Törende protokol krizi
Açılış törenine kısa süreli yaşanan protokol krizi damgasını vurdu. Törenin sunuculuğunu yapan Çanakkale Valiliği’nde görevli personel, toplu fotoğraf için katılımcıları tek tek sahneye davet etti ancak Belediye Başkan Vekili Celal Karakaş’ı unutunca krize neden oldu.
Çanakkale Valiliği`nce hazırlanan “Kumkale Beldesindeki Tarihi Türk Mezarlığı`nın Çevre Düzenlemesi`nin Yapılarak Turizme Kazandırılması” isimli proje kapsamında Kumkale Tarihi Türk Mezarlığı gün yüzüne çıkarıldı. Saygı duruşu ve İstiklal Marşı’nın okunmasıyla başlayan törende konuşan Vali Güngör Azim Tuna, kültürlerin milletlerin hep birlikte tesis ettikleri unsurlar olduğunu, bu nedenle de kültürün milletlerin ortak hafızası olduğunu söyledi.
Kültürüyle bağı kopmuş milletlerin kökleriyle de bağının kopmuş olacağını, bu durumun da milletlerin ruhlarını ve kimliklerini kaybetmelerine, kendilerine yabancılaşmalarına neden olacağını ifade eden Tuna, geçmiş ile gelecek arasındaki köprüyü kültürel değerlerin kurduğunu ve gelecek nesillere milli değerlerin aktarılmasını sağladığını kaydetti. Kumkale Tarihi Türk Mezarlığı`nın yıllarca bakımsız ve metruk bir görünümde bulunduğunu, mezar taşlarının kırıldığını ve çalındığını ifade eden Tuna, hazırladıkları projeyle mezarlığın bu durumdan kurtarıldığını söyledi. Kırık mezar taşlarının tamir edilerek her taştaki yazıların ayrı ayrı okunduğunu ve envanterinin çıkarıldığını kaydeden Tuna, böylece mezarlıktaki her taşın bir kimliğinin olduğunu belirtti.
“Ölmeden mezara koydular sözü en çok burası için geçerlidir”
Bu mezarlığın ayrı bir önemi bulunduğuna dikkati çeken Tuna, 25 Nisan 1915`te Kumkale`ye çıkarma yapan Fransızlara karşı mücadele eden askerlerin yoğun bombardıman nedeniyle hayatta kalmak için bu mezarlığa sığındığını, mezarlıkta siper ve mevziler hazırlayarak buradan çarpışmalara devam ettiğini söyledi. Tuna, yoğun çarpışmalarda birçok askerin bu mevzilerde şehit olduğunu ifade ederek, “Belki de Çanakkale Türküsü`ndeki `ölmeden mezara koydular` sözü en çok burası için geçerlidir” dedi.
Kumkale Muharebesi`nde şehit olan askerler için henüz şehitlik yapılamadığını, bu çalışmayla Kumkale`de şehit olan askerlerin adlarının yazılı olduğu tabela mevzilere yerleştirilerek ilk defa şehitlerin adlarının çarpıştıkları ve şehit oldukları yere yazıldığını belirten Tuna, şöyle konuştu: “Yine ilk defa Kumkale Muharebesi`nin geçtiği alanlarda Türk bayrağını göndere çektik. Burada da şehit verdiğimizin bir nişanesi olarak bayrağımız ebediyen dalgalanacaktır. Çanakkale Savaşı`nın 100. yılında Orhaniye Tabyası ve çevresi düzenlenerek, Şehitler Abidesi`nin tam karşında şehitlerimize yakışır bir şehitlik yapılıp bir de bayrak çekilerek `Çanakkale Geçilmez` ibaresi, boğaza giren herkesçe net olarak anlaşılacaktır. Çanakkale Savaşı`nda kullanılan topların durumu da şu an için kabul edilebilir değildir. Hem toprak altındaki toplarımız hem de Erenköy altındaki toplarımız yapılacak çalışmalarla kısa sürede geçmişimize, tarihimize ve milletimize yakışır bir hale getirilecektir.”
