Çanakkale’de afet bilinci!

 

 

Çanakkale`de 24 Mayıs Cumartesi günü merkez üssü Ege Denizi`nin Gökçeada açıkları olarak belirlenen 6,5`lik sarsıntının ardından yeniden gündeme gelen deprem ve afet bilinci Çanakkale`de konuşulmaya devam edeceğe benziyor. Deprem ve afet bilinci Çanakkale`de valilik bünyesindeki İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğü (AFAD) tarafından yürütülüyor. Çanakkale`de olası bir deprem ya da diğer afetlerde İl Kurtarma ve Yardım Komitesi`ne Çanakkale Valisi Ahmet Çınar başkanlık ediyor. Çınar`ın altında Garnizon Komutanı, Belediye Başkanı, Jandarma Komutanı ile konuyla ilgili birim amirleri bulunuyor. AFAD bünyesinde oluşturulan hizmet gruplarına da yine alanında ilgili tüm birimler, belediyeler ve müdürlüklerden ekipler bulunuyor. Afet öncesi, sırasındaki ve sonrasındaki tüm koordinasyon kurulun bu ekip ve birimlerce yürütülüyor. Geçtiğimiz yıl, Çanakkale Belediye Meclisi`ne AFAD ekipleri tarafından verilen brifing ayrıntıları ile olmasa da kent medyası aracılığı ile kamuoyuna aktarıldı. AFAD ekipleri, “deprem” konusu üzerinden, deprem öncesinde, deprem sırasında ve sonrasında yapılacak çalışmaları, afet sonrası halkın toplanma ve barınma yerleri ile yeme içme ihtiyaçlarının karşılanmasına yönelik hazırlanan planlamalar paylaşıldı.

 

 

Yakın tarihteki depremler

Brifing sırasında öncelikle yakın tarihte meydana gelen depremler ile ilgili kısa bilgiler verildi. 9-10 Ağustos 1912 yılında meydana gelen Şarköy- Mürefte Depremi ile ilgili bilgiler veren yetkililer, “Bu depremde Çanakkale ve Gelibolu`da bin 115 kişi olmak üzere toplam 2 bin 836 kişi hayatını kaybetmiştir. 7 bin 353 kişi yaralanmış, 24 bin 980 yapı yıkılmış ve ağır hasara uğramış, 15 binden çok yapı da hasar görmüştür. Deprem Mürefte`de 850, Şarköy`de bin 85 haneden hiç birini sağlam bırakmamış. Gelibolu`nun da büyük bir bölümü yine bu depremde yıkılmıştır” dediler. 2 Mayıs 1925 tarihinde Saroz- Gaziköy kırığında meydana gelen 6 şiddetindeki depremin Gelibolu civarında hasar meydana geldiğini ifade eden yetkililer, 7,2`lik 1953 Yenice – Gönen Depreminde 265 kişi öldüğünü, 6 bin 750`da da hasar oluştuğunu ifade ettiler. Çanakkale bölgesinde bu tarihlerden sonra büyük çaplı depremlerin meydana gelmemesi, yetkililerin ilgisinin 1`inci Derece Deprem Kuşağı üzerinde bulunan Çanakkale`ye yönelmesini sağladı.

 

 

