Çanakkale`de sütten peynire, etten balığa, sebzeden meyveye sayısız gıda ürününün işlenip paketlenerek pazarlanmasına olanak sağlayacak Ezine Gıda İhtisas Organize Sanayi Bölgesi Müdürü Alper Altınok, çalışmalarını, hedeflerini ve OSB`nin kente kazandıracaklarını gazetemiz Çanakkale OLAY`a anlattı. 91 adet sanayi parseli için, iki yüze yaklaşan ciddi bir talep ile karşılaştıklarını belirten Altınok, "Gelen firmaların sektörel dağılımlarına göre; süt ve süt ürünleri, sebze-meyve işleme, et ve et ürünleri gibi alanlarda fiziki kümeleme çalışması yaptık" dedi. 2021 yılı Ocak ayı itibari ile yer tahsislerine başladıklarını ifade eden Altınok, şu an da yaklaşık 45-46 firmaya yer tahsisini gerçekleştirdiklerini, tahsislerin yüzde 93 oranında tamamlandığını, yaklaşık yüzde 7 gibi bir alanlarının kaldığını ifade etti. Tahsis yaptıkları firmalardan, `kaç metrekare alan yapılacak, kaç personel çalışacak, ne kadar yatırım yapılacak...` şeklinde taahhüt aldıklarını belirten Altınok, iki milyar liraya yakın bir miktarda yatırım taahhüdü aldıklarını ve 8 bin istihdam sayısına şu an itibari ile ulaşmış gözüktüklerini belirtti. Ezine Peynirini ülke çapında bir marka olarak çok önemli gördüklerini belirten Altınok, OSB`de süt ve süt ürünlerine öncelik verdiklerini belirterek, yine su ürünleri ve et ürünlerinin yanında kesim, sebze ve meyve bölümlerinin de olduğunu söyledi. Birçok firmanın sözleşmeli tarıma yöneldiğini belirten Altınok, OSB`nin Çanakkale`de, bilinçli tarım ile yörede üretim yapan çiftçilere büyük faydasının olacağını ifade etti. "Ezine Gıda İhtisas OSB olarak gerçekten çevreci bir projeyiz" ifadesini kullanan Altınok, kendi Biyokütle Enerji Santralleri olduğunu, yani kendi enerjilerini kendi üretecek bir OSB olduklarını vurguladı. OSB`nin tüm detaylarını paylaşan Altınok; "Ezine Gıda İhtisas Organize Sanayi Bölgemiz, hem direkt, hem de dolaylı olarak kent ekonomisine çok büyük katkılar sağlayacak, ekonomideki yeri dikkat çekici bir biçimde fark edilecektir. Burası, Çanakkale`nin tarımsal ekonomisinde adeta bir dinamo görevi görecektir..." dedi.
