Cengiz Holding-Truva Bakır A.Ş. tarafından Çanakkale-Bayramiç`te gerçekleştirilmek istenen Halilağa Bakır Madeni Projesi`nin 10 Şubat Çarşamba günü, Ankara Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ÇED İzin ve Denetim Genel Müdürlüğü`nde İnceleme Değerlendirme Komisyonu (İDK) toplantısı gerçekleşmiş, Bayramiç ilçesinin üç köyü, Muratlar, Hacıbekirler, Halilağa köylerini kapsayan projenin İDK toplantısına katılan çevre örgütleri itirazlarını dile getirmişti. Geçtiğimiz haftalarda kuruluşunu açıklayan Kazdağı Ekoloji Platformu tarafından toplantıyla ilgili açıklama yapıldı. Toplantıya katılımın engellenmek istendiği belirtilen açıklamada, iki saat boyunca itirazların dile getirilerek "ÇED Olumsuz" kararı verilmesi talebinin yinelendiği ifade edildi. Açıklamada toplantı süreci ile ilgili; "İDK heyetimizin Ankara`ya gelişi oldukça sıkıntılı oldu. Dün yola çıkmadan önce yaşadığımız, yaşatıldığımız tüm engellemelere rağmen kararlı davranarak Ankara`ya gelebildik. Seyahat İzin Belgesini sormak için başvurduğumuz 199 hattı, iş, görev, toplantı gibi gerekçelerle seyahat İçin hiç bir kısıtlama olmadığını, toplantıya katılım yazılarımızla seyahat edebileceğimizi, kısıtlamanın keyfi geziler, seyahatler için olduğunu belirtmesine ve bunun kolluk kuvvetlerine iletilmiş olmasına rağmen, temin ettiğimiz araçlara müdahale edilerek, toplantıya katılımımız engellenmeye çalışıldı. Bunun üzerine pandemi koşullarda risk alarak son dakikada güç bela bulduğumuz biletlerle toplu taşıma araçlarını kullanmak durumunda kaldık. Usulsüz bir şekilde seyahat etme özgürlüğümüz elimizden almaya çalışan kolluk kuvvetlerini kınıyoruz. Bakanlığın kapısında da geleceğimiz biliniyordu ve görevlilerce karşılandık. Daha önce ismen bildirdiğimiz halde, Kazdağları Ekoloji Platformu (KEP) bileşenleri Kazdağı Doğal ve Kültürel Varlıkları Koruma Derneği, Çan Çevre Derneği, Her Yer Kazdağları temsilcileri ve Osmaniye Köyü Muhtarımız, Muratlar ve Yaylacık Köylerinden birer köylümüzden oluşan ekibimizin tümünün toplantıya alınamayacağı belirtilerek bir iki temsilci seçmemiz istenildi. Israrlarımız sonucu tüm ekibin toplantıya katılımı kabul edildi. Bizi, girişte Genel Müdür Yardımcısı karşıladı ve pandemi gerekçesi ile toplantıya hepimizin aynı anda giremeyebileceği, sırayla alınabileceğimizi söyledi. Bu arada TEMA ekibi ile de bir araya geldik. Toplantı salonunun kapısına geldiğimizde komisyon Başkanı bizleri karşılayarak hepimizi içeriye aldı. Daha sonra Çanakkale milletvekilimiz Özgür Ceylan da bize katıldı" denildi.
"Projeye itiraz nedenleri sıralandı..."
Açıklamada toplantıda yaşanan gelişmeler; "Toplantı ÇED firması Mitto`nun projeyi sunan bir videoyu göstermesi ile başladı. Sunumun ardından bizlere söz verildi. Önce milletvekilimiz söz aldı ve bölge halkının projeye karşı olduğunu, Cengiz Holding`in ve diğer 4 şirketin her yerde olduğunu, bu projenin bölgeyi olumsuz etkileyeceğini, bu nedenle karşı çıktıklarını söyledi. Daha sonra Osmaniye muhtarı Rafet Gümüş projeden duydukları endişeleri dile getirdi. Yaylacık`tan Filiz Keskin de hayvancılık yaptığını, zaten susuzluk çektiklerini, bu projenin sularını etkileyeceğini ve daha fazla susuz kalacaklarını söyledi. Ardından TEMA Vakfı temsilcisi söz alarak proje ile ilgili teknik itirazları dile getirdi ve özellikle kümülatif etkiye dikkatleri çekti. Bölgenin yüzde 79`unun maden alanı olarak ruhsatlandırıldığını, söz konusu projeye çok yakın alanlarda başka projelerinde de yer aldığını ancak ÇED raporunda bu projelerden hiç bahsedilmediğini belirtti. Bölge için Stratejik Çevresel Değerlendirme yapılması gerektiğini vurguladı. Muratlar köylüsü Sami Özkan köylerine bu kadar yakın bir madencilik projesine karşı olduklarını belirtti" şeklinde aktarıldı.