Yapısal ve yapısal olmayan önlemler

Deprem konusunda önlemlerin büyük önem taşıdığı herkesçe bilinirken bu önlemlerin ne olduğu ve nasıl alınacağı noktasında kulak arkası ettiğimiz önemli gerçekler var. Yapısal önlemler ve yapısal olmayan önlemler başlığı altında toplanan konuda AFAD yetkilileri hem bina sahiplerini hem de bina içinde oturan vatandaşları yapılması gerekenler noktasında uyarıyorlar. Öncelikle deprem bölgelerinde, yapılan binanın yeri ve bina sağlamlığının denetlenerek kontrol edilmesi büyük önem taşıyor. Yapısal önlemler kısmında, Türkiye`de meydana gelmiş depremlerden fotoğraflar gösteren yetkililer, aynı alanda olmasına rağmen yıkılmayan binalar ile tuzla buz olan binaları göstererek bu durumun tamamen yapısal önlemlerin alınmadığı için meydana geldiğini ifade ettiler. Yapısal önlemler arasında ise; “Ağır mobilya ve beyaz eşyaları sıkıca sabitleyin, gazlı, elektrikli cihazları sabitleyin, asılan objeler için kanca vida kullanın, bardak, fincan, tabak dolaplarının kapaklarına `tutaç`lar takın, tehlikeli ve yanıcı sıvıları uygun şekilde saklayın, Kitaplık raflarına `gergi` takın” uyarılarında bulunuyorlar. Bu bölümde de yine fotoğraflarla, sabitlenmeyen dolamların sarsıntılar sırasında yere düştükleri, sabitlenen dolaplarında deprem sırasında taşıyıcı kolon görevi görerek can kurtardıkları anlatılıyor.

 

 

Çanakkale`de afet eğitimi

Başbakanlık Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığınca hazırlanan Afete Hazır Türkiye Projesi kapsamında il genelinde ilçeler de dahil olmak üzere 7 bin kişiye (muhtarlar, din görevlileri, doktorlar, öğretmenler, vb.) afetlere hazırlıklı olma konusunda 1 saatlik farkındalık eğitiminin verilmekte olduğu ifade edildi. İlköğretim 4. sınıf öğrencilerine 1 saatlik Temel Afet Bilinci eğitimi ve Çanakkale’de yaşayan engelli vatandaşlara yönelik Temel Afet Bilinci eğitimi verildiği vurgulandı. Bu eğitimlerin belirli bir program dahilinde devam ettiği, bunların dışında da eğitim almak isteyen, kurum kuruluş, apartman ve site sakinlerinin AFAD`a başvurmaları istendi.

 

 

Afet planının hedefleri

Çanakkale`de afet planının hedefleri ise, “Afet öncesi mevcut kurum ve kuruluşlar arasında gerekli işbirliği ve koordinasyonu sağlayarak afet sırasında süratle reaksiyon gösterip; haberleşmenin yeniden tesis edilmesi, ulaştırma ve trafiğin sağlanması, kurtarma hizmetlerinin yürütülmesi, acil tıbbi yardımın uygulanması, hasta ve yaralıların tahliye ve tedavileri, hasar bölgesinde çıkan yangınların söndürülmesi, emniyet ve asayişin sağlanması afetzedelerin geçici iaşe ve ibadetlerinin sağlanması afette hayatını kaybedenlerin definleri enkazların kaldırılma ve temizlenmeleri, hasar gören elektrik, su ve kanalizasyon tesislerinin onarımı ve yeniden hizmete açılmaları, afet bölgesine gelecek dış ve iç yardımların depolanması ve dağıtılmasında gerekli koordinasyon ve işbirliğinin sağlanması, afet bölgesindeki karantina işlemlerinin yürütülmesi, iyileştirme tedbirlerinin belirlenmesi ve uygulamaya sokularak düzenin yeniden tesisinin sağlanmasıdır” ifadeleri ile belirtildi.

 

