Türkiye Kent Konseyleri Birliği tarafından 26-27 Ekim tarihlerinde Gaziantep’te düzenlenen `Engelsiz Kentler` Türkiye Engelli Çalıştayı`na Çanakkale Kent Konseyi Başkanı Saim Yavuz, Engelli Meclis Başkanı İrfan Güz ve Engelli Meclisi Yürütme Kurulu üyesi Alaaddin Aydın katıldı. Çanakkale Kent Konseyi Engelli Meclis Başkanı İrfan Güz çalıştayda “Engelliler için yapılan çalışmaların, aslında herkesin sahip olduğu eşit hak ve özgürlüklerden faydalanılmasının sağlanması adına yapılan temel bir sorumluluktan ibaret olduğunun altı çizilerek engelli ya da engelsiz diye ayırmaksızın ve özel bir tasarıma ihtiyaç duyulmaksızın kabul edilmesi gereken herkes için tasarım ilkesinin benimsenmesinin gerekliliği ortaya koyulmuştur” dedi. Çalıştayla ilgili bilgiler veren Başkan Güz şunları söyledi; “Aile ve Sosyal Politikalar Bakanı Fatma Şahin’in katılımı ile Gaziantep’te Engelli Çalıştayı gerçekleştirildi. Kent Konseyleri Engelli Meclis başkanlarının katıldığı çalıştayda gündemde erişilebilirlik kanunu vardı. Çalıştay katılımcısı Profesör Savaş Gürsoy da sunumunda toplumsal yaşamda negatif ayrımcılık yapılmamasının önemli olduğunu vurguladı. Herkes bireydir herkes eşittir. Buradan da şu sonuç çıkıyor, maalesef bizim en büyük eksiğimiz empati. Birbirimizi anlayamıyoruz. Bir de özrü önde görme algısı var. Örnek olarak bir engelli görüyorsun, onu birey olarak görmek yerine önce özrünü görüyorsun. Bu da eğitimden kaynaklanıyor. Küçük yaşlarda engelli nedir, engelliye toplumda nasıl davranırız eğitimini almadığımız için özellikle ilkokulda bu konuda bilgilendirilmediğimiz için sorunlar yaşanıyor. Bir başka konu engellilerin de sağlıklı yaşaması. Engellilere bakıyoruz çoğu çok kilolu, sigara, alkol tüketimi var. Engellisin, ama sağlıklı yaşayabilirsin.”
“Raporumuzu Bakan’a teslim ettik”
Çanakkale Kent Konseyi Engelli Meclisi olarak çalıştayda rapor sunduklarını ifade eden Engelli Meclis Başkanı İrfan Güz; “Raporda, Çanakkale ile ilgili ama genelde Türkiye’nin her yerinde yaşanan aksaklıklar, sorunlar var. 2000 yılından önce mevcut engelliler kanununa göre hastanelerde verilen özürlü raporları var. Kanuna göre % 40 ve üzeri olanlara özürlü raporu verildi. Bu rapora göre engelli işçi ve memur olarak kamu kurumlarına giren engelli arkadaşlarımız var. Fakat bu arkadaşlar işe girdikten sonra bu zamana kadar vergi indirimi için maliyeye başvurup vergi indirim raporu almamışlar. Onları yönlendirenler de olmamış. Daha sonra engelli kanunu değişiyor. Erken emekli olabilmeleri için vergi indirimi raporu almaları gerekiyor. Müracaat ettiklerinde engelli rapor oranı %40’ın altına iniyor ve erken emeklilik hakkından yararlanamıyorlar. 2000 yılından sonra çıkan rapora göre erken emekli olamadıkları için mağduriyet yaşıyorlar. Yeni kanuna göre vergi indirimi için müracaatları sonucunda eski raporlarındaki engel oranları, % 40’ın altına inenler erken emeklilik hakkından yararlansınlar istiyoruz. Çünkü ilk işe girdiklerinde raporları %40 oranından verilmiş. Mağduriyetleri sürüyor. Mevzuatı düzelterek sorun aşılabilir” dedi. Başkan Güz şunları söyledi; “Toplu taşıma araçlarında engelliler için indirim var. Biz bunu deniz ulaşımında da istedik. Ayrıca sıra önceliği talebimizde oldu. Çanakkale - Eceabat arasında bazen saatlerce gemi kuyrukları oluyor. Engelliler sıra beklerden daha büyük sıkıntılar yaşayabiliyorlar. En azından engelli araçlarına öncelik tanınabilir. Yasal düzenleme getirilsin istedik. Ağır derece zihinsel engelliler için iş uygulama okullarında