"ÇED firmasının şirketin elemanı gibi konuşması tepkilere yol açtı"
Açıklamada; "Hem KEP adına, hem de Kazdağı Doğal ve Kültürel Varlıkları Koruma Derneği adına konuşan Süheyla Doğan ise projenin ÇED sürecinin başlamasından bu yana, STK`lar olarak bu proje ile ilgili tüm köy bilgilendirme ziyaretleri, halkın katılımı toplantısı ve bu toplantıya katılım sürecinde ciddi anlamda baskı ve engellerle karşılaştıklarını, bu konuda ellerindeki tutanakları Bakanlığa yazı ekinde sunacaklarını, proje ile ilgili teknik itirazlarını da vereceklerini belirtti. Ayrıca köylülerin ve bölge halkının projeyi istemediğini, yöre halkının bu konudaki imzalarını da yazı ekinde sunacaklarını söyledi. Change.Org üzerinden açılan imza kampanyasına 38 binin üzerinde vatandaşın imza verdiğini, projenin ülke çapında da tepkiye yol açtığını, imzaları flaş bellek ile sunacaklarını belirtti. Süheyla Doğan ayrıca dün yaşanılan engelleme nedeniyle Çanakkale Tabip Odası başkanın toplantıya katılamadığını, Tabipler Odası`nın hazırladığı itiraz dilekçesini de beraberinde getirdiklerini söyleyerek, projenin halk sağlığı üzerindeki olası olumsuz etkilerini belirtti ve bu tür projelerde Sağlık Etki Değerlendirmesi yapılması gerektiğini vurguladı. Ruhsat alanı ve ÇED alanı sınırları içindeki arkeolojik alanlara da dikkati çeken Doğan, 1. Derece Arkeolojik Sit alanına yalnızca 130 metredeki bu projenin sit alanlarını yok edeceğini söyledi ve projenin iptalini istedi. Her Yer Kazdağları`ndan Füsun Kayra, bölgedeki susuzluğa dikkat çekti, ayrıca bölgenin jeolojik yapısının çatlaklı olması nedeniyle atık barajındaki olası sızmaların etkili ve tehlikeli olabileceğini söyledi. CHP Doğa Hakları danışmanı Avukat Cömert Erdem de projenin yerleşim yerlerine çok yakın olduğunu, bunun kabul edilemez olduğunu ifade etti. Çan Çevre Derneği temsilcisi Fatih Zallıoğlu, halkın bölgeyi olumsuz etkileyecek bu projeye karşı olduğunu söyledi. Toplantı sırasında ÇED firmasının şirketin elemanı gibi konuşması tepkilere yol açtı. Ayrıca video kaydı aldığı görülen şirket görevlisinin kayıt alması durduruldu. Bu arada Tarım ve Orman Bakanlığı ve Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Çanakkale İl Müdürlüğü temsilcileri dışında diğer İDK üyelerinin toplantıya katılmadığı görüldü" ifadelerine yer verildi.
"ÇED Olumsu, kararı verilmesi talebimizi yineleyerek toplantıdan ayrıldık"
Açıklamada son olarak; "İki saat boyunca itirazlarımızı dile getirdik ve projeye "ÇED Olumsuz" kararı verilmesi talebimizi yineleyerek toplantıdan ayrıldık. Toplantı sonrası yazılı dilekçelerimizi teslim ettik. Toplantının sonucu daha sonra açıklanacak. "ÇED olumlu" kararı çıkması durumunda kararı dava edeceğiz. Bu süreçte, emeği geçen tüm STK`lar ve bölge halkına ve destek veren vekillerimize çok teşekkür ederiz" denildi.
(Eren Aşnaz)