"Tahsisimiz yüzde 93 oranında tamamlandı"
Altınok açıklamasında; "Ezine Gıda İhtisas Organize Sanayi Bölgemiz, 2016 yılının Aralık ayında tescilini alıp, 2017`den itibaren yer tespitleri, kamulaştırmaları yapılıp faaliyete geçmiştir. 2019 yılının Nisan ayında ihale kararı alınırken, Mayıs ayında da ihalesi gerçekleştirilerek, Haziran ayında yer tesliminin ardından, alt yapı ile ilgili çalışmalar başlamıştır. Şu an itibari ile; altyapı, elektrik çalışmalarımız devam ediyor. İdare binamız, yollarımız, arıtma ile ilgili projelerimiz de sonlara doğru geliyoruz. Ezine Gıda İhtisas Organize Sanayi Bölgemiz, 136 hektardan oluşan bir alandır. 91 adet parsele bölünmüş durumda olan Ezine OSB, 3 dönüm ila 40 dönüm arasında değişen parsellerden oluşmaktadır. Toplamda 112 parsel var, tabi bunlar sosyal alanlar, dini alanlar, eğitim alanları, idari ve teknik bina alanları olmak üzere ayrılıyor. 91 adet sanayi parseli için bize başvuran talepler doğrultusunda ki, ciddi bir talep ile, iki yüze yaklaşan bir talep ile karşılaştık. Gelen firmaların sektörel dağılımlarına göre; süt ve süt ürünleri, sebze-meyve işleme, et ve et ürünleri gibi alanlarda fiziki kümeleme çalışması yaptık. Sektörlerin birbirinden negatif anlamda etkilenmemesi koku ya da atık su arıtma anlamında zarar görmemesi amacıyla bu kümeleme çalışmasını yaptık. Bu uygulamadan sonra tahsislerimize de başladık. İçinde bulunduğumuz 2021 yılı Ocak ayı itibari ile yer tahsislerimize başladık. Şu an da yaklaşık 45-46 firmaya tahsisimizi gerçekleştirdik, yüzde 93 oranında tamamlandı, yaklaşık yüzde 7 gibi bir alanımız kaldı. Değerlendirmelerimiz devam ediyor. Parsel sayımızın 91`den 50`ye düşmesinin sebebi ise firmaların büyük parseller tercih etmesi oldu, burada da birleştirmelere gittik. Talep eden firmalardan 2-3 parsel alan oldu. Burada hemen hemen yüzde 50`lik bir oranla, metrekare değişmiyor tabi ki ama fabrika sayısının 50 civarında olacağını tahmin ediyoruz" dedi.
"Tahsis yaptığımız firmalardan taahhüt alıyoruz"
Tahsis yaptıkları firmalardan taahhüt aldıklarını belirten Altınok; "Kaç metrekare alan yapılacak, kaç personel çalışacak, ne kadar yatırım yapılacak... Buna baktığımız zaman bir milyarın üzerinde iki milyar liraya yakın bir miktarda yatırım taahhüdü aldık. Aynı zamanda da yedi bin civarında da personel istihdamının taahhüdünü aldık. Firmalar, bize taahhüt verirken normal rakamlarının altında vermeyi tercih ediyorlar. OSB kurulduğundan bu yana söylediğimiz 8 bin istihdam sayısına şu an itibari ile ulaşmış gözüküyoruz. Bizden tahsis yapmaya hak kazanan firmalar, bir sene içerisinde inşaat ruhsatını almak zorundalar. Bu, bakanlığın istemiş olduğu standart bir taahhüttür. İnşaat ruhsatını aldıktan sonra ise iki sene içerisinde de işletme ruhsatını almak zorundalar, yine bakanlığın yönetmeliğine göre, işletme ruhsatı almadan yerinizi devredemiyor ve satamıyorsunuz. Onun için işletme ruhsatı almak gerekiyor" dedi.
"OSB`miz arsa tahsislerinde yüzde 80 hibe veriyor"
Tahsis ücretlerine dair bilgilendirme yapan Altınok; "Üçüncü kalkınma bölgesi olarak Ezine Gıda İhtisas Organize Sanayi Bölgemiz, arsa tahsislerinde yüzde 80 hibe veriyor. Biz, 171 TL olarak belirledik arsa fiyatımızı, bunun yüzde 80`i hibe, yani, 34.2`ye geliyor, yatırımcıların ödeyeceği rakam. Yani bir dönüm yer için 34.2 bin lira gibi bir rakam oluyor. Metrekareye 25 TL katılım ücretimiz var. Totalde 59.2 liraya geliyor metrekare fiyatı. Baktığımız zaman imarlı arsalar için gayet uygun. Tabi sanayi bölgesinde olmanın avantajları da var; KDV ile ilgili istisnalar, SGK primleri ile ilgili istisnalar var. İthal edeceğiniz ürünler ile ilgili gümrük vergisi muafiyetleri ve KDV muafiyetleri var. Birçok alanda organize sanayi bölgesinde olmak yatırımcıya avantaj sağlıyor" dedi.