yaş sınırı 23 olarak belirlenmiş. Bu yaş sınırının kalkmasını istiyoruz. Çünkü 23 yaşından sonra zihinsel engelliler okula gidemiyor, eğitimden yararlanamıyorlar. Evde kalmamaları bu tür eğitimlerine devam etmeleri gerekiyor. Hepsi okullara büyük ihtiyaç duyuyorlar. Ayrıca hastane raporu ile belirlenen engellilerin kullanmakta oldukları protez, ortez, ortopedik ayakkabı ve tekerlekli sandalyeler var. Bunların raporla tamamının ücretiz olmasını istiyoruz. Erişilebilirlik komisyonu faaliyete başlayınca şikayet beklemeden denetimlerine de başlamalı. Belli planlama ile ilgili yerlere gidilmeli. Biz daha şikayet etmeden hemen belli programlarla bazı yerlere ivedilikle gidilmeli. Okul, hastane, toplu taşıma araçları denetlenmeli. Çalıştayda Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığından bürokratlarla görüştük. Onlar da genelgeyi hemen uygulanacak şekilde çıkarttıklarını, planlama yaparak Okul, hastane, toplu taşıma araçlarını denetleyeceklerini konunun üzerine gideceklerini belirttiler.”
“Eğitime İhtiyaç Var”
Engelli ve engelsiz ayrımının ortadan kalkması için eğitimin büyük önem taşıdığını ifade eden Başkan İrfan Güz; “Eğitim küçük yaşlarda verilmeli. Biz hepimiz belli bir kültürden geldiğimiz ve tam olarak o eğitimi alamadığımız için bazen bilincinde olmadan farklı tutum ve davranışlarda bulunabiliyoruz. Eğitim zamanında alınsaydı engelliler daha güvenilir bir şekilde toplum içine girer engeli olmayanlarda engelli vatandaşların farklı biri olmadığını, sıradan insanlar gibi eşit birey olduğunu gerçekten ve içinden hissederek düşünürlerdi. Eğitime devlet, özel sektör, dernekler çok önem vermelidir” dedi.
“Sonuç bildirgesi; Herkes için tasarım”
Çalıştayın sonuç bildirgesinin önemine dikkat çeken Engelli Meclis BaşkanıÊİrfan Güz; “Çok önemli bir çalıştay oldu. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanı Fatma Şahin ve bürokratları toplantıya büyük önem verdiler. Sorunları tartıştık, çözüm yolları aradık. Dernekler de gündeme geldi. Derneklerin nasıl çalıştığı tartışıldı. Hukuksal olarak da bazı çalışmaların yapılması gerekiyor. Bakanlığın bu konularda da çalışma yaptığını öğrendik. Bu derneklerin amacına uygun çalışması için önemli olacaktır” dedi. Sonuç bildirgesi ile ilgili bilgiler veren Güz devamında şunları söyledi; “Engelliler için yapılan çalışmaların, aslında sadece herkesin sahip olduğu eşit halk ve özgürlüklerden faydalanılmasının sağlanması adına yapılan temel bir sorumluluktan ibaret olduğunun altı çizilerek engelli ya da engelsiz diye ayırmaksızın ve özel bir tasarıma ihtiyaç duyulmaksızın kabul edilmesi gereken herkes için tasarım ilkesinin benimsenmesinin gerekliliği ortaya konulmuştur. Mevcut yasal düzenlemelerle atılan önemli adımlara yer verilmiş, bu düzenlemelerin yürütülmesi ve denetlemelerin yapılmasının toplumda farkındalığın oluşması bakımından önemi belirtilmiştir. Engelsizlerin, engellilerle bir arada yaşamayı öğrenebilmesi için toplumda farkındalık yaratabilmenin önemi vurgulanırken; engelli hastaların sağlığa ulaşmasındaki engellerin kaldırılması, toplumun engelliler konusunda bilinçlendirilmesi, engellilerin istihdamında önyargılardan, ayrımcılıktan kaçınmanın gerekliliği konularına yer verilmiştir. Engellilerin tıbbi rehabilitasyonu, mesleki rehabilitasyonu ve sosyal rehabilitasyonu konularındaki ihtiyaçlar ifade edilerek konu ile ilgili sivil toplum örgütlerinin varlıklarının gereklilikleri ortaya koyulmuş ve engellilerin eşit şekilde toplumda yer almasının altı çizilmiştir.”
