ÇASİAD Genel Sekreteri İhsan Sami Balçık`la EXPOTROİA, kent ekonomisi ve son gelişmeleri konuştuk. Balçık`ın röportajından öne çıkan başlıklar;
"Fuar genel anlamda başarılı oldu, hedefine ulaştı. Eksiklikler var ama düzelteceğiz. Bu sadece ÇASİAD`ın fuarı değil Çanakkale`nin fuarı. Gönül isterdi ki tüm STK`lar talepte bulunsun ama ‘bizi de çağırmadılar’ böbürlenmesi içinde olanlar oldu. Biz kimseyi çağırmadık. Fuar yapıyoruz gelmek isteyen gelsin dedik. Gelenleri kabul ettik. Gelmeyenler, gelmemiş oldu. Sonuçta önemli bir adım oldu. Devamında daha iyi şeyler de olacak. Devam ederse Çanakkale için ciddi bir kazanım olacak."
"Çanakkale ekonomisini şu anki haliyle çok parlak görmüyorum. Çok büyük marketler, güçlü firmalar ciddi kanlar kaybetti. Bazıları mekânlarını kaybetti. Sadece merkez değil ilçeler içinde bunu söylüyorum. Bunlar hoş göstergeler değil. Paranın batması durumu söz konusu bu tedirgin edici bir gelişme. İnşaat sektörü Çanakkale`de sıkıntıda."
"Tüm gençlerden özür diliyorum, ben onları apolitik zannediyordum. Ama hiç öyle değilmiş. Siyasi bilinç, siyasi iradeye sahiplermiş. Yaptıkları eylemi sonuna kadar destekliyorum. Şiddet olmasın kan dökülmesin herkes protestosunu gayet sakin bir şekilde yapsın. Derdini anlatsın. Mutlaka cevap alacaktır. Ben hep şunu söylüyorum. Benim gibi düşünmeni istemiyorum, sadece düşünmeni istiyorum."
Olay: Gıda sektöründesiniz. Sektörün durumunu nasıl görüyorsunuz? Faaliyetlerinizden söz edebilir miyiz?
İhsan Sami Balçık: 30 yıldır distribitör firmasıyız. Aile şirketi olarak faaliyetlerimizi sürdürüyoruz. Daha önce ağırlıklı olarak içecek sektöründeydik. Yılbaşında içecek sektöründeki bir alanımızı bıraktık. Gıda sektörüne yöneldik. Ülker grubu daha önce dört ayrı pazarlama firması olarak çalışan kurumlarını birleştirdi. Kurmuş olduğu Horizon firmasının bayiliğini biz aldık. Bu kapsamda bisküvi, çikolata, mutfak ürünleri, içecek, kişisel bakım ürünleri var. Ülker grubu içerisinde yaklaşık 930 kalem ürün var. Haziran ayı itibari ile Ülker gurubunun başka bir kolu olan şarküteriye başlayacağız. Süt, yoğurt, peynir ve namet grubunun et ürünleri ile bir yelpaze daha açıyor ürün portföyümüze bir gurup daha ekliyoruz. Gıda sektörü Türkiye`de kolay kolay gerileme kaydetmeyen belli bir çizgiyi tutturan bir sektör. Özellikle alkollü içecekte Türkiye genelindeki baskıdan dolayı genel olarak gerileme görünüyor. Ama gıda sektöründe böyle bir risk söz konusu değil. Bizde gıda yönünde gelişmeye karar verdik. Satış ve pazarlamada kritik olan konu durmayacaksınız. Ben onu bisiklete binmek olarak değerlendiriyorum. Sürekli pedal çevireceksiniz. Pedal çevirmeyi bırakırsanız düşersiniz. Bizde büyümeye devam ediyoruz. Yatırımlarımız devam ediyor. Gelecek yılda daha farklı gelişmeler olabilir. Uludağ içecek, ağır alkollü gurup ithal içkiler bünyemize geldi. Şirketimizin çizdiği doğrultuda en iyiyi yapmaya çalışıyoruz. Alanımız da büyüyor. Geçen yılı yaklaşık yüzde 32 büyüme ile tamamladık. Ülker gurubu bunun üzerine bize Trakya`dan bir bölge daha verdi. Keşan, Malkara, Şarköy, Enez, İpsala bölgesinde bir gurup daha oluştu. Orada da satış yapıyoruz. Gelibolu ek depomuzdan lojistik yapıyoruz. Trakya`nın her tarafında var olan bir grup zincir mağazanın dağıtımını yapıyoruz. Araçlarımız Silivri’den Kapıkule’ye kadar dolaşıyor diyebiliriz. Türkiye`nin bu kadar zor bir süreçten geçtiği dönemde ekonomik zorlukların olduğu dönemde biz iyi adım attık. Doğru yatırım yaptık diye düşünüyorum.
