Lapseki`de faaliyet gösteren TÜMAD Madenciliğin, "Altın-Gümüş Madeni Ocağı Kapasite Artışı Projesi" ÇED süreci onaylanarak, nihai ÇED dosyası yayınlandı. Projeye başlanıldığında, çok geniş bir alanda çalışma gerçekleştirilecek. Bölgenin önemli tarımsal üretimlerinin yapıldığı Lapseki ve Umurbey bölgesindeki yer altı ve yerüstü kaynakları kirlenme tehdidi ile karşı karşıya kalacak.
TÜMAD Madencilik Sanayi ve Ticaret A.Ş. tarafından Şahinli Köyü mevkiindeki sahada, planlanan "Altın-Gümüş Madeni Ocağı Kapasite Artışı" Projesi ile 2304,72 hektarlık ruhsat alanı içinde 429 hektarlık alanda faaliyet gösterilmesi amaçlanıyor.
5,33 hektarlık alan 429 hektara çıkarılacak
TÜMAD, ESAN Eczacıbaşı`na ait olan maden ruhsatını 15 Eylül 2021 tarihinde devir almış ve 1 Aralık 2021 tarihinde de Altın+Gümüş İşletme İznini alarak hemen ÇED sürecini başlatmıştı. ESAN Eczacıbaşı söz konusu ruhsat kapsamında 5,33 hektarlık bir alan için "bentonit" çıkarmak amacıyla proje için 8 Şubat 2013 tarihinde "ÇED Gerekli Değildir" kararı almıştı. Daha sonra ESAN Eczacıbaşı söz konusu ruhsat kapsamında "Altın-Gümüş Madeni Ocağı" için 34 hektar ÇED alanında 11 Şubat 2013 tarihinde "ÇED Olumlu" kararı aldı. Ruhsatın TÜMAD`a devrolmasıyla 34 hektar olan ÇED alanı, ÇED alanı 429 hektara çıkartılmak isteniyor.
"Sözde üretim" iddiası
ÇED mevzuatına göre "ÇED Olumlu" kararından itibaren 7 yıl içinde üretime başlanılması gerekiyor. ESAN Eczacıbaşı`nın da "karar yanmasın" diye, 2019`da "sözde üretim" yapıldığına dair beyanı olduğu ifade edildi. Kazdağı Doğal ve Kültürel Varlıkları Koruma Derneği Başkanı Süheyla Doğan, "Hem Maden ve Petrol İşleri Genel Müdürlüğü, hem de Çevre ve Şehircilik Bakanlığı bu sözde üretimi doğrulamaktadır. Beyan edilen miktar 2 bin 740 ton tuvenan malzeme (işlenmemiş, çıkarıldığı gibi duran malzeme), 1,4 ton
pasadır. Bu beyanın doğruluğu bizce soru işaretidir ve araştırılması gerekir" dedi.
Proje süresi 11 yıl, kazı miktarı 44 milyon ton!
Proje dosyasına göre, kapasite artışı ile projesinin üretim süresi 11 yıl üretim, rehabilitasyon süresi ise 2 yıl olarak belirtiliyor. Projenin sağlayacağı istihdam ise 80 kişi olarak ifade edilirken, proje ömrü boyunca üretim miktarı 8,2 milyon ton cevher, 35,9 milyon ton
pasa olmak üzere toplam kazı miktarının 44,1 milyon ton olacağı proje dosyasında yer alıyor.
Bayramdere Barajını besleyen dereler proje sahası içinde
ÇED alanı, Lapseki ilçesine kuş uçuşu yaklaşık 7,5 km, Şahinli köyüne 1,2 km, Subaşı köyüne 3,3 km, Yeniceköy köyüne 3,4 km, Taştepe köyüne 4,2 km, Çamyurt köyüne 4,6 km ve Mecidiye köyüne 5,13 km. mesafede bulunuyor. Kazdağı Doğal ve Kültürel Varlıkları Koruma Derneği Başkanı Süheyla Doğan, ÇED alanı, Lapseki`nin içme ve sulama suyu ihtiyacını karşılayan Bayramdere Barajı`nı mutlak koruma alanına 680 metre mesafede olduğunu ifade ederek, "ÇED alanının 12,57 hektar alanı barajın orta mesafeli koruma alanında yer alıyor. Barajı besleyen mevsimsel dere kolları pasa sahası içinde kalıyor. Bir içme suyu ve sulama suyu barajına bu kadar yakın mesafede açık ocak alanı olan bir altın madeni projesine izin verenlerin akıl tutulması yaşıyor olmaları gerek" dedi. ÇED alanına yakın diğer bir su yapısı ise 5,17 km uzaklıkta bulunan Umurbey Barajı.
Lapseki ve Umurbey tarımsal üretimi tehlikede
Kazdağı Doğal ve Kültürel Varlıkları Koruma Derneği Başkanı Süheyla Doğan, bölge büyük çoğunluğunun TÜMAD`a ait maden ocaklarıyla dolduğunu dile getirerek, 80 kişilik istihdama karşılık tarım ve meyvecilikle geçinen Lapseki halkının geçim kaynağı tehlikeye atılmaktadır. Umurbey Barajı, meyveciliği ile ünlü ve yurtdışına ihracat yapılan Umurbey ve Lapseki`nin tarım alanlarının sulama kaynağıdır. Ayrıca, Alpagut Göleti, Kovanlık Deresi, Kestanelik Deresi tehdit altındadır" dedi.
Lapseki ve Umurbey bölgesinde, yoğun olarak, kiraz, şeftali, domates, biber, patlıcan, fasulye, börülce ve hurma üretimi gerçekleştiriliyor.
Şirketlere kar, doğaya ve halka risk!
Altına, bazı bilişim, iletişim sektörlerinde ve kısmen de tıpta dar bir alanda
gereksinim duyulurken, Doğan, altın madenciliğinin, hiçbir kamu yararı
olmadığını ifade etti. Doğan, "Açığa çıkan zehirli ağır metaller ve kimyasallar su kaynaklarını, tarım topraklarını ve nefes aldığımız havayı zehirliyor. Geri dönüşü imkansız zararlar veren altın madenciliği, bulunduğu bölgeyi tüm canlar için adete bir soykırıma uğratıyor" dedi.
Proje için 4 Ocak 2022 tarihinde Lapseki`nin Şahinli Köyü`nde halkın katılımı toplantısı gerçekleştirildi. 30 Haziran 2022 tarihinde ise Ankara`da İnceleme Değerlendirme Komisyonu Toplantısı yapıldı. Doğan, 7 Ocak`a kadar dava açılması gerektiğini ifade ederek, "Dosyayı danışmanlarımıza ve meslek odalarına gönderdik. Bizler de çalışma grubumuzla birlikte inceliyoruz. Dava dilekçesini hazırlıyoruz. Lapseki Çevre Koruma, Üretim ve Dayanışma Derneği ile birlikte Yöreden davacı olacak köylülerle ilişki kuruyoruz" dedi.
(Seçkin Sağlam)
