezen hastaları her eczanede görebilirsiniz"
Tedarik sıkıntısının son dönemde, yaklaşık 1,5-2 aydır had safhaya ulaştığını belirten Uyanık; "Elinde reçete ile eczane eczane `ilaç var mı?` diye gezen hastaları her eczanede görebilirsiniz. Ülkede ekonomi sağlam olmadığı için üretim ve pazarlama aşamasındaki bütün bileşenler hem ilaç üretenler, hem dağıtıcılar bu durumdan etkileniyor. En son bu iş hastanın kendisine patlıyor. Hastalık ertelenemez, ilaç bir ticari mal değildir. İlaç herkesin ulaşabileceği en temel üründür. Ancak Türkiye`de ne yazık ki serbest piyasa koşullarının insafına terk edilmiş bir halde. Ekonominin dağılan, bozulan bu halinin sonunda yeni fiyatlandırmalar Şubat ayında gerçekleşecek. Henüz Kasım ayının ilk yarısındayız ve 2,5 ay kadar bu sıkıntı artarak devam edecek" dedi.
"Sağlıkta maalesef en kötü senaryolarda yaşıyoruz"
Uyanık; "Sonuçta hastalıkla ilgili bir talebi değiştiremeyiz. Bunun sıkıntısını yaşıyoruz. Mesela her sene yapılan grip aşısı Eylül 15`inde başlar, Kasım sonu gibi sonlanır. Şu anda halen grip aşısı tedariğinde sıkıntı devam ediyor. İnsanların büyük çoğunluğu grip aşısı yaptırmak istedikleri halde şu an grip aşısı yok. İnsanlara bu hafta, diğer hafta diyoruz... ama sonunda bir cevap veremiyoruz. Sağlık politikalarında ki ön görüsüzlüğün giderilerek, insanların gerçekten önünü gördüğü, ihtiyaçlarını karşılayabildiği, sosyal güvenlik kurumunun gerçekten toplumun sağlık ihtiyacını karşılayan bir işev görmeye başladığı bir sistem olması gerek. Ancak tutar tarafı kalmayan ortamda sağlıkta maalesef en kötü senaryolarda yaşıyoruz. Yaşamak buysa nefes alıp veriyoruz. Ancak sağlıklı yaşamak buysa ki değil, bunun öncelikli kısmı ilaç tedarik edebilmektir. İnsanlar devlet hastanesinden randevu dahi alamıyorlar" dedi.
"Kritik hastalar maalesef çırpınıyor"
Uyanı son olarak; "Bu durumda ilaç tedariğindeki sıkıntı Şubat ayına kadar artarak gidecek. Şu anda dahi yüzlerce kalem ilaç piyasada yok. Kritik hastalarda maalesef çırpınıyor. Bir şekilde rica ve minnetle bulamaya, böylece günlerini kurtarmaya çalışıyorlar. Halbuki ilacı üretenler, o ilacın piyasada fiyatlanmasını sağlayan Bakanlık otoritesi ve ilacı hastaya ulaştıran eczaneler bütün paydaşlar eş güdümlü bir şekilde bu süreçte bu sıkıntıyı kabul ederek bunun üzerinden çözüm üretmeliler. Bir dönem tüp gaz kuyrukları var diye dalga geçiliyordu. Bugün global sermaye ülkeyi bir üçüncü sınıf pazarı olarak görüyor ve yetersiz mal veriyor. Bu seferde piyasa da yeterli ilaç olmuyor" dedi.
(Eren Aşnaz)