"Lokasyon olarak en uygun bölge Ezine"
OSB lokasyonu için en uygun yerin Ezine olduğunu belirten Altınok; "İzmir anayolunun üzerinde, Bayramiç ve Ayvacık ilçelerimizdeki hayvancılık, meyve-sebze üretimi değerlendirildiğinde, tam bir üçgenin geçiş noktası burası. Yerel olarak biliyorsunuz, Ezine Peyniri ülke çapında bir marka olarak çok önemli. Ezine Peyniri`nin kalitesini de biliyorsunuz, tanınırlığı, bilinirliği fazla. Bununla birlikte, tüm Türkiye`de tanınmış peynircilerimiz de var burada. OSB`de yüzde 30`u süt ve süt ürünlerinde. Su ürünleri, Et ürünleri var az bir kesim, sebze ve meyve de var. Biz özellikle, süt ve süt ürünleri konusunda yerli firmaları tercih ettik. Buraya dışarıdan süt ve süt ürünleri firması getirerek, rekabette sıkıntı olmasını, yerel firmaların zora girmesini istemedik. Çünkü büyük firmaların gelmesi ile ya da dışarıdan gelen süt ile Ezine peyniri yapılması, hem Ezine Peynirinin kalitesine olumsuz etki eder, hem de yerel firmalarımızı birçok anlamda zor durumda bırakır yerellere pozitif ayrımcılık yaptık, yapıyoruz.. Sebze-meyvede de İstanbul`dan gelen firmalar da var, Dışarıdan da buraya üretici getirmezsek, kısır bir döngüye girmiş oluruz. Sadece burası için, hem istihdam anlamında hem de pazarlama anlamında bize faydası olsun... Birçok firmaya Çanakkale`de şirket kurduruyoruz ki, kentimize faydası olsun, tüm mali verileri Çanakkale ekonomisine yansısın istiyoruz" dedi.
"Yöremizde üretim yapan çiftçimize büyük faydası olacak"
Birçok firmanın sözleşmeli tarıma yöneldiğini ifade eden Altınok; "Bu da Çanakkale`de, bilinçli tarım ile yöremizde üretim yapan çiftçimize büyük faydası olacağını düşünüyoruz. Çünkü, tarla sahipleri, bu sayede, ne ekip biçeceklerini bilecekler, garanti alıcıları olacak, bu firmalar uzun süreli sözleşme yapıp kendi mühendisleri ile ürettikleri ürüne göre burada dikim yapacaklar. Firmalar faal olduktan sonra, ki Ayvacık tarafında bir Sera OSB planlanıyor, müteşebbis heyet aşamasında, onun da hammadde anlamında faydası olacağını düşünüyorum. Yine Bayramiç`te küçükbaş hayvancılık ile ilgili bir OSB düşüncesi var. Bunlar da tamamlanırsa, Çanakkale`de tarım ve hayvancılık anlamında, hem üretildiği hem de pazarlamasının yapıldığı, işlendiği bir tarıma dayalı sanayi bölgesi durumunda olacağız" dedi.
