CHP, İYİ Parti, DEVA Partisi, Gelecek Partisi, Saadet Partisi ve Demokrat Parti`nin oluşturduğu Millet İttifakı; "Hükümet Programı" ve "Ortak Cumhurbaşkanı adayının seçim beyannamesi" olarak nitelendirdikleri Ortak Politikalar Mutabakat Metni`ni açıkladı.
Millet İttifakı`nın uzun zamandır beklenen yaklaşık 250 sayfalık çalışmada, yoksullukla mücadele, kadın hakları, siyasi etik yasası, kamuda israfla mücadele, siber güvenlik, tersine beyin göçü, afet yönetimi, mesleki eğitim, konut ve barınma krizi, uyuşturucuyla mücadele, esnafın sorunları, sınır politikası ve tarım gibi konularda hazırlanan somut hedef, politika ve projeler, 9 ana başlık ve 75 alt başlıktan oluşuyor. Metinle ilgili sırasıyla CHP Genel Başkan Yardımcısı ve Parti Sözcüsü Faik Öztrak, DEVA Partisi Ekonomi Politikaları Başkanı İbrahim Çanakçı, Demokrat Parti Genel Başkan Yardımcısı Bülent Şahinalp, Gelecek Partisi Genel Başkan Yardımcısı Feridun Bilgin, İYİ Parti Kalkınma Politikaları Başkanı Ümit Özlale, Saadet Partisi Genel Başkanvekili Sabri Tekir söz alarak konuştu. Açıklamaya Genel Başkan Yardımcısı ve Çanakkale Milletvekili Muharrem Erkek, CHP Çanakkale Milletvekili Özgür Ceylan, CHP Çanakkale İl Başkanı Güler Koçer de katıldı. Ortak mutabakat metninde öne çıkan bazı başlıklar ise şu şekilde;
"Kanun yapım süreçlerini demokratikleştireceğiz"
Yasama reformuyla; Meclisin faaliyetlerinde çoğulculuğu sağlayacak yeni bir Meclis İçtüzüğü hazırlayacağız. Kanun yapım süreçlerini demokratikleştireceğiz. Mecliste müzakereyi etkisizleştiren torba kanun uygulamasına son vereceğiz. Tarafı olduğumuz milletlerarası sözleşmelerden çekilme yetkisinin sadece TBMM`de olmasını anayasal güvence altına alacağız. Meclisin yürütme organını millet adına denetleme yetkisini güçlendireceğiz. Bütçe hakkı TBMM`nin devredilmez bir yetkisi ve denetim aracı olacak. Mecliste Kesin Hesap Komisyonu`nu kuracağız. Komisyon Başkanı ana muhalefet partisi milletvekilleri arasından seçilecek.
"Cumhurbaşkanı`nın 7 yıl için sadece 1 dönem seçilecek"
Yürütme reformuyla; Cumhurbaşkanı`nın 7 yıl için sadece 1 dönem seçilmesi kuralını getirerek tarafsızlığını güvence altına alacağız. 81 milyonun cumhurbaşkanı olacak. Başbakanı, bakanları, yönetimde etkili hale getireceğiz. Yönetimde istikrarı sağlayacak önlemleri alacağız. OHAL yasasından kaynaklanan tüm işlem ve eylemlerin yargı denetimine tabi olmasını sağlayacağız.
"Seçim barajını yüzde 3`e düşüreceğiz"
Seçim ve siyasi partiler mevzuatında, millet iradesinin TBMM`ye en geniş ve en demokratik biçimde yansımasını sağlayacak düzenlemeleri yapacağız. Seçim barajını yüzde 3`e düşüreceğiz. Yurt dışında mukim yurttaşlarımızın Mecliste doğrudan temsilini sağlayacak düzenlemeleri yapacağız. Siyasi partilere kapatma davası açılması için TBMM`nin iznini zorunlu hale getireceğiz.
"Basın özgürlüğünü sağlayacağız"
Hürriyetin esas, sınırlamanın ise istisna olduğunu anayasa ile açıkça düzenleyeceğiz. Basın özgürlüğünü sağlayacağız. İnternet mevzuatını ifade özgürlüğünü kısıtlamayacak ve kişilik haklarını ihlal etmeyecek şekilde uluslararası standartlara uygun olarak yeniden düzenleyeceğiz.
