Televizyonun icadı, birçok bilim insanının katkılarıyla gerçekleşen uzun ve ilginç bir süreçtir. Televizyon, günümüzde haber, eğlence, eğitim gibi pek çok alanda kullanılan vazgeçilmez bir iletişim aracıdır. Peki, televizyonu kim icat etti? Televizyonun tarihçesi neleri içeriyor? Bu yazımızda, televizyonun icadının hikayesini, gelişimini ve son teknolojilerini sizler için derledik.
Televizyon kelimesi, Eski Yunancada “uzak” anlamına gelen “telos” ve Latincede “görmek” anlamına gelen “visio” kelimelerinin birleştirilmesiyle oluşturulmuştur. Televizyon, bir vericiden yayılan elektromanyetik dalgaların görüntü ve ses olarak görünmesini ve duyulmasını sağlayan bir cihazdır. Televizyonun icadı, birçok bilim insanının katkılarıyla gerçekleşen uzun ve ilginç bir süreçtir. Televizyonun tarihçesi, mekanik, elektronik, renkli, dijital ve akıllı televizyonlar olarak aşamalara ayrılabilir. Bu yazımızda, televizyonun icadının hikayesini, gelişimini ve son teknolojilerini sizler için derledik.
Televizyonun icadı, ses ve görüntünün teller aracılığıyla iletilmesi fikrine dayanır. Bu fikrin temelleri, 1830’lu ve 1840’lı yıllarda Samuel FB Morse’un telgrafı ve Alexander Graham Bell’in telefonu icat etmesiyle atılmıştır. Bu icatlar, elektromanyetik dalgaların iletişimde kullanılabileceğini göstermiştir. Ancak, sesin yanı sıra görüntünün de teller aracılığıyla iletilmesi için daha gelişmiş sistemler gerekmekteydi. Bu konuda hem Thomas Edison hem de Alexander Graham Bell çalışmalar yapmıştır. Ancak, ilk mekanik televizyon sistemini icat eden, 1884 yılında Alman mühendis Paul Nipkow olmuştur.
Paul Nipkow, 1884 yılında “elektronik teleskop” adını verdiği bir mekanik televizyon sistemi icat etti. Bu sistemde, Nipkow Diski adı verilen delikli bir disk, görüntüleri elektrik sinyallerine çevirerek tarıyordu. Bu sinyaller, bir lambanın parlaklığını değiştirerek televizyonda görüntü oluşturuyordu. Ancak, bu sistem çok düşük çözünürlüklü ve titrek bir görüntü sağlıyordu. Nipkow Diski, 1940’lı yıllara kadar mekanik televizyonlarda kullanıldı. Ancak, elektronik televizyon sistemlerinin geliştirilmesiyle yerini tamamen elektronik sistemlere bıraktı.
Mekanik televizyon sistemlerinin geliştirilmesinde, 1900’lerin başında Rus fizikçi Boris Rosing ve İskoç mühendis Alan Archibald Campbell-Swinton önemli rol oynadılar. Bu iki bilim insanı, Nipkow Diski ile birlikte katot ışın tüpü kullanarak görüntüyü ekranda göstermeyi başardılar. Katot ışın tüpü, elektronların bir vakum tüpü içinde hızlandırılarak fosforlu bir ekrana çarptırılmasıyla çalışan bir cihazdır. Bu cihaz, elektronik televizyonların temelini oluşturmuştur.
Dünyanın ilk gerçek televizyon gösterimi, 26 Ocak 1926 yılında Londra’da gerçekleşti. Bu gösterimi yapan, İskoç mühendis John Logie Baird’di. Baird, kendi geliştirdiği mekanik televizyon sistemiyle, bir insan yüzünün görüntüsünü başka bir odaya iletmeyi başardı. Bu gösterim, televizyon tarihinin önemli bir kilometre taşı olarak kabul edilir. Baird, daha sonra ilk renkli televizyon sistemini de geliştirmiştir.
Elektronik televizyonun icadında, Rus asıllı Amerikalı mucit Vladimir Zworykin ve Amerikalı mucit Philo T. Farnsworth öne çıkar. Zworykin, 1923 yılında Iconoscope adlı bir elektronik televizyon sistemi için patent başvurusu yaptı. Farnsworth ise 1927 yılında kendi geliştirdiği Image Dissector adlı bir elektronik televizyon sistemi için patent başvurusu yaptı. Bu iki mucit, televizyonun mekanik bir sistemden elektronik bir sisteme dönüşmesinde büyük katkı sağladılar.
