Çanakkale’nin girişine monte edilen topa tepkiler her geçen gün hızla artıyor. Savaşın objesi olarak değerlendirilen topların Çanakkale’ye yakışmadığı ifade edilirken, barış anlamında mutabakat yapılan kentte bu tür savaş objelerinin yerine barışı simgeleyen nesnelerin kentte yer alması gerektiği belirtildi. Çanakkale’de hem sivil toplum kuruluşlarının temsilcileri hem de vatandaşların tepkisini çeken bu uygulamanın sona erdirilmesi istendi. Çanakkale’de barış olgusunun tüm kente yayılması için barış temalı festivallerin yanı sıra panel, toplantı ve basın açıklamaları organize edilirken, İzmir karayolundan kente giriş yapan ziyaretçilerin savaşı simgeleyen bir top ile karşılanması ise barışa darbe vuruyor. Çanakkale’nin önde gelen isimlerinin yanı sıra vatandaşlar da, savaşı hatırlatan topların yerine barışı simgeleyen nesnelerin kentte yer alması görüşünde birleşti. Savaşı hatırlatan nesnelerin müze ve kale gibi alanlarda sergilenmesinin daha anlamlı olacağını düşünen halk, barışın kenti Çanakkale’nin merkezinde savaşı simgeleyen objelerin yer almaması gerektiğini dile getirdiler.
Yavuz; “Bilinç altımızı temizlememiz lazım”
Barışın kenti Çanakkale’de savaşı simgeleyen nesne ve objelerden kaçınılması gerektiğini ifade eden ÇABİSAK Derneği Başkanı Saim Yavuz; “Burada ciddi bir problem var. Temel sorun şudur. Bizim bu savaş tutkumuzdan bir türlü bilinç altında vazgeçemediğimizi gösteriyor. Kahramanlıktan, yiğitlikten, savaş severlikten vazgeçmemiz lazım. Bilinç altımızı temizlememiz lazım. Getirip getirip bilinç altımıza yeniden yeniden bu tür kahramanlık ve yiğitlik duygularımızı besleyen ve dolayısıyla şiddete ve savaşa normal bir şeymiş gibi bakan düşünce oluşturmak ya da bir kültür oluşturmak günümüzde reddedilmesi gereken bir durumdur. O açıdan bu tür savaş kültürünü destekleyen ya da ona imkan sağlayan her türlü nesnenin göz önünden ve düşünceden uzaklaştırılması gerekiyor ki, barışın kenti Çanakkale hakikaten kültürel dokusuyla, anlayışıyla ve birikimiyle sadece düşüncede ve lafta değil her alanda her yerde barışın duygusunu getirebilsin insanlara. Bilinç altımızdaki kökleşmiş ve yerleşmiş en ufacık bir şeyde bile kişisel tutumlarımızda, davranışlarımızda ve görüşlerimizde bile anlaşmazlığa ya da uyuşmazlığa düştüğümüz anda şiddeti, savaşı ve çatışmayı öncelikli olarak ele alıyoruz. Bu nedenle bu tür büyük ölçekli nesne ve objelerden kaçınmamız gerekiyor” dedi.
“Barışın kenti algısına zarar veriyor”
Kentin girişine koyulan topun barışın kenti algısına zarar verdiğini belirten Yavuz; “Çanakkale’ye gelen ziyaretçiler kentin girişinde bir topla karşılaşacak ve bu da barışın kenti algısına zarar veriyor. Bu kentte yaşayan insanlar olarak 24 saat o topla sürekli yüz yüze kalacağız. Bir tanesi yetmiyordu ikincisi de geldi. Sürekli onu göreceğiz. Savaş aklımızdan çıkmayacak. O topu oraya koyduk ve geçmişteki savaşların kıymetini ve barışın kıymetini bilelim demek değil. Buna yorumlanmaz bu. O topu oraya koymak böyle bir şeye yol açmaz. Bu topu oraya koyanlar mutlaka ki, savaşı sevdiklerinden ya da her dakika savaş olsun diye onu oraya koymuyorlar. Ama bunun daha da çok insanlara hep savaşı hatırlatacağını da söylemek gerekiyor” diye konuştu.
Pişkin; “Bu bir provokasyon”
Kentin girişine konulan topa tepki gösteren İHD Yönetim Kurulu Üyesi Hayrettin Pişkin, bu uygulamanın bir provokasyon olarak değerlendirdiğini söyledi. Söz konusu uygulamanın kentin geleceğine dönük bir karartma hareketi olduğuna dikkat çeken Pişkin; “Savaşı simgeleyen topun oraya koyma kararının, mevcut kentin gerek siyasal gerekse sosyal tercihinin aksine bir karar olarak düşünüyorum. Çünkü, Çanakkale’nin barış kenti olması yönünde bir mutabakat var. Barışın kenti yönünde anılması için bu mutabakat var. Bu mutabakata uygun politikaların geliştirilmesi gerekiyor. Bu topu oraya koyma kararı hangi amaçla alınmış? Hangi kurum buna karar vermiştir? Halkın görüşü alınmış mı? Bunların hepsi bir soru işaretidir. Kesinlikle bunun bir provokasyon olduğunu düşünüyorum. Bu kentin geleceğine dönük bir karartma hareketi olduğunu düşünüyorum” dedi.
