Sondaj çamurunu lisanslı atık tesislerinde bertaraf etmesi gereken maden firmaları artık bu dertten kurtuluyor. Genellik ile yerel yönetimlerin sorumluğundaki lisanslı atık tesisleri ile sorun yaşayan maden firmaları yeni genelge ile bir nefes aldılar.
Bayramiç’te yaşanmıştı.
Sondaj çamurlarını gelişi güzel yerlere atan madenci firmalar bundan bir süre önce Bayramiç Belediyesi ekiplerince atıkların çay yatağına atılması sırasında tespit edilmiş ve yasal işlem başlatılmıştı.Daha sondaj aşamasında gerekli prosedürlere uymayarak sondaj çamurlarını oraya buraya atan madenci firmalar büyük bir yükten kurtulmuş oldu.
Çevre açısından yeni bir risk
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın genelgesi sondaj çamurlarının sondaj havuzlarına konularak üzerinin örtülmesi ile bertarafı konusunda madenci firmalara sağladığı kolaylık ile maden çalışmaları bundan böyle sondaj aşamasında çevreyi tahrip eder hale gelecek.
Şahinli köy halkının sondaj çamuru nedeniyle sularının içilemez hale gelmesini yaşayan bölge halkı açısından bu uygulamanın yaratabileceği riskler şimdi daha çok yoğunlaşmış durumda.
Genelgede neler var
- Sondaj çamuru devir daimi ve sondajdan çıkan kırıntıların çöktürülmesi amacıyla hazırlanan çamur havuzunda sondaj çamuru bertaraf edilebilir. Bu kapsamda çamur havuzunun hacmi bitmiş sondaj deliği hacminin en az 2 katı hacme sahip olmak zorundadır.
- Eğer sondaj çamuru temiz su ve kil haricinde herhangi bir kimyasal içeriyorsa, çamur havuzunun tabanında ve üst örtü sisteminde geçirimsizlik; havuz tabanında jeosentetik kil üzerine jeomembran, üst örtü sistemi ise jeosentetik kil veya jeomembran ile sağlanır. Jeosentetik kil yerine doğal kil de kullanılabilir. Geçirimsizlik malzemesi ile ilgili kriterler Atıkların Düzenli Depolanmasına Dair Yönetmelik`te belirtildiği şekilde uygulanır.
-Sondaj havuzu yapılması aşamasında arazi hazırlanmasında bitkisel toprak ve hafriyat toprağı daha sonra havuzun kapatılması işleminde kullanılmak üzere ayrı yerlerde biriktirilmelidir.
-Sondaj havuzuna yüzeysel suların girmemesi için gerekli önlemler alınmalıdır.
-Sondaj faaliyetinin bitiminden sonra sondaj çamurları kurumaya bırakılmalı ve üzeri yapım aşamasında çıkarılan hafriyat toprağı ve bitkisel toprakla kapatılmalıdır.
Sondaj Çamurunun etkisi
Sondajın başlangıç kısımlarında, özellikle yüzey sularının bulunduğu seviyeler geçilirken kullanılan sondaj çamuru insan sağlığı ve çevre açısından çok önemlidir. Bu seviyelerde kullanılan sondaj çamuru katkılı bentonitle hazırlanırsa katkılı bentonit içindeki kimyasallar kaçaklar ve filtrasyon sonucu yüzey sularına karışarak kirlenmeye sebep olur. Yüzey sularının kimyasal ve/veya biyolojik olarak kirlenmesi de çevre ve insan sağlığı için ciddi bir tehdittir. Bölgemizdeki altın sondajlarında bentonit adlı kimyasal madde yoğun bir şekilde kullanılmaktadır.
