Heraldik, eski devirlerden günümüze kadar toplumlarda kullanılan arma, bayrak, mühür, özel işaret ve unvanları inceleyen bir bilim dalıdır. Heraldik, tarihin yardımcı bilimlerinden biri olarak sayılmaktadır. Heraldik, tarihi gerçeklere ulaşmak için yazılı belgelerin yanı sıra sembolik kanıtları da değerlendirir. Heraldik, tarihi olayların, kişilerin, kurumların ve kültürlerin daha iyi anlaşılmasına katkı sağlar.
Heraldik, hanedan erkek ismi olan Herald veya Heraut’tan gelmektedir. Bu ismin de kelime anlamı habercidir. Orta Çağda ise bir habercinin görevi şunlardı:
Turnuvalarda şövalye listelerini tutmak ve bildirmek,
Hanedan veya kraliyet armalarını takip etmek,
Savaş ilanlarını veya celplerini taşımak.
Bu nedenle, heraut ya da haberci tabiri zamanla bir yöntemi veya
bilimi anlatan terim haline gelmiştir. Armalar gibi öğelerin
tarih bilimi açısından ne kadar önemli olduğu fark edildiğinden
bu yana heraldik bir yöntem olarak kullanılmaktadır.
Arma bilimi veya mühür bilimi olarak Türkçeleştirebileceğimiz heraldik, yalnızca armalarla ilgilenmez. Tüm unvanlar, armalar, mühürler gibi işaretler heraldik için oldukça önemlidir. Çünkü tüm bu unsurların doğrudan tarihi kanıt niteliği bulunmaktadır.
Heraldik bilimi, uygarlıkların kullandığı unvan ve armaları inceleyerek tarihe ışık tutar. Bu bilimin en temel özelliği yazının icadından sonraki tarihi kapsamasıdır. Çünkü tüm unvan ve armalar, bu devirden sonra kullanılmaya başlanmıştır.
Heraldik bilimi, tarihi belgelerin gerçekliğini ve taraflılığını test etmek için kullanılır. Heraldik bilimi, armaların hangi döneme, devlete, hanedana, kuruma veya kişiye ait olduğunu ortaya çıkarır. Heraldik bilimi, armaların zaman içindeki değişimlerini, anlamlarını, sembolizmini ve ilişkilerini analiz eder.
Heraldik bilimi, tarihi olayların, kişilerin, kurumların ve kültürlerin daha iyi anlaşılmasına katkı sağlar. Heraldik bilimi, yazı türleri, şekiller, semboller, tarihsel ilgiler gibi faktörleri de bağlantılı bir biçimde değerlendirir.
Heraldik biliminin sağladığı faydalar özellikle tarih alanında kendisini göstermektedir. Heraldik bilimi geçmiş uygarlıklarda mühür, kullanan kişinin imzası konumunda olduğundan başta ülkenin yöneticileri olmak üzere, din adamları ve yüksek rütbeli askerler ile ülkenin ileri gelen insanlarının her birinin ayrı mühürleri bulunmaktadır6. Bu mühürler, yönetici sınıflar arasındaki yazışmaların sınıflandırılması ve tanımlanmasını kolaylaştırmakta, diğer arma ve mühürlerle olan benzerliklerinin fark edilip takip edilmesini sağlamaktadır. Ayrıca, bir toplumun ne şekilde yaşadığı, nerelere önem verdiği, hangi sınıflara ve bir nevi ödüllere sahip olduğunu öğrenmek isteyen tarih araştırmacısının gidebileceği yegane kapılardan birisi heraldik bilimi araştırmacısıdır.
Heraldik bilimi, tarihin yardımcı bilim dallarından biri olarak, toplumların sembolik ifadelerini inceleyerek tarihe ışık tutan bir bilim dalıdır. Heraldik bilimi, eski devirlerden günümüze kadar toplumlarda kullanılan arma, bayrak, mühür, özel işaret ve unvanları inceleyerek, toplumların yaşama şeklini, sosyal sınıflarını ve toplumlar arasındaki alışverişi ortaya koyar. Heraldik bilimi, tarihsel süreçleri aydınlatmada önemli bir rol oynar. (Erhan Taylan)
