Kuduz, özellikle memelilerde görülen viral bir hastalıktır. Genellikle sokak köpekleri, yaban hayvanları ve vahşi memelilerle temas sonucu insana bulaşabilir. Kuduz, virüsün sinir sistemine yerleştiği ve ciddi sağlık sorunlarına neden olduğu bir hastalıktır. Bu makalede, kuduzun ne olduğu, semptomları, tedavisi ve insanlar ile hayvanlar açısından olumsuz sonuçları ele alınacaktır.
Kuduz, genellikle tükürük yoluyla bulaşan Lyssavirus adı verilen bir virüsün neden olduğu bir enfeksiyondur. Virüs, sinir hücrelerine saldırarak beyin ve omuriliğe ulaşır. Bu nedenle, kuduzun semptomları genellikle sinir sistemi sorunlarına işaret eder.
Kuduz belirtileri, virüsün bireyin vücuduna girdikten sonra ortaya çıkar. İnkübasyon süresi (virüsün vücuda girdikten sonra semptomların görünmesi için geçen süre) genellikle 1 ile 3 ay arasındadır. Semptomlar genellikle üç aşamada gelişir:
Bu aşamada, hasta huzursuzluk, hafif ateş, baş ağrısı ve yorgunluk gibi belirtiler yaşar. Kişi, ani duygu değişiklikleri ve huzursuzluk gösterebilir.
Bu aşamada, hastalarda yoğun sinirsel hiperaktivite görülür. Su yutmakta zorluk, yüksek seslere karşı hassasiyet, ışığa karşı aşırı hassasiyet gibi semptomlar ortaya çıkar. Bu aşama aynı zamanda kuduz hastalarının suya veya rüzgara maruz kaldıklarında aniden sinirlenme (hidrofobi ve aerofobi) semptomlarını gösterdikleri aşamadır.
Bu aşamada, kas felci başlar ve hastanın genel durumu hızla kötüleşir. Solunum zorluğu, yutma güçlüğü ve felç gibi semptomlar görülür. Hastaların bu aşamada ölüm riski yüksektir.
Kuduzun tedavisi için erken müdahale hayati öneme sahiptir. Eğer kişi kuduz virüsüyle temas ettiğinden şüpheleniyorsa, hemen bir sağlık profesyoneli ile iletişime geçmelidir. Erken dönemde tedavi edilmezse, kuduz neredeyse her zaman ölümcül bir hastalık olarak sonuçlanır. Tedavi aşağıdaki unsurları içerebilir:
Eğer hayvan teması gerçekleştiyse, yara veya temas alanı temizlenmeli ve dezenfekte edilmelidir.
Kuduz aşısı, kuduz virüsüne karşı bağışıklık geliştirilmesine yardımcı olur. Aşının erken dönemde uygulanması, virüsün yayılmasını önleyebilir.
Temas sonrası immünoglobulin, kişiye hızlı bir şekilde bağışıklık sağlayabilir.
Semptomların hafifletilmesi ve hastanın rahatlaması için destekleyici tedavi uygulanır.
Kuduzun olumsuz sonuçları oldukça ciddidir. İnsanlar için kuduz tedavi edilmezse, ölümcül bir hastalık olarak sonuçlanır. Ayrıca kuduzun hayvanlar arasında yayılması da ciddi bir risk taşır. Kontrol edilemeyen bir kuduz salgını, vahşi hayvan populasyonlarına zarar verebilir ve insanlara da bulaşabilir.
Kuduz Aşısı Nedir, Kim Buldu ve Nasıl Yapılır? İşte Kuduz Aşısı Hakkında Bilmeniz Gerekenler
(ERHAN TAYLAN)