Afet sonrası haberleşme

Afet sonrasında ve acil durumlarda hem merkezi düzeyde hem de yerel düzeyde kurumlar arasında hızlı ve güvenli haberleşmenin sağlanabilmesi için Çanakkale`de; “Başbakanlıkça ilimiz ve ilçelerimize tahsis edilen uydu telefonları kanalıyla Vali, Vali Yardımcısı, 112 Komuta Kontrol Merkezi, Kepez Deniz Hudut Kapısı ve 11 İlçe Kaymakamlığı ile Salı günleri çevrim yapılmakta ve haberleşme sağlanmaktadır. İl Afet ve Acil Durum Yönetim Merkezi ile Arama Kurtarma Ekipleri, Mahalle Muhtarları ve ortak telsiz frekansı sağlanan Afet Hizmet Grup Başkanlıkları arasında haberleşmenin sağlanması amacıyla İl Afet ve Acil Durum Yönetim Merkezine telsiz haberleşme sistemi kurulmuştur. TRAC’ın, tüm Ege Bölgesi’ndeki haberleşmeyi sağlayacak rölesi kuruldu. Ortak Afet frekans Rölesi kurularak Telsiz haberleşmesine sahip İl Sağlık, İl Emniyet İl Jandarma ve Belediye Başkanlığı Orman İşletme, UEDAŞ ve İlçe Jandarma ve emniyet müdürlükleri ile her hafta Çarşamba günleri çevrim yapılarak haberleşme sağlanmaktadır” diyen yetkililer, bunların dışında amatör telsizcilerin de kurdukları dernek ve birliklerle bu alanda katkı sağlayacaklarını ifade ettiler.

 

 

Afet sonrası ulaşım

Afet sonrası ulaşım içinde planlamalar yaptıklarını ifade eden yetkililer, yine tüm planlama konularında olduğu gibi ilgili kurum ve kuruluşların ortaklaşarak hazırladıkları ulaşım konusunda “Şehir içinde ana arterlerden, Atatürk Bulvarı, Balıkesir Caddesi, Truva Bulvarı, Demircioğlu Caddesi, Kayserili Ahmetpaşa Caddesi, İnönü Bulvarı ve Hastanelere giden yolların ulaşıma açık tutulması sağlanacaktır. Denizyolları ulaşımının sorunsuz sağlanması için gerektiğinde Boğaz Komutanlığı’ndan yardım istenecektir. Havaalanı kulesinin yıkılması durumunda Havaalanı Müdürlüğünce kullanıma hazır durumda tutulan seyyar kule kullanılacaktır. Çanakkale Havaalanı’nın hasar görmesi durumunda, alternatif olarak en yakın havaalanları olan Edremit ve Gökçeada Havaalanları kullanılacaktır.

 

Gönüllü kuruluşlar

Afet sonrası haberleşme ve ara kurtarma konusunda gönüllü kuruluşlar da afet planlamasında yer aldı. AKUT Çanakkale, Acil Yardım ve Afet Yönetimi, TRAC, Biga AKD, 911 ÇAN, KALE AKE, MAY-LİDAM gibi oluşumlar afet anında ve sonrasında gönüllü olarak çalışmalara katılacaklar.

 

Çanakkale`de toplam 7 mahallede 15’er kişilik yerel afet gönüllüsü ekipleri oluşturulup, eğitimlerinin tamamlandığı öğrenilirken, her mahalle için yerel afet gönüllülerinin olası bir afet durumunda kullanabileceği temel arama kurtarma malzemeleri için kurulan konteynerler yerleştirildiği ifade edildi.

 

 

Afet sonrası toplanma ve geçici barınma alanları

 

 

Çanakkale`de afet sonrası toplanma alanları ise Halk Bahçesi, Rotary Parkı, Cumhuriyet Meydanı, Dardanelspor Tesisleri, Hastanebayırıspor Tesisleri gibi merkezlerin dışında, binalardan uzak, geniş alanların tümünün kullanılması isteniyor. Yine afet sonrası Barbaros Spor Tesisleri, İMKB Endüstrisi Tesisleri, Anafartalar Kapalı Spor Salonu Tesisleri, Vahit Tuna Anadolu Lisesi Kapalı Spor Salonu, 90. Yıl Gösteri Merkezi de geçici barınma alanları olarak belirlendi. Ancak bu yerlerden Anafartalar Kapalı Spor Salonu, Vahit Tuna Anadolu Lisesi gibi binaların deprem sonrası yapılacak ölçümlerde sağlam çıkmaları halinde kullanılacağı, tehlike arz eden yerlerin de kullanılmayacağına vurgu yapılıyor.

