Çanakkale Deniz Zaferi`nin 98. yıldönümü nedeniyle ikinci tören 18 Mart Stadyumu`nda gerçekleştirildi. Törene Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, Milli Savunma Bakan İsmet Yılmaz, İçişleri Bakanı Muammer Güler, Gençlik ve Spor Bakanı Suat Kılıç, Orman ve Su İşleri Bakanı Veysel Eroğlu, Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanı Binali Yıldırım, Milli Eğitim Bakanı Nabi Avcı, Enerji ve Tabi Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız, Aile ve Sosyal Politikalar Bakanı Fatma Şahin, CHP Genel Başkan Yardımcısı Umut Oran, CHP`li ve AK Parti`li milletvekilleri, askeri ve sivil erkan, gaziler ile yakınları, öğrenciler ve çok sayıda vatandaş katıldı. Çanakkale Savaşları`na katılan yabancı ülkelerin askeri temsilcilerinin de hazır bulunduğu törende stadyumun tamamen dolu olması dikkat çekti. Stadyumdaki tören Vali Güngör Azim Tuna, Boğaz ve Garnizon Komutanı Tuğamiral Mesut Özel, Belediye Başkanı Ülgür Gökhan tarafından altın madalya Türk Bayrağı`na takılmasıyla başladı. Saygı duruşu ve İstiklal Marşı`nın okunmasıyla devam eden törende Vali Güngör Azim Tuna, Boğaz ve Garnizon Komutanı Tuğamiral Mesut Özel ile Belediye Başkanı Ülgür Gökhan, halkın Çanakkale Deniz Zaferi`ni kutladı.
Günün anlam ve önemine ilişkin şiirlerin okunduğu törende kürsüye çıkan Doğu Türkistanlı, 5 yaşındaki Mücahit Kaşkarlı`nın okuduğu şiir ise katılımcıların ağlamasına neden oldu. Çanakkale Şehitleri`ne adlı şiiri duygu dolu okuduğu için büyük alkış toplayan Mücahit Kaşkarlı, şiirini okumayı bitirdikten sonra, “Sayın Başbakanımı öpebilir miyim?” demesi ise dikkat çekti. Başbakan Erdoğan`ın yanına giden küçük Mücahit, Başbakan Erdoğan`ın elini öptü. Başbakan Erdoğan ise bir süre sevdiği küçük Mücahit`e oyuncak hediye etti.
Törende konuşan CHP`li Belediye Başkanı Ülgür Gökhan`ın barış ve kardeşliğe vurgu yapması törene damga vurdu. “1. Dünya Savaşı`nın Çanakkale Cephesinde yaşananlar hakkında söylenen sözler sessiz, yazılan kelimeler yetersiz kalır” diyen Başkan Gökhan; “Çanakkale Cephesindeki çarpışmalarda askeri, beşeri tüm yönleriyle cereyan eden eşine az rastlanır yaşanmışlıklar, savaşın sonuçlarının dalga dalga yayılarak değiştirdiği dünya dengeleri, dünya var oldukça irdelenecek ve tarih sahnesindeki ayrıcalıklı yerini daima koruyacaktır” şekliden konuştu.