"Şeffaflığı sağlayacağız"
Kamuya personel alımında mülakat uygulamasına son vereceğiz. Liyakat ve eşitlik ilkelerini hakim kılacağız. Şeffaflığı sağlayacağız. Üst düzey görevlerdeki kadın yöneticilerin sayısını artıracağız. Kamu çalışanları arasında ücret ve maaş adaletini sağlayacağız.
"Ülkemizi gri liste ayıbından kurtaracağız"
TBMM`de Yolsuzlukları Araştırma Komisyonu kuracağız. Rüşvet ve yolsuzluk suçlarında yargılama süreçlerini hızlandıracağız. Bu suçlarda zaman aşımını kaldıracağız. Bu suçları asla af kapsamına almayacağız. Yolsuzluktan elde edilen ve yurt dışına kaçırılan varlıkları ülkemize geri getirmek için Mal Varlıklarını Geri Getirme Ofisi`ni kuracağız. Pazarlık usulüyle yapılmış tüm ihaleleri geriye doğru tahkik edeceğiz.
"Hayat pahalılığını sonlandıracağız"
Enflasyonu iki yıl içinde kalıcı olarak tek haneye indireceğiz. Ortalama büyüme hızını yüzde 5`in üzerine çıkaracak, dolar cinsinden kişi başına milli gelirimizi 5 yılın sonunda en az iki katına yükselteceğiz. 5 yılda en az 5 milyon yeni iş yaratacağız. Ucube sistem sonrasında yeniden gündeme gelen aşırı yoksulluğu sıfırlayacağız.
"Rezerv yönetimini şeffaflık içinde yürüteceğiz"
Kamuoyunda 128 milyar dolar olarak bilinen arka kapı döviz satışlarındaki hukuksuzlukların takipçisi olacak, yeni dönemde rezerv yönetimini şeffaflık içinde yürüteceğiz. Kur Korumalı Mevduat`ta yeni hesap açmayacak, mevcut hesapları vadeleri sonunda kapatacağız.
"Cumhurbaşkanlığını Çankaya Köşkü`ne taşıyacağız"
İktidara gelir gelmez Cumhurbaşkanı`na bağlı deneyimli denetim uzmanlarından oluşan Durum ve Hasar Tespit Komitesi oluşturacağız. İtibar gerekçesine sığınılarak yapılan tüm gereksiz harcamalara son vereceğiz. Cumhurbaşkanlığını Çankaya Köşkü`ne taşıyacağız. Cumhurbaşkanlığına tahsisli saray, köşk ve yalıları halkın kullanımına açacağız. Cumhurbaşkanlığı envanterindeki uçakları satıp yerine orman yangınları söndürme uçakları alacağız. Kamu görevlilierinin birden fazla yerden maaş, ücret almasına son vereceğiz. Ülkemizin kaynaklarını Kanal İstanbul gibi rant projeleri yerine tarımsal sulama projelerine ayıracağız. Kamu özel iş birliği projelerindeki usulsüzlük ve yolsuzluklarla ilgili tüm hukuki yolları kullanacak, oluşan zararları geri tahsis edeceğiz. Bütçe uygulamalarından keyfiliğe son verecek, mali kural uygulamasını hayata geçireceğiz.
"Çalışanlar üzerindeki vergi ve sigorta prim yükünü indireceğiz"
Vergi alanında önceliğimiz dar ve sabit gelirliler üzerindeki yükü azaltmak ve vergi kaçaklarıyla etkili mücadele etmektir. Çalışanlar üzerindeki vergi ve sigorta prim yükünü indireceğiz. Her türlü eğitim ve öğretim hizmetindeki KDV`yi düşüreceğiz. İş yeri kira ödemelerinde stopaj oranını sıfırlayacağız. Şoför esnafının 10 yaşın üzerindeki araçlarının yenilenmesinde ÖTV almayacağız. Vergi cennetleri üzerinden vergi kayıp ve kaçaklarına son vereceğiz.
"Kadın ev işçilerinin iş kanununa tabi olmasını sağlayacağız"
Gençlerin istihdamına yönelik sertifika ve özel eğitim programları geliştirecek, gençlermiz için garantili yetenek programları başlatacağız. Kadınların iş gücüne katılımını yükseltmek için okul sonrası eğitimli aktivite merkezlerinin ve kreşlerin sayısını artıracağız. Kadın ev işçilerinin iş kanununa tabi olmasını sağlayacağız. Dezavntajlı grupları dijital dönüşümün parçası yapacak, yazılım, e-ticaret uzmanlığı gibi kalifiye eleman olarak istihdamını destekleyeceğiz. İşsizlik sigortası fonuna ödenen işveren katkısının yarısını kuracağımız Yarına Hazırlık Fonu üzerinden beceri kazandırma projelerine destek için kullanacağız. İşsizlik fonunun amacı dışında kullanılmasını engelleyeceğiz. Türkiye`yi orta gelir tuzağından kurtarıp yüksek gelirli ülkeler arasında sağlam ve kalıcı bir konuma yükselteceğiz.
