Borsa İstanbul’da haftanın ilk işlem gününde sert satışlar yaşandı. BIST 100 endeksi gün içinde yüzde 5’in üzerinde değer kaybetti. Endeksteki düşüşün yüzde 7’yi bulmasıyla endekse bağlı devre kesici sistemi devreye girdi. Bu sistem, borsada ani ve sert hareketlerin önüne geçmek için tasarlanmış bir uygulamadır. Devre kesici sistemi devreye girdiğinde, borsada işlemler belli bir süreliğine durdurulur. Bu süre zarfında yatırımcılar panik işlemlerinden kaçınmak için zaman kazanır.
Devre kesici uygulaması, borsada fiyat düzenleyici ve hisse senedinin işlem sırasını kısa süreliğine durdurucu bir uygulamadır. Borsada devre kesici uygulaması, seansın sadece sürekli işlem yöntemi bölümlerinde çalışır. Borsada sürekli işlem yapabildiğimiz saat aralığı 10.00-18.00 arasındadır. Devre kesici uygulaması sadece bu aralıkta işlevseldir. Yani seans öncesi emir toplama durumunda ve karanlık oda sırasında devre kesici uygulaması yoktur.
Devre kesici uygulamasında pazar bazında farklı değişim yüzdesi kriterleri ve farklı seans süreleri kullanılmaktadır. Örneğin, BIST 100 endeksindeki değişim yüzdesi yüzde 5 veya yüzde 7 olduğunda devre kesici uygulanır. Devre kesici uygulamasının süresi ise 15 dakikadır. Bu süre sonunda işlemler yeniden başlar. Ancak devre kesici uygulaması seansın son 10 dakikasında devreye girerse, işlemler seans sonuna kadar durdurulur.
Borsada devre kesici nedir, nasıl uygulanır? Borsada devre kesici ne kadar sürer
Borsa İstanbul’da endekse bağlı devre kesici sisteminin devreye girmesiyle, 246 hisse senedinde işlemler geçici olarak durduruldu. Bu hisseler arasında bankacılık, enerji, sanayi, hizmet, teknoloji, ulaştırma, inşaat, gıda, turizm, madencilik, tekstil, sağlık, finans, otomotiv, perakende, telekomünikasyon gibi sektörlerden şirketler yer aldı.
Devre kesici uygulamasının yatırımcılara sağladığı en büyük avantaj, ani ve sert hareketler karşısında panik yapmadan rasyonel kararlar verebilmeleri için zaman tanımasıdır. Bu sayede yatırımcılar, portföylerini koruyabilir ve zararlarını minimize edebilirler. Ayrıca devre kesici uygulaması, borsada spekülatif ve manipülatif hareketleri engellemeye de yardımcı olur.
Devre kesici uygulamasının dezavantajları ise, yatırımcıların fırsat kaçırma korkusu yaşamaları, işlem hacminin ve likiditenin azalması, fiyatların yapay olarak düşük veya yüksek kalması, yatırımcı güveninin zedelenmesi ve borsanın cazibesinin azalması olarak sayılabilir.
Borsa İstanbul’da endekse bağlı devre kesici sistemi devreye girdi. 246 hisse senedinde işlemler geçici olarak durduruldu. Devre kesici uygulaması, borsada ani ve sert hareketlerin önüne geçmek için tasarlanmış bir uygulamadır. Devre kesici uygulamasının yatırımcılara sağladığı en büyük avantaj, panik yapmadan rasyonel kararlar verebilmeleri için zaman tanımasıdır. Devre kesici uygulamasının dezavantajları ise, fırsat kaçırma korkusu, işlem hacmi ve likidite azalması, fiyatların yapay olarak düşük veya yüksek kalması, yatırımcı güveninin zedelenmesi ve borsanın cazibesinin azalması olarak sayılabilir. (Saim Tunçman)