Bu yıl Çanakkale`nin çok sayıda şehidini gözyaşlarıyla uğurladığını anımsatan Başkan Gökhan; “Bizler, hepimiz 98 yıl önce binlerce şehit vererek, bütün bedelleri ödeyerek, bu zaferi hep birlikte kazanmadık mı? Şimdi neyi paylaşamıyoruz, neyin kavgasıdır bu süren? Neden hala gencecik evlatlarımızı koruyamıyor, neden hala işgalci savaş baronlarının oyunlarına alet oluyoruz? Ülkemizi parçalamak, ulusal birliğimizi yok etmek üzerine kurgulanmış bir oyuna daha ne kadar alet olacağız? Yüzyıllarca kardeşlik bağlarıyla, bir arada yaşamış halklar ne oldu da karşı karşıya geldi, birbirine düşman edildi?” diye konuştu. “Tüm bu karanlık tabloya, komşularında yaşanan kaosa, dökülen kardeş kanına rağmen bölgenin güvenli tek ülkesi hala Türkiye`dir” diyen Gökhan; “Bunun da en önemli sebebi uzun yıllardır bir arada yaşamış halkların oluşturduğu güçlü vatandaşlık bağlarıdır. Bu topraklarda savaşta ve barışta kader birliği yaptığımız kardeşlerimizle bizi ayırmak isteyenlere fırsat vermeyelim. Her birimiz bu vatanın kopmaz bağlarla birbirine eklenmiş parçasıyız, kökleri Anadolu kadar eski bu bağları, kardeşliğimizi teröre kurban etmeyelim, susturalım silahların sesini barış haykırışlarımızla” şeklinde konuştu.
“Belediye olarak iki yeni kardeş edindik”
Çanakkale Belediyesi olarak kardeşlik ve barış ortamına da katkı sunmaya çalıştıklarını vurgulayan Başkan Gökhan şu şekilde konuştu: “Barışın uzaklaşmasına dur demek için Barışın Kenti Çanakkale`den gelecek katkının çok anlamlı ve önemli olacağına olan inancımızla, ülkemizin farklı coğrafyalarından, farklı kültürlere sahip insanlarımızla Çanakkaleliler`i bir araya getirmeye çalışıyoruz. Birbirimizi anlamanın, farklılıklarımızı zenginlik olarak kabullenmenin, barışın yolunun diyalogdan, dokunmaktan geçtiğinin inancıyla iki yeni kardeş edindik. 2010 yılında Tunceli`nin Pülümür İlçesi Kırkmeşe Köyü ile kardeş olduk. Kırkmeşe Köyü`nün çağdaş, demokrat, aydınlık insanları geçtiğimiz yıl 18 Mart Törenlerinde bizimleydi, biz bahar şenliklerinde halay çekerken Kırkmeşe Köyü`n de onlarlaydık. Ülkemizin tüm kentleri, köyleri biliyoruz ki zaten kardeştir, ama bizler barış mesajlarımızı yaymak için, barışa katkı sunmak için din, mezhep, dil, ırk farkı söylemlerinin kışkırtıldığı bir ortamda, siyasi farklılıkları, doğabilecek tepkileri gözetmeksizin 2011 yılında da Diyarbakır`ın Sur Belediyesi ile kardeş olduk. Çanakkale Savaşları`nın 100. yılını idrak edeceğimiz 2015 yılına özünde barış olan projelerle hazırlanıyor, savaşın küllerinden barışın nasıl vücut bulduğunu tüm dünyaya göstermek istiyoruz. Çanakkale Savaşları`nın 100. yılını, verdiğimiz kayıpların ödediğimiz bedellerin hatırına, bu topraklarda can vermiş tüm yurttaşlarımızın torunlarıyla el ele, gönül gönüle barış meşaleleri ile anmak istiyoruz.”
Tuna; “Milletimizin fertleri, düşmana Çanakkale’nin geçilmez olduğunu göstermiştir”
Çanakkale Deniz Zaferi`nin önemine değinen Vali Güngör Azim Tuna ise; “Çanakkale zaferi, tarihten silinmek istenen bir milletin, bütün yokluk ve imkânsızlıklara rağmen vatanını canı pahasına nasıl savunduğunu, birlik beraberliğinin ne kadar sağlam temellere dayandığını bütün dünyaya göstermesi bakımından insanlık tarihinde özel bir yere sahiptir. 18 Mart 1915’te dönemin en güçlü ordu ve donanmasına sahip İtilaf devletleri boğazı geçmek üzere harekete geçtiklerinde, maneviyatın maddiyata galip geldiği destanlara konu bir direnişle karşılaştılar. 1915’te verilen mücadele, birlik ve beraberlik içinde nelerin üstesinden gelebileceğimizin müşahhas örneğidir. Yokluklar, zorluklar, imkânsızlıklar içinde gerçekleşen bu savaşın sonunda elde edilen zaferler, binlerce kahraman askerimizin Gazi Mustafa Kemal ATATÜRK’ün önderliğinde milletimize İstiklal Savaşı`nın kazanılmasını sağlayan manevi gücü ve inancı aşılamıştır.” dedi.