 

 

Afet sonrası ilk yardım ve sağlık hizmetleri

Afet sonrası ilk yardım ve sağlık hizmetleri konusunda ise Bahattin Huriye Demircioğlu ve Devlet Hastanesinin kullanılabilirliği göz önüne alınarak ihtiyaç durumuna göre Bahattin Huriye Demircioğlu’nun bahçesine yataklı ve ayakta toplam 240 kişiye hizmet verebilecek seyyar hastane ve gerektiği takdirde; Cumhuriyet İlköğretim Okulu, 100 yatak, İstiklal İlköğretim Okulu 50 yatak, TOKİ Anadolu Lisesi 250 yatak olarak planlandığı ifade edilirken, bu alanların dışında örneğin TOKİ960`ta bulunan ilköğretim okulu ve benzeri alanların da deprem sonrası ilk yardım ve sağlık hizmeti verebileceği, hızlı planlamaların bu süreçte yapılacağı ileri sürüldü. Dışarıdan gelmesi muhtemel ambulansların ise 112 Acil Komuta Merkezi’nin yanındaki boş alanda konuşlandırılması planlanıyor,

 

Deprem ve benzeri afet sonrasında kentin trafiği ve kente giriş ve çıkışlar da kontrol altında tutulacak. İzmir yolu üzeri kent giriş ve çıkışları Kepez Liman Girişi Kavşağından yapılması planlanırken, Bursa Yolu Üzeri Çan Yolu Organize Sanayi Kavşağı, Gelibolu girişi Çetinkaya Beton Tesislerinin Karşısı Miller Petrol, Çanakkale İskelesi ve Eceabat İskelesi`nde konroller yapılacak.

 

Afet sonrası halkın yemek ihtiyaçlarının karşılanması

AFAD yetkilileri, “Ekmek üretimi yapan 10 adet işyerinde günlük yaklaşık 88.000 adet ekmek üretimi yapılmaktadır. Hazır yemek hazırlayan 6 adet işyeri günlük yaklaşık 11.000 adet tabldot şeklinde yemek hazırlayabilmektedir.Temiz su temini için İÇDAŞ’a ait iki adet 40 tonluk ve Çanakkale İl Jandarma Komutanlığı’na ait 1 adet su tankeri planlanmıştır. Orman İşletme Müdürlüğü’ne ait tankerlerle de halka kullanma suyu sağlanacaktır” dediler.

 

 

Çadır ve konteynır kentler

 

 

Afet sonrası kurulacak çadır ve konteynır kent alanları Vali Yardımcısı başkanlığında, İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğü toplantı salonunda Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü, D.S.İ 252. Şube Müdürlüğü, Çanakkale Belediyesi, İl Özel İdaresi, Kepez Belediyesi, Kumkale ve Erenköy yetkilileri katılımı ile planlandı. Temsilcilerin katılımıyla yapılan ön toplantı sonucunda belirlenen yerler, aynı komisyon üyeleri tarafından yerlerinde görülerek Çadırkent ve Konteynır kent planlaması tamamlandı. Buna göre il merkezi ve belde belediyelerde 6 bin 345 çadır kapasiteli 11 çadır kent, bin 440 prefabrik konut kapasiteli 3 konteynır kent planlaması yapıldı. Buna göre Çadırkent Alanları; Özgürlük Parkı Çadırkent Alanı, 75. Yıl Parkı Çadırkent Alanı, Bahattin-Huriye Demircioğlu Devlet Hastanesi Çadırkent Alanı, Pazaryeri Çadırkent Alanı, Ahmet Piriştina Caddesi Çadırkent Alanı, Kepez Belediyesi Çarşamba Pazarı Çadırkent Alanı, Kepez Belediyesi Necdet Terzioğlu Camii Çadırkent Alanı, Kepez Belediyesi Hamidiye Mahallesi Çadırkent Alanı, Kepez Belediyesi Spor Sahası Çadırkent Alanı, Kumkale Spor Sahası Çadırkent Alanı, Erenköy Harmantepe Mevkii Çadırkent Alanı olarak belirlendi. Konteyner Kent Alanları ise, Atatürkçü Düşünce Derneği Ağaçlandırma Alanı, Daniş Acar Yaşlılar Yurdu Önü, Kipa Alışveriş Merkezi Yanı