"OSB olarak gerçekten çevreci bir projeyiz"
"Ezine Gıda İhtisas OSB olarak gerçekten çevreci bir projeyiz" ifadelerini kullanan Altınok; "Kendi bünyemizde verdiğimiz bir parsel ile birlikte burada Biyokütle Enerji Santralimiz var. 30 megavatlık bir enerji santrali. OSB`mizde 24 megavat gibi bir güç tüketimi söz konusu. Yani kendi enerjisini kendi üretecek bir OSB`yiz. Bizdeki atıkların, kimyasallar hariç firmalardan çıkan atıklar, arıtmadan çıkan çamurun bertaraf edilmesi, yakılmasıyla, Sıfır Atık Projesini de gerçekleştirmiş olacağız. Ayrıca buradan çıkacak enerjinin buhara dönüşmesi için de bir girişimimiz oldu. Her firmanın ayrı kazan kurmasını engelleyeceğiz, tek bir yeren verilen buhar ile hem yatırım masrafından kurtulacaklar hem de çevreci bir proje olacak. Biliyorsunuz Avrupa`ya ihracatta sıkıntılar yaşıyoruz; karbon ayak izleri, üretim yerleri, arıtma var mı yok mu, yenilenebilir enerji kullanılıyor mu kullanmıyor mu, organik mi değil mi, bunlar artık ürünün pazarlanmasında çok önemli yer tutuyor. Bizim OSB den gidecek ürünlerinde bu tip sorunları ekarte etmiş olacak firmalar. 10 bin metreküplük arıtmamız olacak, yaklaşık, 60-70 Milyon TL tutacak. Çatıları özellikle statik hesabını güneş enerjisine göre istiyoruz. Firmaları zorunlu tutamayız ama biz örnek olması, teşvik etmesi amacıyla, kendi idare binamızın üzerine güneş enerjisi panelleri koruyoruz. Kendi enerjimizi oradan karşılayabilmek adına... " dedi.
"Tarım ve hayvancılığı da olumlu yönde geliştirecek"
Projenin tarım ve hayvancılığı da geliştireceğini belirten Altınok; "Çanakkale`ye çok faydalı bir proje olacağını düşünüyorum. Hammaddemizin hemen hemen hepsi tarım ve hayvancılıktan geldiği için, buradaki tarım ve hayvancılığı da olumlu yönde geliştirecek, bilinçlenmesini sağlayacaktır buranın büyüyüp gelişmesi. Sadece Ezine Gıda İhtisas Organize Sanayi Bölgesindeki fabrikalar olarak düşünmemek lazım. Hem istihdamı, hem yapımındaki sürecinde Çanakkale`nin faydalanacağı imkanlar ve sonrasında da çiftçiye de üreticiye de para kazandıracak bir proje olacak. Dönemlik değil, sürekli devam eden bir proje olacak. Ciddi anlamda bir talep gördük. Bu bizleri çok mutlu etti. Hala talepler geliyor. Bir bu kadar da tahsis edeceğimiz firmalar var, eleye eleye gidiyoruz. En fazla istihdam sağlayacak, sadece süt ve süt ürünleri değil, tüm sektörlerden olsun istiyoruz. Burada meyve suyu ile ilgili girişimlerimiz oldu ama çok büyük parseller istedikleri için olmadı" dedi.
"En az yüzde 60`ının ruhsatlanması lazım ki ilerleme talebiniz olsun"
"OSB yönetmeliğinde en az yüzde 60`ının ruhsatlanması lazım ki ilerleme talebiniz olsun" ifadelerini kullanan Altınok; "Ancak hem buradaki çalışmalar, hem de firmaların talipleri, burası tam faaliyete geçmeden büyümeyi, yeni yer arayışını gündeme getirecek gibi duruyor. Birçok OSB`yi geziyorum Türkiye`de, daha yapılacak çok şey var. Amacımız, önümüzdeki üç dört sen de tamamen aktif hale getirmek. Firmaların aksaklıkları olabilir, dönemsel sıkıntıları olabilir, pandemi mesela birçok sektöre sıkıntı yarattı, maddi açıdan, iş açısından zararı oldu. Biz kendi açımızdan etkilenmedik, alt yapı devam ettiği için çalışabildik. Gıda firmalarında, büyük firmaların yani zincir marketlere ürün verenler de sıkıntı olmadı, ama restoran-cafeye-otellere satış yapan firmalar, üreticiler sıkıntı çektiler. Ekstra bir durum olmazsa tamamen oturup buradaki sistemin dönmeye başlaması 5 seneyi bulur. Satışlarımızı 2021 yılında bitirdik, alt yapıyı hızlandırdık. İlk birkaç fabrikamızın açılışını köprüye yetiştirelim diyorduk ama, köprüde hızlı gidiyor, yetiştirebilirsek bir iki fabrika açılışı çok iyi olacak" dedi.