"Kardeşlikle, hep birlikte geleceğe yürüyeceğiz"
18 Mart Şehitleri Anma Günü ve Çanakkale Deniz Zaferi`nin 98. yıl dönümü töreninde konuşan Başbakan Recep Tayyip Erdoğan da kardeşliğe vurgu yaparak; “Çanakkale`yi anlayamayan Türkiye`yi asla anlayamaz. Çanakkale ruhunu anlayamayan milletini anlayamaz, milliyeti de anlayamaz milliyetçiliği de anlayamaz. Çanakkale`deki dayanışmayı, Çanakkale`deki azmi fedakarlığı anlayamayan, bu ülkenin bu milletin kardeşliğini de anlayamaz. 98 yıl önce Çanakkale`de biz millet olduk. Bir olduk, beraber olduk, birbirimize kardeş olduk. İnşallah ebediyen bu kardeşliği muhafaza edecek, şehitlerimizin aziz emanetine sahip çıkacak, bu kardeşlikle, bu emanetle hep birlikte geleceğe yürüyeceğiz. Onun için tek millet diyeceğiz, tek bayrak diyeceğiz, tek vatan diyeceğiz, tek devlet diyeceğiz. Geleceğe böyle yürüyeceğiz” dedi.
“Çanakkale Zaferi, Mehmetçiğin kahramanlığında abideleşen bir zaferdir”
Çanakkale Zaferi`nin Mehmetçiğin kahramanlığında abideleşen bir zafer olduğuna dikkat çeken Başbakan Erdoğan; “Çanakkale Zaferi bir etnik kökenin, bir ırkın, bir kavmin zaferi değildir. Çanakkale Zaferi Türkiye`nin, Anadolu ve Trakya`nın olduğu kadar dünya üzerindeki tüm kardeş milletlerin, kardeş halkların zaferidir. Bu büyük zafer karşısında İstanbul ne kadar sevindiyse inanın Diyarbakır da o kadar sevinmiştir. Bu muhteşem kahramanlık karşısında İzmir ne kadar iftihar ettiyse Bağdat ve Şam da o kadar iftihar etmiştir. Afrika kıtasının ortasında Senegal`e gittim. 1915`te gemilerle buraya asker taşıdılar. Senegal halkının neredeyse tamamına yakını müslüman. Onlara sizi müslümanların yanında savaşmaya götürüyoruz dediler. Kandırarak ve aldatarak Çanakkale sırtlarına getirdiler. Senegalli askerler köylerinden ve şehirlerinden gemilerle Çanakkale`ye gelirken Osmanlı cihan devletini savunacaklarını ve Mehmetçiklerle omuz omuza savaşacaklarını zannediyorlardı. Ancak, Çanakkale`de cepheye geldiklerinde düşman sandıkları taraftan yani bizim tarımızda okunan ezanları duydular. Aldatıldıklarını ve kandırıldıklarını anladılar ve hemen oracıkta silahlarını bıraktılar. Biz Osmanlı`ya karşı savaşmayız, biz müslüman kardeşlerimize karşı savaşamayız dediler. Senegalliler`in ellerinden silahlarını aldılar. Onları geri cephelere çektiler ve sonrada kendi memleketlerine geri gönderdiler. İşte Çanakkale Deniz Zaferi bunun için önemlidir. Çanakkale Zaferi, Mehmetçiğin kahramanlığında abideleşen bir zaferdir. Ama aslında bu sadece Mehmetçik`in değil tüm dünya mazlumlarının zaferidir” diye konuştu.
