Babasından öğrenmişti... "Palancılık" mesleğini yaşatmaya çalışıyor

Şanlıurfa'nın Siverek ilçesinde unutulmaya yüz tutan geleneksel el sanatlarından biri olan palancılık, teknolojinin ilerlemesi ve modern tarım ekipmanlarının yaygınlaşmasıyla giderek yok oluyor. 65 yaşındaki Mahmut Kasman, babasından öğrendiği bu mesleği büyük bir özveriyle yaşatmaya çalışsa da hem malzeme teminindeki zorluklar hem de çırak yetiştirmedeki güçlükler nedeniyle mesleğin geleceği belirsizliğe sürüklenmiş durumda.

Dededen toruna uzanan bir meslek

Siverek'in Kale Mahallesi'nde yaşayan ve dört çocuk babası olan Mahmut Kasman, palancılık mesleğini çocukluk yıllarında babasının yanında öğrendi. Dededen babaya, babadan da kendisine aktarılan bu meslek, uzun yıllar boyunca hayvan taşımacılığı yapanların en büyük ihtiyacıydı. Ancak gelişen teknoloji ile birlikte motorlu araçlar, traktörler ve modern taşıma yöntemlerinin yaygınlaşması, palan kullanımını büyük ölçüde azalttı. Kasman, "Eskiden her köyde, her hanede bir palan bulunurdu. Çünkü insanlar yük taşımak için hayvanları kullanıyordu. Ama şimdi herkes traktör, kamyonet gibi araçlara yöneldi. Eskisi gibi palan kullanımı kalmadı" dedi.

"Malzeme bulmak zorlaştı, çırak yetişmiyor"

Mesleğin zorlaştığını ve malzeme temininde sıkıntı yaşadıklarını söyleyen Kasman, çalışacak çırak da bulamadıklarını belirterek, "Palan yapımında kullanılan keçe, deri, ağaç ve halat gibi malzemelerin temini de günümüzde oldukça zorlaştı. Gençler de artık bu mesleğe yönelmiyor. Eskiden babamın yanında ben ve birkaç çırak daha çalışırdık. Ama şimdi kimse bu işi öğrenmek istemiyor. Eskisi gibi satış da yapamıyoruz. İnsanlar palan almayı bırakınca, meslek de kaybolmaya yüz tuttu" ifadelerini kullandı.

"Yok olmaya yüz tutan bir gelenek"

Geleneksel el sanatlarının önemine dikkat çeken Kasman, palancılığın yok olmaması için destek verilmesi gerektiğini vurgulayarak, "Bu meslek bizim kültürümüzün bir parçası. Ama kaybolmasına göz yumulursa, gelecek nesiller palancılığı sadece kitaplardan öğrenecek" dedi.
Kasman, mesleğini yaşatmak için elinden geleni yaptığını, ancak devlet desteği ve halkın ilgisi olmadan bunun mümkün olmayacağını ifade ederek, "Palancılık mesleği bitmek üzere. Eğer destek verilmezse, birkaç yıl içinde tamamen yok olacak" şeklinde konuştu.

Kültürel mirasın yok olma tehlikesi

Geleneksel el sanatları arasında yer alan palancılık, yok olmaya yüz tutmuş meslekler listesine eklenirken, ustalar son temsilcileri olarak mesleklerini yaşatma mücadelesi veriyor. Ancak yeni nesillerin bu mesleğe ilgi göstermemesi, palancılığı tarihin tozlu sayfalarına gömmek üzere. Ustalar, destek verilmesi halinde palancılığın yaşatılabileceğini belirtiyor.