Çanakkale Belediyesi tarafından Mart ayı itibariyle başlayan ve 30 Nisan`a kadar süren su kullanımına yönelik kısıtlama tedbirler 31 Ağustos tarihine kadar uzadı. Yıllık 12, milyon metreküp içme kullanma suyu ve 25 bin dekar arazinin sulama suyunun karşılandığı Atikhisar Barajı`nın doluluk oranının yüzde 50`de kalması su rezervi ve kuraklık konusunda tedirgin ediyor. Çanakkale Belediye Başkanı Yardımcısı İrfan Mutluay ile kuraklık ve alınan tedbirleri konuştuk. Atikhisar Barajı`nın kentin tek içme ve kullanma suyu kaynağı olduğunu vurgu yapan Mutluay, kentin alternatif su kaynağı konusunda çalışmaları olsa da şuanda Atikhisar Barajı`nın alternatifi olmadığını söyledi.
"Önceliğimiz içme ve kullanma suyu ihtiyacını karşılamaktır"
Kentin içme ve kullanma suyu ihtiyacının yıllık 12,5 milyon metreküp olduğunu dile getiren Mutluay, barajın su rezervinin yüzde 50.8`lik bir oranla yaklaşık 27 milyon metreküp suya sahip olduğunu söyledi. Mutluay, "Bu rezerv, kentin ancak yaklaşık 1,5-2 yıllık su ihtiyacını karşılayabilir. Teknik olarak mevcut 27 milyon metreküplük su rezervinin tamamı kullanılabilir planlamanın içinde değil. Kullanabileceğimiz su rezervi daha az. O nedenle şuanda önceliğimiz, kentin içme ve kullanma suyu ihtiyacının karşılanmasıdır. Bu da yetmez, önümüzdeki bir iki yıl içinde bu suyun güvence altına alınması gerekiyor" dedi.
DSİ sulama önlemleri aldı
Su sorunu nedeni ile Devlet Su İşleri`nin de kısıtlama tedbiri açıkladığını söyleyen Mutluay, DSİ ile Çanakkale Belediyesi arasında iki ayrı protokol olduğunu, son olarak 2000 yılında yapılan protokol ile yıllık 12,5 milyon metreküplük suyun Çanakkale Belediyesi`ne verilmesi gerektiğini dile getirdi.Sulama konusunda Devlet Su İşleri`nin, barajın rezervini dikkate alarak, kendisi de sulama planı açısından bir takım önlemler aldığını söyledi. Mutluay, "Bu önlemler kapsamında, tek yıllık bitkilerin, yani sebze üretiminde su verilmeyeceği yönünde karar alınırken, sabit tesislere su verilmeye devam edileceği açıklandı. Sabit tesisler olarak ifade ettiğimiz, meyvelik alanlar ve yonca gibi çok yıllık bitkilerin üretiminin yapıldığı alanlar kast ediliyor. Çünkü bu alanlar bir üretim planına dayandığı için su verilmediği takdirde telafisi mümkün olmayan sonuçlar yaratır. Bu karar sulama mevsiminin başında alındı" dedi.
Baraj ve göletler alarm veriyor
Çanakkale`de 67 adet baraj ve gölet olduğunu, doluluk oranlarının ise alarm verir düzeyde olduğunu söyleyen Mutluay, "Bunların bir bölümü İl Özel İdaresi tarafından yapılmış, bir bölümü de DSİ tarafından. Şuanda Çanakkale ilinde bulunan hiçbir barajın doluluk oranı yüzde yüz değil. Göletlerin de sadece iki tanesi yüzdü yüz doluluğa sahip. Bazı gölet ve barajlarda seviyeler yüzde 4`lere kadar düşmüş durumda. 90 bin dekar araziyi sulayan Bakacak Barajı`nın doluluk oranı sadece yüzde 19. Çanakkale merkez, Akçapınar, Aşağıokçular göletinde sulamaya verilecek neredeyse hiç su yok" dedi
Ne yapılmalı?
Çanakkale`nin hem merkez hem de ilçeleri düzeyinde çok kritik bir kuraklık süreci yaşandığını dile getiren Çanakkale Belediye Başkan Yardımcısı İrfan Mutluay, bu tür kuraklıkları daha önce uzun aralıklarla yaşandığını ancak, artık çok sık yaşanmaya başlandığını söyledi. Yapılması gerekenler konusunda ise Mutluay, "Barajların, göletlerin, gerek içme suyu gerekse sulama suyu havzalarının korunması gerekiyor. Burada toprak muhafaza tedbirlerinin alınması gerekiyor. Endüstriyel faaliyetlere, madencilik faaliyetlerine ve benzerlerine izin verilmemesi gerekiyor. Su tüketimi yüksek olan termik enerji santralleri gibi tesislere izin verilmemesi gerekiyor. Ki gelecekte suyun ve gıdanın, enerjiden çok daha değerli olacağını göreceğimiz yıllar geliyor. Alınması gereken önlemler havzalarımızı daha az yağış alacağımızı bilerek koruyacağız"
"Tarımsal sulamada da baraj, gölet ve diğer tesislerinin iletim hatlarının kapalı sisteme dönüştürmemiz gerekiyor. Kapalı sisteme dönüşmesiyle birlikte buharlaşma ve sızma kayıplarının ortadan kaldıracağımız için ve kullanılmayan suyun derelere, ırmaklara, nehir ve denizlere boşalmasını önleyebileceğimiz için kapalı sisteme geçmemiz gerekiyor. Bireysel olarak da çiftçilerimizin yüzey sulamalarını terk etmelerini, yağmurlama ve damlama gibi su tüketimi az, randımanı yüksek olan sulama sistemlerini tercih etmeleri gerekiyor. Bunun dışında da su tüketimi fazla olan tarımsal üretimlerin en azından ekiliş alanlarının azaltılması gerekiyor" dedi
Peyzajda belediyeler tıbbi aromatik bitkilere yönelmeli
Mutluay son olarak, kentsel tasarım konusunda büyük önem taşıyan peyzaj çalışmaları ile ilgili tıbbi aromatik bitki önerisinde bulundu. Mutluay. "Bunların haricinde belediyelerin su tasarrufuna, özellikle peyzaj ve park alanlarındaki su tasarrufuna yönelmeleri gerekiyor. Tıbbi aromatik bilgiler bu anlamda alternatiftir. Biz örneğin, kendi ürettiğimiz tıbbi aromatik bitkileri kullanmaya başladık. Yani yapılacak işler ilk etapta bunlar. Bunun dışından su bilincinin ve su tasarrufu bilincinin her yaş grubunda ve her alanda yaygınlaştırılması gerekiyor" dedi.
(Seçkin Sağlam)
