Patates, mutfaklarımızın vazgeçilmez sebzelerinden biridir. Fakat filizlenmiş patateslerle karşılaştığımızda ne yapmamız gerektiği konusunda tereddütler yaşayabiliriz. Bu yazıda, filizlenmiş patatesin yenip yenemeyeceğini, filizlenme nedenlerini ve filizlenmiş patateslerin saklanması ve tüketilmesi ile ilgili önemli bilgileri sizlerle paylaşacağız.
Patatesler, ışık ve ısıya maruz kaldıklarında doğal bir üreme süreci olarak filizlenir. Bu durum, patatesin gözlerinden (küçük çukurlar) filizlerin çıkması şeklinde görülür. Filizlenme, patatesin besin değerlerini kaybetmesine ve solanin adı verilen toksik bir madde üretmesine neden olur.
Filizlenmiş patates tüketimi sonrası solanin zehirlenmesi görülebilir. Bu zehirlenmenin belirtileri şunlardır:
Solanin zehirlenmesi genellikle hafif seyreder ve birkaç gün içinde kendiliğinden geçer. Ancak, aşırı miktarda filizlenmiş patates tüketilmesi halinde ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir.
Filizlenmiş patateslerin tamamı yenmemelidir. Filizlerin bulunduğu bölümler ve patatesin yeşil renkte olan kısımları kesilerek atılmalıdır. Kesilen bölgenin 1 cm kadar iç kısmı da güvenlik nedeniyle atılmalıdır. Küçük ve az sayıda filizlenmiş patatesler, filizleri ve yeşil kısımları temizlendikten sonra pişmiş olarak tüketilebilir.
Patateslerin filizlenmesini önlemek için serin, karanlık ve havadar bir ortamda saklanması önemlidir. Patatesler, 4-8°C arasındaki bir sıcaklıkta ve nem oranının %70-80 olduğu ortamlarda saklanmalıdır. Patateslerin ışık almaması da filizlenmeyi engellemede önemli rol oynar.
Filizlenmiş patateslerin çok az miktarda ve pişmiş olarak tüketilmesi önerilmektedir. Patateslerin iyice pişirilmesi solanin seviyesini düşürmeye yardımcı olur. Haşlama, fırınlama veya kızartma gibi pişirme yöntemleri kullanılabilir.
Filizlenmiş patatesleri çöpe atmadan önce kompost yapımında kullanabilirsiniz. Patates kompostu, bitkiler için besin açısından zengin bir gübre görevi görür. Ayrıca, filizlenmiş patatesleri hayvan yemi olarak da kullanabilirsiniz.
Patatesleri saklamak için plastik poşet yerine kağıt torbalar
veya karton kutular tercih edilmelidir.
Patatesler, soğan ve sarımsak gibi diğer sebzelerden uzak
tutulmalıdır.
Patateslerin uzun süre saklanması için buzdolabının sebze
çekmecesi kullanılabilir.
Yeşil renkte olan patatesler, solanin seviyesinin yüksek olduğu
anlamına gelir ve bu nedenle tüketilmemelidir.