“Anadolu yakası turizm açısından hareketliliğe kavuşacak”
Vali Tuna, Anadolu yakasının yerli ve yabancı misafirler tarafından gezilmesini sağlamak için bu bölgede birçok görülebilir ve gezilebilir alan oluşturulması gerektiğini söyledi. Güzelyalı`dan devam eden yola işlerlik kazandırılarak bir güzergah oluşturulacağını, bu güzergahta hem antik dönem hem Türk dönemi eserlerinin bir arada görülmesinin sağlanacağını belirten Tuna; “Bu güzergahta Güzelyalı`dan itibaren Nusret Mayın Gemisi`nin döktüğü mayınları korumakla görevli Erenköy Grubu toplarını, Topçam Tabyası, Halileli Şehitliği, Kumkale Limanı, İntepe Topçu Bataryası Şehitliği, Kumkale, Tarihi Türk Mezarlığı, Orhaniye Tabyası, Yenişehir köyüne ulaşılacak. Oradan Truva ve Tevfikiye`ye geçilecek. Ayrıca bu bölgede antik döneme ait tümülüsler de bu gezi kapsamı içinde değerlendirilecektir” diye konuştu. Kumkale, Tevfikiye ve Truva üçgeninde bir entegrasyon çerçevesinde turistlerin bisikletlerle gezebilecekleri güzergahların hazırlanacağını ifade eden Tuna; “Bu durum birçok yerde mümkün olmayan bir zenginliktir. Hem antik kültürel değerler hem Türk-İslam dönemi kültürel değerleri hem de harp tarihi açısından değerleri bir arada görmek büyük ayrıcalık sağlamaktadır Kumkale`ye. Bu şekilde yıllarca çok da ilgi görmeyen Anadolu yakası turizm açısından hareketliliğe kavuşacak, bu bölgede tarım dışında turizm de halkın geçim kaynaklarından birisi olacaktır. Bu aynı zamanda gençlerimiz içinde buralarda yeni iş alanları açacaktır” dedi.
Projenin yöneticisi, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Burhan Sayılır da çalışmayla Çanakkale Savaşı`nda şehit olan 300 şehidin isminin tespit edilerek tabelaya yazıldığını söyledi. Kumkale Belediye Başkanı Süleyman Erte ise emeği geçen herkese teşekkür etti. Yapılan konuşmanın ardından Vali Tuna ve beraberindekiler daha sonra mezarlıktaki mevzi ve siperleri gezdi. Daha sonra siperlerde şehit olan askerlerin isimlerinin yazılı olduğu levhanın da açılışı gerçekleştirildi.
Kısa süreli protokol krizi
Açılış törenine kısa süreli yaşanan protokol krizi damgasını vurdu. Tarihi Türk mezarlığının onarılmasında katkıları olan kişilere plaketlerinin verilmesinin ardından törende toplu fotoğraf çekimi için katılımcılar sahneye davet edildi. Törenin sunuculuğunu yapan Çanakkale Valiliği’nde görevli personel, toplu fotoğraf için katılımcıları tek tek sahneye davet etti. Vali Güngör Azim Tuna’nın da bulunduğu protokol üyeleri basın mensuplarına poz verdi. Belediye Başkanı Ülgür Gökhan’ın yerine vekil olarak katılan Celal Karakaş’ın ise sahneye davet edilmemesi dikkatlerden kaçmadı. Törene katılan Kepez Belediye Başkanı Ömer Faruk Mutan’ın uyarısıyla toplu fotoğraf çekimi için Belediye Başkan Vekili Celal Karakaş, programın sunucusu tarafından sahneye davet edildi. Karakaş’ın sahnede yerini almasıyla birlikte protokol üyeleri, daha sonra yeniden basın mensuplarına poz verdi. Kısa süreli yaşanan protokol krizinin ardından tarihi mezarlık ziyaretçilere açıldı.
Tarihi mezarlığı onardınız, yolunu da yapın...
Kumkale’de çevre düzenlemesiyle onarılan tarihi mezarlığa giden yolun asfaltlı olmaması katılımcılara zor anlar yaşattı. Açılış törenine katılmak için asfaltsız ve bozuk olan yolu aşan katılımcılar, yolun bozuk olmasına tepki gösterdi. Bir an önce yolun bozuk olan yerlerinin yapılması ve asfaltlanması gerektiğini belirten davetliler, tarihi mezarlığın onarılmasını olumlu bulurken, mezarlığa giden yola da el atılması gerektiğine dikkat çektiler.