"Öğrencilere ücretsiz süt, su ve öğlen yemeği vereceğiz"
Fikri, irfanı ve vicdanı hür nesiller yetiştireceğiz. Milli Eğitim Bakanlığı`nda idari pozisyonlara eğitim kökenli ve liyakatli atamaların yapılmasını esas alacağız. MEB`de görevlendirme ve ilerlemelerde kıdem, yönetim tecrübesi, yeterlilik, proje, ödül, yüksek lisans, doktora vb. somut kriterleri esas alacağız. Devlet okullarındaki öğrencilerimize ücretsiz süt, su ve öğlen yemeği vereceğiz. Okul öncesi, ilköğretim ve ortaöğretimdeki tüm öğrencilere yardımcı kitaba ihtiyaç kalmayacak şekilde tüm ders kitaplarını yerel esnafa ve ekonomiye katkıda bulunacak şekilde ücretsiz temin edeceğiz. Üniversite girişte yılda bir defa yapılan sınav yerine çoklu sınav imkanı sunacağız. Zorunlu eğitimi 1 yılı okul öncesi eğitim, 5 yılı ilkokul, 4 yılı ortaokul, 3 yılı ise lise olmak üzere 1+5+4+3 şeklinde uygulayacağız.
"YÖK`ü kaldıracağız"
Sınıfların çok kalabalık olduğu yerlerde yeni okul yapımına öncelik vereceğiz. Kız çocuklarının okullaşma ve okula devam oranını artıracak gerekli teşvik ve destekleri sağlayacağız. Hiçbir öğrencinin tercih etmediği bir lise türüne ya da programına gitmek zorunda kalmayacağı, öğrencinin ilgisi, tercihi, yeteneği ve akademik başarısını esas alacak bir rehberlik ve yönlendirme sistemi oluşturacağız. YÖK`ü kaldıracak, yükseköğrenim kurumlarının akademik, idari ve mali özerkliğine müdahale etmeksizin yükseköğrenimin planlanması ve kurumlar arası koordinasyonun sağlanması şeklinde sınırlı görevleri bulunan bir kurul kuracağız. Yükseköğrenim kurumlarının özerkliğini güvence altına alacak, yönetim ve denetimlerinin kendi öğretim üyeleri arasından seçimle oluşturdukları organlar eliyle gerçekleştirilmesini sağlayacağız.
"Üniversitelerin yurt sorununu tamamen çözeceğiz"
Üniversite arazilerini ranta kurban ettirmeyeceğiz. Yeni yurt binaları yaparak ve üniversite kampüsü etrafındaki binaları kiralamak suretiyle genişletilmiş kampüs uygulamasını başlatarak üniversitelerin yurt sorununu tamamen çözeceğiz. KYK kredi ve burslarını yeni bir anlayışla ele alacağız, dağıtım sürecini şeffaf hale getireceğiz. Öğretmenlerimizin kurumsal ve toplumsal niteliği ile saygınlığını artırmayı temel önceliğimiz yapacağız. Tüm eğitim kademeleridne okulun öğrenci sayısına göre ihtiyacı karşılayacak şekilde rehberlik ve psikolojik danışmanlık kadrosu oluşturacağız.
"Ziraat Bankası`nı tekrar çiftçinin bankası yapacağız"
Tarımda indirimli elektrik tarifesi uygulayacak, sulama ve elektrik faturalarının hasattan sonra tahsil edilmesini sağlayacağız. Tarım ürünlerinde taban fiyatları; maliyet, kur, enflasyon ve insan onuruna yaraşır gelir sağlayacak şekilde belirleyeceğiz. Mazot, gübre, yem ve tohum gibi girdi desteklerini; çiftçi tarlasını sürmeden, süt sağılmadan, besi hayvanı kesime gitmeden önce verecek, diğer destek ödemelerini, üretim sonrası 90 gün içinde ödeyeceğiz. Hasat dönemi öncesi ve hasat döneminde, ithalata izin vermeyeceğiz.