Olay: EXPOTROİA ile Çanakkale`de ilk gerçekleşti. Fuar şehri Çanakkale için ilk adım atıldı. Bundan sonra süreç nasıl gelişecek?
İhsan Sami Balçık: EXPOTROİA Çanakkale için önemli bir adımdı. Geçtiğimiz yıl olağan genel kuruldan sonra ilk toplantılarda Çanakkale için makro projeler üretmeliyiz demiştik. Herkes fikir ortaya attı. Yönetim kurulu üyemiz Semih Başaran arkadaşımız fuar fikrini ortaya attı. Benim Ankara`da Diş hekimliği yıllarından kalma Türk Diş Hekimleri birliği, Ankara Diş Hekimleri odası meslek fuarlarının organizasyon komitelerinde bulunmuştum. Yaklaşık 6-7 fuar organizasyonu içerisinde oldum. Fuar fikrini destekledim. Böyle büyük bir kararı danışma meclisine sormamız gerekiyordu. Danışma meclisi toplantısında meclis başkanı Hayretin Çetinkya bu fikri desteklediğini ama zor bir yol olduğunu ifade etti. Çanakkale`de taş üstüne taş koyanın ayağına basmak isteyen muhakkak vardır. Bunun olacağını biliyorduk. Herkesin kafasında soru işareti vardı. Ama yolumuza hep beraber yılmadan devam ettik. Ben nasıl bir şey yapılacağının hayalini kurdum. Geldiğimiz noktada ne güzel fuar oldu diyenlere bende böyle olacağını hayal ediyordum diyorum. Demek ki hayallerimi insanlara tam olarak anlatamamışım. Baktığımızda böyle olacağını kimse tahmin etmiyordu. Şu anki alan ÇTSO`nun Çanakkale`ye vermiş olduğu çok önemli bir hizmettir. Ama gerçek bir fuar alanı değil. Fuar alanı çok katlı olmamalı. Fuara gelen birçok kişinin çok üst katlara çıktığını düşünmüyorum. Dört gün boyunca fuar alanındaydım. İzlenimlere, halkın tepkilerine bire bir şahit oldum. Fuar alanı tek katlı olmalı. Hatta düzgün olmalı. A klas bölge olacaktır ama arkada bir takım girinti çıkıntılar olmamalı. O nedenle bazı firmalar sanki geride kalmış gibi oldu. Bir dönem bahçeye çadır kurma fikride oldu. Ama ciddi maliyet ortaya çıktı. Bazı destekleri ilk fuarda alamadık. Örneğin KOSGEB adeta `yapmayın kardeşim` der gibi birinci fuar olduğu için destek vermedi. Ama KOSGEB yönetmeliği bu mecburen uyduk. İkinci fuardan itibaren daha ciddi bir bütçe olacak. Bizim hayalimizde daha başka şeylerde vardı. Açılış günü konserle başlamak şenlik havasına dönüştürmekte vardı. Bu fuar para kazanmadı. Ama çok önemli bir adım atıldı. Birilerinin yapması gerekiyordu. Bize nasip oldu. ÇASİAD olarak EXPOTROİA ismi Gazi Tuğrul Ertuğrul`a aittir. Organizasyon komitesinde konuşurken EXPO fikri benimdi. Alış veriş ticaret anlamında kullanalım dedim. TROİA eki ortaya çıktı. Güzel bir isim oldu. Yola çıkarken üç amaç vardı. İlki Çanakkale`de fuar organizasyonu yapılabiliyor olduğunu göstermekti. Çanakkale` de nasıl olacak diyen kitle vardı. Onlara yapıldığını gösterdik. Çanakkale kongre, fuar turizminin de önünü açacaktır. Bir başka fuar Çanakkale`ye gelebilir. Fuar turizminden mutlaka pay