Et beni, tıp dilinde fibroepitelyal polip, akrokordon ya da
molluscum pendulum olarak adlandırılan, cilt renginde ya da daha
koyu renkte, yumuşak kıvamlı, iyi huylu üst deri tümörleridir. Et
beni, çoğunlukla boyun, koltuk altı, kasık, genital bölge ve göz
kapağı gibi cildin kıvrım yaptığı bölgelerde, nadiren sırt ve
göğüste görülür. Et beni, hemen her yaş grubunda görülebilir,
ancak yirmili yaşlardan sonra ortaya çıkmaya başlar. Kadın ve
erkek cinsiyetlerinde eşit oranda görülen et beninin sayısı,
zaman içinde artış gösterebilir. Yetişkin nüfusun yaklaşık olarak
%25’inde et beni olduğu düşünülür. Et beni, deri dokusunun
düzensiz gelişimine bağlı olarak oluşur ve tıbben bir problem
yaratmaz. Ancak, estetik kaygılar, takılma, tahriş, kaşıntı,
ağrı, kanama, enfeksiyon gibi nedenlerle tedavi edilmek
istenebilir. Et beni tedavisi, ilaçlar, ortezler, fizik tedavi,
egzersizler, şok dalga tedavisi, lazer tedavisi, ameliyat gibi
yöntemlerle yapılabilir. Et beni, erken teşhis ve tedavi ile
tamamen iyileşebilen bir rahatsızlıktır.
Et Beni Nedenleri Nelerdir?
Et beni, cilt altında bulunan bir protein türü olan kolajenin ve
kan damarlarının anormal büyümesi sonucu oluşur. Et beni
nedenleri arasında şunlar sayılabilir:
- Genetik yatkınlık: Ailesinde et beni olan kişilerde daha sık
görülür.
- Sürtünme: Cildin katlandığı bölgelerde sürtünmenin artması et
beni oluşumunu tetikler. Sert yüzeylerde yürümek, koşmak,
zıplamak, ayakta uzun süre durmak, ağır yük taşımak, ayak
tabanına baskı uygulamak, kolye, kravat, fular, yakalı kıyafet
gibi aksesuar ve giysiler et beni riskini artırır.
- Hormonal değişimler: Gebelik, menopoz, diyabet, tiroid
hastalıkları, polikistik over sendromu gibi hormonal
dengesizliklere yol açan durumlar et beni oluşumuna zemin
hazırlar.
- Yaşlanma: Yaş ilerledikçe ciltteki kolajen ve elastin
liflerinin yapısı bozulur, cilt sarkar ve kıvrımlar oluşur. Bu da
et beni oluşumunu kolaylaştırır.
- Obezite: Fazla kilo, ciltte kıvrımların ve sürtünmenin
artmasına neden olur. Ayrıca, obezite insülin direnci ve diyabet
gibi hormonal bozukluklara da yol açabilir. Bu da et beni riskini
yükseltir.
Et Beni Belirtileri Nelerdir?
Et beni, cilt renginde ya da daha koyu renkte, yumuşak kıvamlı,
iyi huylu üst deri tümörleridir.
Et beni belirtileri şunlardır:
- Cildin katlandığı bölgelerde, nadiren sırt ve göğüste
görülen, 1 mm ile birkaç cm arasında değişen boyutlarda, nokta,
iplik, buğday, pirinç, mercimek, nohut, fındık, kiraz, üzüm, erik
benzeri şekillerde, kendi kitlesinden daha ince bir sapla deriye
bağlı olan küçük deri urları
- Normalde ağrı, kaşıntı, kanama, enfeksiyon gibi şikayetlere
yol açmayan, ancak takılma, tahriş, zedelenme gibi durumlarda
oluşan komplikasyonlarla bu belirtileri veren deri urları
- Pürüzsüz yüzeyli, cilt altında kökü bulunmayan, siğil gibi
bulaşıcı olmayan deri urları
Et Beni Nasıl Teşhis Edilir?
Et beni teşhisi, hastanın şikayetleri, ayak muayenesi ve röntgen
filmi ile konulabilir. Doktor, hastanın et beni sayısını, yerini,
boyutunu, şeklini, rengini, oluşum süresini, şikayetlerini, aile
öyküsünü sorar. Ayak muayenesi yaparak, et beninin yüzeyini,
sertliğini, hassasiyetini, bağlantı noktasını, komplikasyonlarını
değerlendirir. Röntgen filmi ile et beninin altında veya
yakınında başka bir hastalığın olup olmadığını görür. Gerekirse,
kan testi, ultrason, MR, BT gibi ileri tetkikler de isteyebilir.