"Kütüphaneleri yaşayan mekanlar haline getireceğiz"
Turizmin tüm aşama ve paydaşlarını kapsayan, yeni bir Turizm Kanunu çıkaracağız. Turizmde mevsimsel bağımlılığı azaltarak 12 aya yayacak şekilde, hizmet sunumunda çeşitlendirme yapacağız.
"Termik santral yapmayacağız"
Çevreyi, iklimi, su kaynaklarımızı korumak için tamamını yeni kuracağımız tek bir bakanlık bünyesinde yürüteceğiz. Avrupa Yeşil Mutabakatı`na uyum sağlamak için, Yeşil Ekonomiye Geçiş Programı`nı yürürlüğe koyacağız. Siyanür, sülfürik asit, silika gibi zehirli toksik kimyasal maddelerin kullanımını içeren ayrıştırma tekniklerini yasaklayacağız. Yeni termik santral yapmayacağız. Yanan orman alanlarına verilen yasaya aykırı imar izinlerinin tamamını iptal edeceğiz. Sanayi başta olmak üzere her alanda, "Su Ayak I?zi" hesaplamalarını dikkate alan projeleri destekleyeceğiz.
"Çocukların istismarına karşı her türlü tedbiri alacağız"
Ulusal ebeveynlik programını hayata geçireceğiz. Nasıl çocuk yetiştirileceğini bütün vatandaşlarımıza anlatacağız. Çocukların şiddet, cinsel istismar ve sömrüsüne karşı her türlü tedbiri alacağız. Sokakta yaşamak zorunda bırakılan, çalıştırılan, dilendirilen bütün yavrularımızı koruma altına alacağız. Artık ülkemizde kaçak yabancı işçi çalışmayacak. Türkiye`yi yol geçen hanına dönüştüren vize rejimini yeniden düzenleyeceğiz. Çocuk işçi çalıştırılmasına kesinlikle müsaade etmeyeceğiz. Çocuk sömürüsüne dur diyeceğiz. Asgari ücret tespitinde ILO Sözleşmesi`ni onaylayacağız. Ev işçileri için ILO Sözleşmesi`ni onaylayacağız.
"Dar gelirli aileler, kira öder gibi konut sahibi olacak"
Ülkemizin konut sorununu da çözeceğiz. TOKİ asıl görevine geri dönüp sadece sosyal konut ödeyecek. Dar gelirli ailelere peşin para vermeden kira öder gibi konut sahibi olacak. Üniversite öğrencilerimizin barınma sorununu çözeceğiz.
"Türkiye`de ilaç krizine son vereceğiz"
Millet İttifakı`nın Cumhurbaşkanı, doktorlarına `Giderse gitsin` demeyecek. Sağlık çalışanlarını ülkemize nasıl çabuk döndürürüm diye dertlenecek. İnsanlarımız randevu almak için randevu sisteminde saatler harcamayacak. Hastanelerdeki yığılmaları kademeli bir sevk zinciri altyapısıyla mutlaka önleyeceğiz. Türkiye`de ilaç krizine son vereceğiz
"Şehirlerimizi engelli dostu şehirler olarak yeniden tasarlayacağız"
Engelli bireylerin nitelikli istihdamını artıracağız. İşyerine uyumunu sağlayacağız. Tüm şehirlerimizi engelli dostu şehirler olarak yeniden tasarlayacağız. Engelli aylıkları, bakım yardımı ve malzeme desteklerini enflasyonu dikkate alarak güncelleyeceğiz.
"İstanbul Sözleşmesi yaşatır"
Kadınların haklı taleplerini değerlendirip çözecek güçlü bir kadın politikası altyapısına sahip Kadın, Aile ve Çocuk Bakanlığı`nı kuruyoruz. Bütün uluslararası sözleşmelere geri dönüyoruz çünkü biliyoruz ki İstanbul Sözleşmesi yaşatır! Bütün karar alma mekanizmalarında cinsiyet eşitliğini gözeteceğiz. Eşit işe eşit ücret ilkesini hakim kılacağız. Kadın istihdamını artırmak için bakım ekonomisini geliştireceğiz. Kadınların kendilerini daha güvenli hissetmesi için sokak aydınlatması, ulaşım mesafesi, sabit ve hareketli kamera sayısında artışlara iyileştirmelere gireceğiz.
(Damla Yeltekin)