almalıyız. Çanakkale`de sanayi kısıtlı, lojistik olarak zor bölgeyiz. Mesafeler yollar ulaşılır değil. Uçak seferlerinin kaldırılması büyük handikap oldu. Hava ulaşımı olsaydı yurt dışından daha fazla ziyaretçi gelirdi. Yurt dışından bu yıl gelemediyse bizim yurt dışında dağıttığımız 100 bin broşür ile en azından fuar olduğunu duyurduk. Türkiye Odalar ve Borsalar birliğinin uluslararası fuar takvimi var. Bizde buna girmeye hak kazandık. Üç ay içinde ikinci dosyayı sunacağız. Bu andan itibaren Odalar ve Borsalar Birliği de bizim tanıtımımızı yapacak. Sadece bizim çabamız değil ulusal etmenlerde olayın içine girecek. KOSGEB`den ikinci fuara destek alacağız. Bu da bütçemizi rahatlatacak. Bir sonraki fuarda da katılımcılara aynı fiyatları verebileceğiz. İkincisi Çanakkale`de ticareti hareketlendirdik. İnsanlar bu kentte bunlar üretiliyor mu desin istedik. Orada da başarıya ulaştık. Çanakkale` de buda mı var, üretiliyor yaklaşımlarını halktan gördük. Tanışma, tanıtma anlamında ticari hareketlilik oldu. İş bağlantıları gerçekleşti. Fuara Yunanistan hatta Malta’dan gelenler oldu. Üçüncü amacımız Çanakkale adını duyurmaktı. Dünya`nın her yerinde Truva biliniyor. İlyada destanı okutuluyor. İnsanlar bunu biliyor. Gelibolu Yarımadası’nı da dünya biliyor. Ama bunun ikisinin de Çanakkale`de olduğunu çok büyük ölçekte bilen fazla kişi yok. Bunun da duyurusunun yapılması Çanakkale`ye turistik anlamda çok önemli katkı veriyor. Çanakkale`de konaklama çok düşük. Turist 1-2 günde gidiyor. Fuar programına Assos, Gökçeada, Bozcaada, Kazdağları turunu da koyarak bunu zenginleştirmeye çalıştık. Çanakkale`de sadece Troya, Gelibolu Yarımadası yok. Kazdağları, Assos, Gökçeda ve Bozcaada, başka değerlerimizde var diye yaygınlaştırmaya çalıştık. Bu anlamda da başarılı olduk. Eksiklikler vardı. Bunu da fuardan sonra toplanıp görüştük. Daha neler yapabiliriz konusunu konuştuk. Bir sonraki fuarda onları da gerçekleştireceğiz. Gerçek fuar 5 yılda oturur. Bizim birinci yılımız daha bebeğiz. Çanakkale`de 100’üncü yılda ciddi aktivite gerçekleştireceğiz. 2015 bizim üçüncü fuar yılımız olacak. Üçüncü defa düzenleneceği için isminin başına uluslararası ibaresini ekleyebileceğiz. Fuarda yer alacak sektörlere gelince buna karar vermek çok zor oldu. Ticaret fuarı olarak düşündük. Biz de çok farklı sektörlerde hedef kitle bulmak zordu. İlk endişemiz ya fuar alanını doldurmazsak oldu. Yola çıktığımızda fuar alanı 4 bin metrekareydi. İnşaat bitince 2 bin 700 metrekareye düştü. Büyük bir yer kaybımız oldu. 14 firmayı kabul edemedik. Çanakkale ürünleri fuarı olsun diye düşündük. Dışarıdan çok müracaat oldu. Türkiye çapında ticaret yapabilir ama mutlaka Çanakkale`den bağının olması gerekir koşulunu koyduk. Çünkü gıda ya da tarım fuarı deseydik bununla iştigal edenler hedef kitle olacak