“Gittiğim her yerde Çanakkale destanını anlatıyorum”
“Bizim millet anlayışımızın, milliyetçilik anlayışımızın çerçevesi sınırları Çanakkale`de çizilmiş; milliyet kavramı Çanakkale`de ruhunu, özünü, kökünü bulmuştur” diyen Başbakan Erdoğan; “Gittiğim her yerde her vatandaşımıza Çanakkale`yi buradaki destanı buradaki şehitliklerimizi anlatıyorum. 10 yıl öncesine kadar Çanakkale`ye şehitliklerimizi yılda 250 bin ziyaretçi geliyordu. Ama şimdi bu rakam 2,5 milyona çıktı. Her yönüyle şehitliğimizin şanına yakışır düzenlemeleri yaptık. Daha da yapıyoruz ve yapacağız. Ve bu rakam inanıyorum ki, milyonlarca bir rakama ulaşacak. Çünkü, bizim şehitliklerimiz bizim millet olarak kimliğimiz ve kimlik kartımızdır. Burada tarihin akışını değiştirecek ve tarihe yön verecek bir destan yazılırken aynı zamanda bizim millet ve milliyet anlayışımızın da adeta manifestosu yazılmıştır. Bütün Türkiye illeriyle, ilçeleriyle, köyleriyle, yaşlıları ve gençleriyle gelsinler, Çanakkale şehitliğini ziyaret etsinler. Ben istiyorum ki, tüm Türkiye gelsin Çanakkale şehitliklerinde o mezar taşlarında yazan isimleri okusunlar. Ben istiyorum ki, sadece Türkiye değil Balkanlar`ın, Afrika`nın, Ortadoğu`nun, Orta Asya`nın gençleri de gelsinler. Onlar da burada dedelerini bulsun ve tanısınlar. Çanakkale`de şehitliklerdeki mezar taşlarında İstanbullu`nun yanında Diyarbakırlı da var. İzmirli`nin yanında Bitlisli var. Bingöllü`nün yanında Rizeli var. Batmanlı`nın yanında Aydınlı var. Erzurumlu`nun yanında Edirneli var. 81 vilayet bugün olduğu gibi ilçeleriyle, köyleriyle anafartalarda kanlı sırtta, Arıburnunda tek bir millet haline gelmiş, aynı mezar içinde birbiriyle kardeş olmuştur” ifadelerini kullandı.
“Çanakkale`yi anlamayan Türkiye`yi anlayamaz”
Çanakkale`yi anlayamayanın Türkiye`yi asla anlayamayacağının altını çizen Başbakan Erdoğan; "Sadece 81 vilayet değil, o mezar taşlarında Bağdat, Şam, Kudüs var, o mezar taşlarında Bakü var, Saraybosna var. O mezar taşlarında Gazze var, Gümülcine var. Biz Gazne`yle, Halep`le, Humus`la, Şam`la yakından ilgileniyoruz. Biz Kuzey Afrika ile Balkanlar`la, Kafkasya`yla bir kardeşlik bir dayanışma temelinde yakından ilgiliyiz. Zira Anafartalar`da, Arıburnu`nda onların izleri var. Çok açık söylüyorum. Çanakkale`yi anlayamayan Türkiye`yi asla anlayamaz. Çanakkale ruhunu anlayamayan milletini anlayamaz, milliyeti de anlayamaz milliyetçiliği de anlayamaz. Çanakkale`deki dayanışmayı, Çanakkale`deki azmi fedakarlığı anlayamayan, bu ülkenin bu milletin kardeşliğini de anlayamaz. Biz millet olarak 18 Mart 1915`te Çanakkale`de adeta yeniden doğduk. Tarih sahnesinde yerimizi yeniden aldık. 98 yıl sonra bugün de Çanakkale`den ilhamını millet ve millliyet şuurumuzu daha da ileri taşıyacağız. Çanakkale`den buradaki şehitlerimizden ders alarak kardeşliğimizi daha ileri seviyelere taşıyacağız. 98 yıl önce canlarını, toprakları, bayrakları, dinleri, namus ve şerefleri için seve seve vermiş dedelerimizden güç alarak güçlü bir Türkiye`yi hep birlikte yeniden inşaa edeceğiz. 98 yıl önce Çanakkale`de biz millet olduk. Bir olduk, beraber olduk, birbirimize kardeş olduk. İnşallah ebediyen bu kardeşliği muhafaza edecek, şehitlerimizin aziz emanetine sahip çıkacak, bu kardeşlikle, bu emanetle hep birlikte geleceğe yürüyeceğiz. Onun için tek millet diyeceğiz, tek bayrak diyeceğiz, tek vatan diyeceğiz, tek devlet diyeceğiz. Geleceğe böyle yürüyeceğiz” dedi. Başbakan Erdoğan, konuşmasını Mehmet Akif`in bir duası ile sonlandırdı. Yapılan konuşmaların ardından resmi geçit ile tören sona erdi.