 

Lojistik dağıtım ve ileri dağıtım merkezleri

Vali Yardımcısı başkanlığında İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğü toplantı salonunda Çanakkale Defterdarlığı Milli Emlak Müdürlüğü, Çanakkale Belediyesi, İl Özel İdaresi, Kepez Belediyesi, Kumkale ve Erenköy yetkilileri, Ticaret ve Sanayi Odası, Esnaf ve Sanatkarlar Odası temsilcilerinin katılımıyla yapılan ön toplantı sonucunda belirlenen yerler, aynı komisyon üyeleri tarafından yerlerinde görülerek Lojistik Dağıtım Merkezi (LDKM) planlaması tamamlanmıştır. Afet sonrası Çanakkale`ye gelecek olan yardımların depolanması için; 2 adet LDKM ve bu depolardan 12 adet İleri Dağıtım Noktasına (İDM) malzeme akışı sağlanarak yardımların ihtiyaç sahiplerine ulaştırılması sağlanacak. Buna göre Lojistik Dağıtım Merkezleri (LDKM) olarak Çanakkale Eski Askeri Mühimmat Deposu ile Çanakkale Toprak Mahsulleri Ofisi Deposu belirlenirken, İleri Dağıtım Merkezleri olarak ise, Barbaros Mahallesi İleri Dağıtım Merkezi (Turgut Reis İ.Ö.O), Barbaros Mahallesi İleri Dağıtım Merkezi (Vali Fahrettin Akkutlu İ.Ö.O), Cevatpaşa Mahallesi İleri Dağıtım Merkezi (18 Mart İ.Ö.O), Kemalpaşa Mahallesi İleri Dağıtım Merkezi (Çanakkale Öğretmen Lisesi), İsmetpaşa Mahallesi İleri Dağıtım Merkezi (Çanakkale Anadolu Lisesi), İsmetpaşa Mahallesi İleri Dağıtım Merkezi (Anafartalar İ.Ö.O), Esenler Mahallesi İleri Dağıtım Merkezi (Ömer Mart İ.Ö.O), Esenler Mahallesi İleri Dağıtım Merkezi (Özlem Kayalı İ.Ö.O), Kepez Mahallesi İleri Dağıtım Merkezi (Hüseyin Akif Terzioğlu Anaokulu), Kepez Atatürk İ.Ö.O İleri Dağıtım Merkezi, Erenköy İ.Ö.O İleri Dağıtım Merkezi ve Kumkale İ.Ö.O İleri Dağıtım Merkezileri de planlama içine dahil edildiler. Bunların dışında da AFAD yetkilileri, “Ulusal arama-kurtarma ekiplerimiz ile yurt dışından gelen arama-kurtarma kuruluşları arasındaki işbirliği çalışmalarında iletişimi kolaylaştırmak için, İngilizce, Almanca, Fransızca, İtalyanca, Japonca dillerindeki uzmanlardan oluşan Çanakkale Bölgesel Turist Rehberler Odası (ÇARO) ile protokol imzalanmıştır” dediler. Bilgiler ve planlamaların zaman içinde güncellendiği, bu anlamda da tüm kurum ve kuruluşlarla irtibat halinde olunduğu ifade edildi. Bu planlamaların ve programların ne kadar işe yarayacağı konusunu ise hiç yaşamak istemediğimiz afet sonrası göreceğiz. Umarız bu planlamalar ve programlar hepsi taslak olarak kalır ve hiç kullanılmak zorunda olunmaz....