onlara ulaşacaktık. Ulaşım zaten başlı başına problem. Serenas GL. organizasyon firmasının turizm acenteleri de var. Fuar gezisini İstanbul paketi içine yerleştirdik. Yurt dışından gelenleri otobüsle fuara getirmek profesyoneller için çok uygun değil. Uçak seferlerinin olmaması bizi baltaladı. İkinci fuarda hava ulaşımı da olacak. Bu da önemli katkı sağlayacak. Fuar genel anlamda başarılı oldu, hedefine ulaştı. Eksiklikler var ama düzelteceğiz. Bu sadece ÇASİAD`ın fuarı değil Çanakkale`nin fuarı. Fuarda kentin tüm bileşenleri olmalıydı. Gönül isterdi tün STK`lar talepte bulunsun ama bizi de çağırmadılar böbürlenmesi içinde olanlar oldu. Biz kimseyi çağırmadık. Fuar yapıyoruz gelmek isteyen gelsin dedik. Gelenleri kabul ettik. Gelmeyenler gelmemiş oldu. Sonuçta Çanakkale için önemli bir adım oldu. Devamında daha iyi şeyler de olacak. Devam ederse Çanakkale için ciddi bir kazanım olacak.
Çanakkale dışında yapalım sadece bir fikirdi. Fuar alanı Çanakkale Ticaret ve Sanayi Odası dışında yok. Önümüzdeki sene mayıs aylarına kadar ek bir bina, fuar alanı hizmete girerse başka bir alan bulabilirsek öncelik Çanakkale olsun. Çanakkale dışında olacaksa gidelim CNR`da yapalım. 2014`de daha fazla ziyaretçi daha fazla duyuru ve hareket olacaktır, faydalı olur dedik. 2015 zaten Çanakkale`de olacak. O zamana kadar fuar merkezi nasılsa olur görüşü vardı. Bunu bize Serenas GL. önerdi. Ama çok kabul görmedi. Genelde hep birlikte karar veriyoruz. Tek kişi hegemonyasında değiliz. Ağırlıklı görüş Çanakkale`de kalsın oldu. Fuar Çanakkale`de kaldı.
Olay: Yeni fuar alanı ile ilgili girişimleriniz oldu mu?
İhsan Sami Balçık: Belediye başkanı ile görüştük. Başkanımız daha iyi bir fuar alanı yapılmasının iyi olacağını benimsedi. Destek olacağını söyledi. Belediye`nin tek başına fuar alanı yapma gücü yok. Diğer görüşlerde yeni borsa üniversitesi binası yapılırken onun altı fuar alanı gibi geniş düz alan yapalım fikri oldu. Çok mantıklı geldi. ÇTSO, valilik desteğiyle odanın bulunduğu organize sanayi bölgesindeki yakın bir alanın tahsisi söz konusu. Çanakkale`de senede iki fuar olacak diye fuar alanının çok özel bir yer olması gerekmiyor. Ama ben kesin eminim Çanakkale`de başka fuarlarda olacaktır. Diş hekimliği mesleğim gereği Diş Hekimleri Birliği uluslararası iki fuar organize ediyor. Çanakkale`de fuar alanı olsa kesinlikle birini burada yapar. İyi bir fuar alanı olursa mutlaka işletmecisi de olacaktır. Türk Diş Hekimleri Birliği’nin görüşünü biliyorum. Çanakkale`de bunu yapılabiliyor olması önemli. Çanakkale`ye bu anlamda talep var. Çanakkale tarihi, doğası ilgi çekiyor. Hem tatil yapacak hem de fuarlarını, kongrelerini yapacaklar. Bir yatırımcının bunu düşünmesi gerektiğini ve iyi adım olacağını düşünüyoruz.
Olay: Çanakkale ekonomisini nasıl görüyorsunuz?