“Gerekçeleri kamuoyuna açıklansın”
Savaş objesini kentin girişine koymanın gerekçelerinin kamuoyuna açıklanması gerektiğini kaydeden Pişkin; “Savaşı simgeleyen bu tür objelerin artık Çanakkale’nin girişi ve kent merkezinde yer almamalı. Çünkü kent tercihini yapmıştır. Barışın kenti olarak anılmak yönünde bir tercih yapmış. Bu kentte yaşayan bütün toplumsal katmanlar bir mutabakata varmış. Doğal olarak bu barış mutabakatına uygun olarak davranmak gerekiyor. Kimin kararıyla bu top oraya konmuş? Bunlar sorgulanması gerekiyor. Gerekçelerinin de öğrenilmesi lazım. Bu gerekçelerinde kamuoyuna açıklanması gerekiyor. Utanmadan ve sıkılmadan kim koymuşsa bu gerekçeleri açıklasın. Eğer açıklanmıyorsa o irade çekingen davranıyor demektir. Gerçek yüzünü göstermeli. Kamuoyuna deklere etmeli” şeklinde konuştu.
Karagöz; “Barış daha ön plana çıkarılmalı”
Çanakkale’de barışın daha ön plana çıkarılması gerektiğinin altını çizen CHP İl Başkanı Hamza Karagöz de şu şekilde konuştu: “Çanakkale elbetteki barışın kentidir. Demokrasinin kentidir. Ama geçmişte yaşananları da unutmamak gerekir. Daha barışçı ve daha demokratik bir toplum oluştuğu zaman daha değişik yerler ortaya çıkabilir. Topun orada olmasının sakıncası var mı yok mu bunu süreç içinde değerlendiririz. Aslında barışın simgesi olan bir obje koymak lazım. Tarihsel geçmişte yaşananları unutmadan barışı daha ön plana çıkarmanın faydası olacağını düşünüyorum.”
Bismillah savaş çağrısı
Barışın kenti Çanakkale’de topların gelişigüzel kent girişinde, yol kenarında ya da şehrin göbeğinde sergilenmesinin doğru olmadığını düşünen vatandaşlar yer seçimi konusunda önerilerde bulundu.
Cumhuriyet Meydanı’nda sergilenen toptan sonra, Çanakkale’de kentin girişine konulan top konusunda yer seçiminin doğru olmadığını düşünen Çanakkaleli vatandaşlar tarihi sembollerin uygun kompozisyonla, bir bütün halinde kale ya da müze alanında sergilenmesinin daha doğru olacağını düşünüyor.
Abdurrahman Güler
“Savaş sembolleri Çimenlik Kalesi’ne, Gelibolu’ya ya da müzelik bir alana konulabilir, bu anlayış daha doğrudur. Özellikle Çanakkale girişine konulan toplar için yapılan yer seçiminin yanlış olduğunu düşünüyorum. Bu gibi savaşa ve tarihe ait öğeler bir kompozisyonla verilebilir, girişe ya da göbeğe gelişigüzel koymak doğru değil.”
Hüsamettin Cengiz
“Şehrin girişinde bismillah savaş algısı ve çağrısı uyandırmak doğru değil. Tarihi toplar ve savaş görselleri kale içinde ya da diğer uygun alanlarda sergilenmeli. Daha uygun yerler var, yol kenarı bunun için doğru değil.”
Meliha Cengiz
“Çanakkale savaşların yaşandığı bir yeri bir savaş kenti. Tarihte yaşananlar unutturulmamalı, ama yer ile ilgili bir sıkıntı var. Kale gibi yerlerde sergilenir, bu her yerde böyle.”
Esra Demiral
“Ben Kore’de de görmüştüm, ilk anda o ülkede savaşların yaşandığı çağrışımı yansıtıyor. Savaşın ve Çanakkale’nin sembolleri, tarihi bir öğe olduğu çok belli, ama sergileme mantığı ve yer de elbette önemli. Bir kentin hemen girişinde olmalı mı sorgulanabilir.”
Suat Yüksel
“Barışın kenti sloganına ters düşüyor. Unutturulmaması ve yad edilmesi ve hatıralara saygı anlamında yeni nesilin bilgi sahibi olması önemli, zararı da yok topların ama yeri de özenle seçilmeli. Gelişigüzel konmaz.”