Dünyanın ilk düzenli televizyon yayını, 1930’ların ortalarında Amerika Birleşik Devletleri’nde başladı. RCA (Radio Corporation of America) şirketi, ilk ticari televizyon istasyonunu kurdu ve NBC (National Broadcasting Company) adıyla yayın yapmaya başladı. Bu yayınlar, televizyonun daha geniş kitlelere ulaşmasını sağladı. 1939 yılında New York’ta düzenlenen Dünya Fuarı’nda, ilk kez gerçek anlamda televizyon tanıtıldı ve dönemin ABD başkanı Franklin D. Roosevelt’in bir konuşması yayınlandı.
Dünyanın ilk ticari televizyonu, 1938 yılında Almanya’da üretildi. Bu televizyon, 180 satır ve 25 kare hızında siyah-beyaz görüntü sağlıyordu. Bu televizyonlar, 1939 yılında Berlin Olimpiyatları’nı izlemek isteyen Alman halkına satıldı. Ancak, İkinci Dünya Savaşı’nın başlamasıyla birlikte, televizyon yayınları durduruldu ve televizyonlar askeri amaçlar için kullanıldı.
İlk televizyon kumandası, 1950 yılında Amerikalı mucit Eugene Polley tarafından üretildi. Bu kumanda, “Flashmatic” adı verilen bir cihazdı. Bu cihaz, televizyonun dört köşesine yerleştirilen fotoelektrik hücrelere ışık göndererek kanal değiştirmeyi sağlıyordu. Ancak, bu sistem, güneş ışığı veya diğer ışık kaynaklarından etkilenebiliyordu. Bu sorunu çözmek için, 1956 yılında Robert Adler, “Zenith Space Command” adı verilen bir kumanda geliştirdi. Bu kumanda, ultrasonik ses dalgaları kullanarak televizyonu kontrol ediyordu. Bu kumanda, 1980’li yıllara kadar kullanıldı. Daha sonra, kızılötesi ışık kullanan kumandalar geliştirildi.
Renkli televizyonun icadı, 1940’lı yıllarda başladı. İlk renkli televizyon sistemi, 1940 yılında Amerikalı mucit Peter Goldmark tarafından geliştirildi. Bu sistem, Nipkow Diski’ne benzer şekilde, üç renkli filtrelerden oluşan bir disk kullanıyordu. Ancak, bu sistem, siyah-beyaz televizyonlarla uyumlu değildi ve çok pahalıydı. Bu nedenle, yaygın olarak kullanılmadı. 1953 yılında, RCA şirketi, NTSC (National Television System Committee) adı verilen bir renkli televizyon standardı geliştirdi. Bu standarda göre, renkli televizyonlar, üç renkli fosforlu noktalardan oluşan bir ekrana elektron ışınları göndererek renkli görüntü oluşturuyordu. Bu sistem, siyah-beyaz televizyonlarla uyumlu olduğu için, renkli televizyonun yaygınlaşmasını sağladı.
Dijital televizyonun icadı, 1970’li yıllarda başladı. Dijital televizyon, görüntü ve ses sinyallerini sayısal verilere dönüştüren bir sistemdir. Bu sistem, analog televizyona göre daha yüksek çözünürlük, daha iyi ses kalitesi, daha az parazit ve daha fazla kanal seçeneği sunar. Dijital televizyon, farklı formatlarda olabilir. Bunlardan bazıları, HDTV (High Definition Television), SDTV (Standard Definition Television), DVB (Digital Video Broadcasting), ATSC (Advanced Television Systems Committee) ve ISDB (Integrated Services Digital Broadcasting) dir. Dijital televizyon, uydu, kablo, internet veya karasal yayın yoluyla izlenebilir.
Akıllı televizyonun icadı, 2010’lu yıllarda başladı. Akıllı televizyon, internete bağlanabilen ve çeşitli uygulamaları çalıştırabilen bir televizyondur. Akıllı televizyon, web tarayıcısı, sosyal medya, video oyunları, müzik, film, haber, spor gibi pek çok içeriğe erişim sağlar. Akıllı televizyon, farklı işletim sistemleri kullanabilir. Bunlardan bazıları, Android TV, WebOS, Tizen, Roku TV ve Fire TV dir. Akıllı televizyon, sesli veya dokunmatik kumanda, akıllı telefon, tablet veya bilgisayar ile kontrol edilebilir.
Televizyon, modern dünyanın en önemli buluşlarından biridir. Televizyonun icadı, 19. yüzyılın sonlarından itibaren birçok mucidin çalışmalarıyla şekillenmiştir. Televizyonun tarihçesi, mekanik, elektronik, renkli, dijital ve akıllı televizyonlar olarak aşamalara ayrılabilir. Televizyon, günümüzde haber, eğlence, eğitim gibi pek çok alanda kullanılan vazgeçilmez bir iletişim aracıdır.
(HABER MERKEZİ)