İhsan Sami Balçık; Çanakkale yatırımcıların biraz daha ilgi odağı olmaya başladı. Çanakkale ekonomisi ile ilgili master plan yapmalıyız. Beklemek yerine bu işi yönetenler ÇASİAD, ÇTSO, diğer STK`lar bir araya gelmeliyiz. Ya da herkes bağımsız fikir oluşturup destek istemeli. Çanakkale`ye bir takım ekonomik dalgalanmalar sonradan yansıyor. Şu an ekonomi tatmin edici değil. Biz bakkal, market ağırlıklı çalışıyoruz. Kafe, Restoran da bizim müşterilerimiz. Hep belli kitle içine sıkışmışlık var. Sürekli açılan mekanlar, bakkal ve marketlere ilk açıldığında insanların akın akın gitmesi sonra yavaş yavaş azalması söz konusu. Çok yer açıldığında hepsinin geliri düşüyor. Çünkü aynı pastadan alıyorlar. Çanakkale nüfusunun biraz artması gerekiyor. Öğrenci sayısının artması Çanakkale için çok önemli kazanım olmuştur. Çünkü, tüketim sayısı artmıştır. Ama bu ticari anlamda çok sağlıklı değildir. Çünkü, şehre bağımlılık yok. Çanakkale`de 4 ya da 5 sene okuyor ama sonra gidiyor. Çanakkale`ye öğrenci olarak katkısı var. O gidip yenisi geliyor. Ama bir takım yatırımların artması Çanakkale`deki emek gücünü daha da arttıracaktır. İnsanların cebinde para olunca yaşamayı sever, harcar. Çanakkale ekonomisini şu anki haliyle çok parlak görmüyorum. Çok büyük marketler, güçlü firmalar ciddi kanlar kaybetti. Bazıları mekanlarını kaybetti. Sadece merkez değil ilçeler içinde bunu söylüyorum. Bunlar hoş göstergeler değil. Paranın batması durumu söz konusu bu tedirgin edici bir gelişme. İnşaat sektörü Çanakkale`de sıkıntıda. Çok iyi iş yapanlar var ama Çanakkale`de müteahhit sayısına bakınca iş yapanlar yüzde 1`i geçmez. İnşaat sektörü her sektörün lokomotifidir. O olmadığı zaman kent ekonomisi ciddi kan kaybedecektir. Düzelme umudumuz var. Ne yapacağımıza karar vermeli. Toplumun tüm dinamikleri ile birlikte hareket etmeliyiz. Çanakkale`nin yatırımcıya ihtiyacı var. Yapılması düşünülen yada umduğu yatırımı yapacak işadamları ekonomik güce sahip değiller. Aralarında olan vardır ama ne kadar yatırım yapıyor tartışılır. Yurt dışından, il dışından gelende olabilir. Daha büyük paralarla yatırım işine girebilir. Bağlantı il dışı olunca daha kolay pazarlıyor. Çanakkale belli konular ve sektörlerde sıkışmış gibi. Dardanel`in faaliyete geçmesi çok önemlidir. Daha fazla olmalı. Çanakkale dışından gelecek yatırımcıları burada tutmalıyız. Yaşadığımız menfi olaylar da var. Pişman olup önünden geçmem diyen yatırımcı da çok fazla.
Olay: Kısa bir süre sonra ÇTSO seçimleri gerçekleşecek. Siz nasıl bir meclis ve yönetim düşünüyorsunuz?