“Çanakkale rehberimiz” dedi, Kardeşlik mesajı verdi...
Çanakkale Deniz Zaferi`nin 98. Yılı coşkuyla kutlandı. Devletin zirvesinin katıldığı törenler 18 Mart Stadyumu’nun ardından Şehitler Abidesi’nde de devam etti. Şehitler Abidesi’ndeki törenlere Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, Genelkurmay Başkanı Orgeneral Necdet Özel, Çanakkale Valisi Güngör Azim Tuna, Enerji ve Tabi Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız, Milli Savunma Bakanı İsmet Yılmaz, İçişleri Bakanı Muammer Güler, Gençlik ve Spor Bakanı Suat Kılıç, Milli Eğitim Bakanı Nabi Avcı, Kültür ve Turizm Bakanı Ömer Çelik, Ulaştırma Bakanı Binali Yıldırım, Orman ve Su İşleri Bakanı Veysel Eroğlu, Sağlık Bakanı Mehmet Müezzinoğlu, Jandarma Genel Komutanı Orgeneral Bekir Kalyoncu da katıldı. Buradaki törenlerde ayrıca Çanakkale Milletvekilleri Serdar Soydan ve Ali Sarıbaş ile Çanakkale Belediye Başkanı Ülgür Gökhan’ın eşlik ettikleri, CHP heyeti de hazır bulundu. Çanakkale Şehitler Abidesi’ndeki törenler Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti çelengi, Türk Silahlı Kuvvetleri çelengi ve Çanakkale Valiliği çelenginin sunulmasının ardından saygı duruşu, saygı atışı ve İstiklal Marşı’nın okunması ile başladı. Coşkulu bir katılımın olduğu törenlerde Başbakan Erdoğan ile Genelkurmay Başkanı Özel’e ilgi oldukça büyüktü.
Duygulandıran konuşma
Türk Silahlı Kuvvetleri adına konuşma yapan Mekanize Piyade Tugay Komutanlığı`ndan Tuğgeneral Ferhat Özgen izleyenlere duygulu anlar yaşattı. "Bizler savaş meydanlarında can yoldaşı, silah arkadaşlarıyla suyunu paylaşacak kadar kanaatkar, ama gemilerin yelkenlerini atlastan, iplerini ibrişimden, teknelerini gümüşten yapacak kadar engin bir milletin torunlarıyız” diyen Tuğgeneral Özgen, “Bu toprakları atalarımızdan miras kalan gönül ve iman zenginlikleriyle dökülen şehit kanlarıyla vatan yaptık. Onun için sen ağlama şehit annesi, sen başını eğme şehit babası! Aziz şehitlerimizin huzurundan ant içiyoruz ki, bizlere bıraktığınız eserleri sonsuza dek yaşatacağız. Vatanımızın düşman eline geçecekse bu uğurda canımızı seve seve feda edeceğiz” dedi.