Et Beni Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
Et beni tedavisi, hastanın durumuna, belirtilerinin şiddetine,
altta yatan nedenlere göre değişir. Et beni tedavisi için şu
yöntemler kullanılabilir:
- İlaçlar: Et benini eritmek için bazı ilaçlar kullanılabilir.
Ancak, bu ilaçlar etkili olmayabilir, yan etkilere neden olabilir
veya et benini tamamen yok etmeyebilir.
- Ortezler: Et benini korumak, takılma, tahriş, zedelenme gibi
durumları önlemek için bant, yara bandı, gazlı bez gibi ortezler
kullanılabilir. Ancak, bu ortezler et benini tedavi etmez, sadece
geçici bir çözüm sunar.
- Fizik tedavi: Et beninin kan akışını artırmak, ağrıyı
azaltmak için fizik tedavi uygulanabilir. Masaj, buz uygulaması,
elektrik stimülasyonu, ultrason, lazer gibi yöntemler
kullanılabilir. Ancak, bu yöntemler et benini tamamen yok
etmeyebilir veya tekrar oluşmasını engelleyemeyebilir.
- Egzersizler: Et beninin oluştuğu bölgedeki kasları
güçlendirmek, esnetmek, kan dolaşımını artırmak, ağrıyı
hafifletmek için doktorun önerdiği egzersizler yapılabilir. Bu
egzersizler, et beninin oluştuğu bölgeye göre değişir. Ancak, bu
egzersizler et benini tedavi etmez, sadece belirtileri azaltır.
- Şok dalga tedavisi: Et beninin üzerine yüksek enerjili ses
dalgaları uygulanarak, et beninin kırılması, kan akışının
artması, ağrı ve iltihabın azalması sağlanır. Şok dalga tedavisi,
cerrahi olmayan, ağrısız, güvenli ve etkili bir yöntemdir.
- Lazer tedavisi: Et beninin üzerine düşük seviyeli lazer
ışınları uygulanarak, et beninin eritilmesi, ağrı ve iltihabın
giderilmesi, iyileşme sürecinin hızlandırılması amaçlanır. Lazer
tedavisi, cerrahi olmayan, ağrısız, güvenli ve etkili bir
yöntemdir.
- Ameliyat: Diğer tedavi yöntemlerine yanıt vermeyen, şiddetli
ve kronik et beni vakalarında cerrahi müdahale yapılabilir.
Ameliyat sırasında, et beninin sapı kesilerek et beni çıkarılır.
Ameliyat sonrası, iyileşme süreci, ağrı, enfeksiyon, kanama,
sinir hasarı gibi komplikasyonlar oluşabilir.
Et Beni Önleme Yolları Nelerdir?
Et beni, önlenebilir bir sorundur. Et beni oluşumunu engellemek
için şu önlemler alınabilir:
- Genetik yatkınlık varsa, düzenli olarak cilt muayenesi
yaptırmak, et beni oluşumunu erken fark etmek ve tedavi ettirmek
- Sürtünmeyi azaltmak için cildin katlandığı bölgelerde
pamuklu, nefes alabilen, bol kıyafetler giymek, kolye, kravat,
fular, yakalı kıyafet gibi aksesuar ve giysilerden kaçınmak
- Hormonal değişimlere bağlı olarak et beni oluşumunu
tetikleyen gebelik, menopoz, diyabet, tiroid hastalıkları,
polikistik over sendromu gibi durumları tedavi ettirmek, hormon
seviyelerini dengelemek için doktorun önerdiği ilaçları kullanmak
- Yaşlanma ile birlikte ciltteki kolajen ve elastin liflerinin
yapısını korumak, cildi nemlendirmek, sıkılaştırmak,
kırışıklıkları önlemek için doğal yağlar, kremler, maskeler
kullanmak
- Obeziteye bağlı olarak et beni oluşumunu artıran fazla
kilolardan kurtulmak, sağlıklı ve dengeli bir beslenme programı
uygulamak, düzenli olarak egzersiz yapmak
(ERHAN TAYLAN)