"Köprünün ciddi bir faydası oldu"
Köprünün ciddi bir faydası olduğunu belirten Altınok; "Köprünün etkisi ciddi anlamda oldu. Boğaz geçişinin olmaması bu bölgeyi biraz kör nokta, çıkmaz sokak gibi konumlandırıyordu. Gıda sektöründe de bütün nakliyeler, soğuk zincir olduğu için burada beklemesi de sıkıntı, yani bir anda gidip gelememesi, o da bir maliyet. Dışarıdan gelen firmaların, söylediği tek şey; eğer köprü olmasaydı biz Çanakkale`yi tercih etmezdik diyorlar. O yönden köprünün burada olması, üreticiye çok büyük faydası olacaktır. Köprü bir tercih nedeni oluyor Ezine organize sanayi bölgesinde yer almak için" dedi.
"Kurulabilecek en güzel sanayi tarım, gıda, hayvancılık üzerine oldu"
Ayvacık Seranın OSB`de yetiştirilerek ürünlerinde burada işleneceğini beliren Altınok; "Doğal olarak süt açığımız var, örneğin koyun sütünden sıkıntımız var Bayramiç OSB burayı besleyecek. Tarıma dayalı sanayi olması bizim en büyük avantajımız. Bir Çanakkaleli olarak çok mutluyum. Çünkü bizler, yıllarca bunu talep ettik, söyledik, dile getirdik, istedik... Çanakkale bir İstanbul olsun ya da İstanbul`un alternatifi olsun istemedik... Bu şekilde Çanakkale, lojistik anlamda önem kazanacak. Akçansa, İÇDAŞ, Kale Seramik var, bunlar zaten kendi yerinde yerleşik sanayi bölgesini almış firmalar. Ancak, şimdi tarıma dayalı sanayi, o gördüğümüz bacalı, çevreye zara verecek bir sistem içerisinde değil, bu da en güzel tarafı. Daha çok tarımı ve hayvancılığı tercih edeceğimiz için bizim bu doğal ortamımız bozulmayacak. Çanakkale OSB`de de çok büyük bir ağır sanayi gelmedi. Çan`da kurulacak olan karma osb sanayi bölgesi çok ağır sanayi olacağını düşünmüyorum. Kurulabilecek en güzel sanayi tarım, gıda, hayvancılık üzerine oldu" dedi.
"Çanakkale`nin tarımsal ekonomisinde adeta bir dinamo görevi görecektir"
Altınok son olarak; "Biz, en başından bu yana, `8 bin istihdam` diyoruz. Hali hazırda buradaki firmalar var; Dardanel buraya taşınacak, tamamen bizim içimizde yer alacak. İki milyara yakın bir yatırım yapılacak. Bu yatırımın dörtte biri inşaata gider. Üretimlerin dışarıya satışı anlamında, firmaların cirolarına baktığımız da buradaki yüzdeleri ne olacak bilemem ama ciddi oranda Çanakkale`ye katkı sağlayacak bir ekonomi oluşacaktır. Çanakkale`de olmayan bir üretim, ekonomi oluşmuş olacak. Ya da kapasitesini arttırmış olacak. Bunları 7/24 işleyen komple bir organizma olarak düşünün; aracı var, bakımı var, elektrik işi olacak, yani kuruluşlar olarak baktığımız zaman birçok esnaf buradan fayda sağlayacak. Bunları da düşündüğümüzde, Ezine Gıda İhtisas Organize Sanayi Bölgemiz, hem direkt, hem de dolaylı olarak kent ekonomisine çok büyük katkılar sağlayacak, ekonomideki yeri dikkat çekici bir biçimde fark edilecektir. Burası, Çanakkale`nin tarımsal ekonomisinde adeta bir dinamo görevi görecektir..." dedi.
(Seçkin Sağlam - Gizem Karabıyık)