İhsan Sami Balçık: ÇASİAD olarak kimin projesi varsa kim çalışacaksa destekleriz argümanını söylüyoruz. Geçmek üzere olan dönemde ÇTSO başarılı faaliyetler yapmıştır. Yatırımları doğru yaptı. Makro projeler üretti. Çanakkale`ye fuar alanı kazandırdı. Çanakkale evi, iş merkezi yapıldı. ÇTSO başarılı dönem geçirdi. Bülend Engin`in yeni projeleri olduğunu biliyorum. Bir dönem daha devam etme kararı olduğunu biliyorum. Eğer varsa projeleri ve bir dönem daha devam etmek istiyorsa devam edebilir. ÇTSO meclisi çok önemli seçim öncesi mücadele edipte kazandıktan sonra bir daha meclise gelmemek hoş değil. O zaman neyin kavgası yapıldı? Kim çalışacaksa o gelsin. ÇASİAD Genel Sekreteri olarak aday değilim. Başkanımız Salih Yıldız aday değil. Başkan yardımcılarımız aday değil. Çünkü ÇASİAD için çok fazla emek sarf ediyoruz. Hem orada hem burada bunu yapmak zor. İşine gücüne vakit ayırmazsın. Para kazanmak için emek verdiğimiz iş yerimiz var. Buna özel emek göstermeliyiz. Orada Çanakkale ticaretinin geleceği için vakit ayırıp koşturabiliyorsan kafanda şu olursa daha iyi olur diyorsa oraya gidilmeli. Proje üreten varsa oraya vakit ayıracaksa biz ÇASİAD olarak destekleriz. Başka bir STK üyesi iş adamının da o işi yapacağına inanıyorsak bize projelerini doğru bir şekilde anlatıyorsa onu da destekleriz. ÇASİAD olarak meclisin hepsi bizden olsun biz yapalım öngörümüz yok. Hiç olmadı. Çanakkale`yi siyaset üstü düşünüyoruz. Siyaset bizim değil siyasetçilerin işi. Ben Çanakkale`nin kalkınması iş dünyasının hareketlenmesi için nerede emek sarf edebilir nerede caba harcarım diye baktığımda ÇASİAD`ı gördüm, üye oldum, çalışıyorum, başka yerden beklentim yok. Herksinde böyle bakması gerektiğini düşünüyorum. Ticaret Odası bir sonraki dönem daha iyi şeyler yapacaktır. Bunu da biz sağlayacağız. Ticaret odasının iyi olması için herkes çaba sarf edecek. Kötü bir şey olunca eleştireceğiz. Yeter ki yapıcı olsun. ÇTSO gayet sağlıklı bir seçim sürecinden geçecektir.
Olay: Son olarak eklemek istediğiniz bir konu var mı?
İhsan Sami Balçık: Türkiye`de son dönemde gelişen olaylar gündemde. Son günlerde yapılan sağduyulu açıklamalarla tüm Türkiye`ye yayılmış olan gezi parkı olayları sükunet kazandı. Bunların tekrardan yaşanmaması için demokrasi, özgürlük, insanların eziyet görmemesi adına herkes adımlarına biraz daha dikkat etmeli. Bizler sivil toplum kuruluşları, resmi kurum, oda, borsa, meslek örgütleri, valilik, emniyet, belediye hiç kimseyi ayırmadan söylüyorum tahrik edici söylemlerden herkesin uzak durması lazım. Ben bir şeyi protesto edebilirim. Bunu yapıyorum diye kimse benim üzerime taşla sopayla gelmemeli. Ben de bunu polise yapmamalıyım. Poliste bizim polisimizdir. Türkiye`nin sağduyuya ihtiyacı var. Türkiye`nin sağlıklı bir zemine ihtiyacı var. Şu an zemin çok kaygan gözüküyor. Ne yazık ki siyasiler tarafından insanlar iki ayrı uç haline gelmeye başladı. O partidensin bu tarafta o partidensin şu tarafta dur gibi çok ciddi bir ayrıma gelmeye başladı. Bu insanların birazda seçme ve seçilme özgürlüğünün elinden alınması anlamına geliyor. Tüm gençlerden özür diliyorum ben onları apolitik zannediyordum. Ama hiç öyle değilmiş. Siyasi bilinç, siyasi iradeye sahiplermiş. Yaptıkları eylemi sonuna kadar destekliyorum. Şiddet olmasın kan dökülmesin herkes protestosunu gayet sakin bir şekilde yapsın. Derdini anlatsın. Mutlaka cevap alacaktır. Biz o kadar birbirinden ayrı insanlar değiliz. Taksime baktığımızda herkesin orada olduğunu görüyoruz. Demek ki bir arada durabiliyoruz. Fenerbahçeli, Galatasaraylı, Beşiktaşlı, Türk, Kürt, Çerkez, Laz, Sağcı, Solcu herkes orada. Herkes bunu bir kez daha düşünmeli. Ben hep şunu söylüyorum. Benim gibi düşünmeni istemiyorum, sadece düşünmeni istiyorum.