Başbakan, kardeşlik mesajı verdi
Tuğgeneral Özgen’in ardından Başbakan Recep Tayyip Erdoğan konuşma yaptı. Erdoğan, barış ve kardeşlik mesajları verdiği Şehitler Abidesi’nde Çanakkale savaşlarının önemine değindi. Erdoğan, “Çanakkale zaferimiz için bugüne kadar çok şey söylendi, yazıldı” diyerek konuşmasına başladı. Katılımcıların yoğun alkışları arasında yaptığı konuşmasında “Burada yatan on binlerce şehit kendilerine kefen biçilemeyecek kadar aziz, tarihe sığmayacak kadar büyüktürler. Çünkü onlar diridirler. Ama biz bilemeyiz. Buradaki aziz şehitler tek bir milletin, tek bir kavmin ferdi değil. Onlar büyük bir milletin mimarlarıdır. Onlar Türkiye`nin her ilinden, ilçesinden ve köyünden olduğu kadar bugün Balkanlar`ın Kafkasya`nın, Afrika kıtasındaki halkların da evlatlarıdır. Ayrıca onlar Avustralya`dan Arjantin`e, İslamabad`a kadar geniş bir coğrafyadakilerin dualarını mazhar olmuşlardır. Çanakkale, bizim 780 bin kilometrekare içinde kardeşliğimizin kanla yazıldığı yerdir. Orada Laz da var, Kürt de var, Arnavut da var, Boşnak da var, Gürcü de var, velhasıl bu değerlere inanmış herkes var. Çanakkale geleceğimizin rehberi, ışığı, haritasıdır” dedi.
“Burada yazdığınız kardeşlik destanı silinmeyecek”
Konuşmanın ardından şehitlik defterinin imzalanmasına geçilirken Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, konuşması gibi şehitlik defterine de yazdığı notta da bağımsızlıktan ve kardeşlikten bahsetti. Şehitlik hatıra defterini imzalayan Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, "Bundan 98 yıl önce burada Çanakkale`de kanımızla yazdığımız büyük destanı anmak, aziz hatıramızı yad etmek, bağlarımızı bir kez daha burada dile getirmek için huzurunuzdayız. Bu sırtlarda, bu siperlerde verdiğimiz kahramanca mücadele arkasında unutulmaz bir zafer bıraktığı kadar sarsılmaz bir kardeşlik kenetlenmiş bir millet de bıraktık. Siz aziz kanlarınızla topraklarınızı savunurken burada bir milletin destanını yazarken, evlatlarınız olarak bizler de hatıranıza ve emanetinize en güçlü şekilde sahip çıkmanın mücadelesi içinde olduk. Sizden devir aldığımız azim, kararlılık ve kahramanlıkla vatanımızı büyütüyor, yüceltiyor, hakkın ve haklının savunucusu olarak dünyada hatıranızı yaşatıyoruz. Emin olunuz ki, sizin burada yazdığınız kardeşlik destanın Allah`ın izniyle silinmeyecektir. Ruhuz şad olsun" yazdı.
Nefesler kesildi, gururlandık
Programda şehitlik defterinin imzalanmasının ardından protokol üyeleri, Çanakkale Şehitler Abidesi’nin alt tarafında kendilerine ayrılan çadırlara geçerek gösterileri izledi. Firkateynlerin selamlama atışı ve geçişi ilgi ile izlendi. Türk yıldızlarından bir F16 uçağının solo gösterisi ise nefesleri kesti. Kendileri özgü akrobatik hareketleri protokol üyelerine ve katılımcılara sunan Solo Türk isimli F16 gösterisi büyük alkış ve beğeni topladı. Günün yorgunluğunu iyiden iyiye hisseden protokol üyeleri ve vatandaşlar Solo Türk’ün 30 metre yakınlaşması nedeni ile heyecanlandı. Yapılan gösteri uzun süre alkış alırken, bir F16 ile neler yapılabileceği de görülmüş oldu. Buradaki programın ardından protokol üyeleri Şehitler Abidesi’nde bulunan temsili şehitliklere karanfil bıraktı.
