Yasada belirtilen tarihlerden itibaren yükümlülüklerin yerine getirilmemesi halinde uygulanacak yaptırımların idari para cezası olarak düzenlendiğine dikkat çeken Çanakkale Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler Odası Başkanı Hakkı Alacaoğlu; “6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği kanununa göre 01.01.2013 tarihinden itibaren bir çalışanı olan, sadece bir çırak veya stajyer de çalışsa, o işyeri Kanun kapsamına alınmıştır. 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanununa göre başta iş riski değerlendirmesi, acil durumlar planlaması, çalışanların iş sağlığı ve güvenliği eğitimleri gibi konularda yasada yetki verilmiş kişi ve kuruluşlardan hizmet almaları gerekmektedir. Yasada belirtilen tarihlerden itibaren yükümlülüklerin yerine getirilmemesi halinde uygulanacak yaptırımlar idari para cezası olarak düzenlenmiştir. İdari para cezaları, eylemin türüne göre sabit, çalışan başına veya geçen her ay için tekrarlanma esasına göre uygulanacaktır. Kanunun 2. maddesine göre; kapsama giren işler ve işyerleri :01.01.2013 tarihinden itibaren Özel ve kamu kesimindeki tüm işyerleri kapsam içindedir. Kapsam dışında kalan faaliyetler :Bakım merkezleri, dikimevleri hariç TSK’nın faaliyetleri, MİT, Emniyet ve Jandarma’nın faaliyetleri, Acil yardım, ilk yardım birimlerinin müdahale faaliyetleri, Tutuklu ve hükümlülere uygulanan meslek edindirme ve eğitim faaliyetleri, Ev hizmetleri, Yanında kimseyi çalıştırmayan kendi adına ve hesabına çalışanlar, kapsama giren çalışanların nitelikleri : 01.01.2013 tarihinden itibaren Çıraklar, stajyerler, işçiler, gazeteciler, gemiciler, devlet memurları, kamudaki sözleşmeli personel dahil tüm çalışanlar yasa kapsamındadır” dedi.
Kanunun 6. maddesine göre işyeri hekiminden ve iş güvenliği uzmanından hizmet alma yükümlülüğüne de değinen Alacaoğlu; “Kanun kapsamına giren işyerlerine Ticari ve sınai işyeri ayırımı yapılmaksızın bir çalışanı olan her işveren işyerinde işyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanından hizmet alması gerekmektedir. Hizmet, doğrudan istihdam yoluyla alınabileceği gibi, Ortak Sağlık Güvenlik Birimlerinden ücreti karşılığı sağlanabilecektir. İşyerinde çalışan sayısı; çalışan sayısı 50 ve daha fazla ise işyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanından hizmet alma yükümlülüğü 01.01.2013 tarihinden itibaren başlamıştır. Çalışan sayısı ellinin altında olan; az tehlikeli sınıfa giren işyerlerinde işyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanından hizmet alma yükümlülüğü 01.07.2016 tarihinde başlayacaktır. Tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfa giren işyerlerinde işyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanı çalıştırma yükümlülüğü 01.01.2014 tarihinde başlamıştır. İşyeri hekiminden hizmet alma süreleri, tam zamanlı olarak (işyeri bünyesinde çalıştırarak), az tehlikeli işyerlerinde her 2000 çalışan karşılığında bir işyeri hekiminden, tehlikeli işyerlerinde her 1500 çalışan karşılığında bir işyeri hekiminden, çok tehlikeli işyerlerinde her 1000 çalışan karşılığında bir işyeri hekiminden hizmet alınacaktır. Yukarıda belirtilen sayılardan fazla çalışanı olan işyerlerinde fazla çalışanlar için kısmi süreli hizmet alınacaktır. Kısmi zamanlı (dışardan hizmet alarak) ondan az çalışanı olan ve az tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde çalışan başına yılda en az 25 dakika. Diğer işyerlerinden: az tehlikeli sınıfta yer alanlarda, çalışan başına ayda en az 4 dakika. Tehlikeli sınıfta yer alanlarda, çalışan başına ayda en az 6 dakika. Çok tehlikeli sınıfta yer alanlarda, çalışan başına ayda en az 8 dakika. Az tehlikeli sınıfa giren işyerlerinde her 2000 çalışan karşılığında bir iş güvenliği uzmanından, tehlikeli sınıfa giren işyerlerinde her 1500 çalışan karşılığında bir iş güvenliği uzmanından, çok tehlikeli sınıfa giren işyerlerinde her 1000 çalışan karşılığında bir iş güvenliği uzmanından tam zamanlı hizmet alınacaktır” şeklinde konuştu.
Alacaoğlu sözlerini şu şşekilde sürdürdü: “Kanunu 26. Maddesine göre İdari para cezası: İş güvenliği uzmanı veya işyeri hekimi görevlendirmeyen işverene görevlendirmediği her bir kişi için 5.000,00 TL, aykırılığın devam ettiği her ay için aynı miktar, diğer sağlık personeli görevlendirmeyen işverene 2.500,00 TL, aykırılığın devam ettiği her ay için aynı miktar idari para cezası uygulanacaktır. Kanunun 7. maddesine göre mali destek, bir ile dokuz arasında çalışanı olan tehlikeli ve çok tehlikeli işyerlerinde yapılan sağlık ve güvenlik harcamaları 01.01.2014 tarihinden itibaren SGK tarafından karşılanacaktır. Destek sigortalı başına prime esas kazanç alt sınırının günlük tutarının sırasıyla %1,4 ve %1,6’sıdır. Üç aylık dönemler halinde hesaplanıp ikinci ayın sonunda işverene ödenecektir. Kanunu 9. maddesine göre İşyerlerinin tehlike sınıfları; az tehlikeli, tehlikeli ve çok tehlikeli olmak üzere üç sınıfa ayrılmıştır. 29.12.2012 tarihinde çıkarılan tebliğde belirtilmiştir. Daha sonraki tarihlerde ilk tebliğde değişiklikler yapılmıştır. Yürürlük tarihi 01.01.2013 tür. Kanunu 4.ve 10. maddelerine göre İş riski değerlendirme yükümlülüğü; çalışan sayısına ve işyerinin girdiği tehlike sınıfına bakılmaksızın 01.01.2013 tarihinden itibaren tüm işverenlere iş riski değerlendirmesi yapma veya yaptırma yükümlülüğü getirmiştir. Değişikliklerin meydana gelmesi halinde yenilenecektir. Kanunun 26. Maddesine göre İdari para cezası: Risk değerlendirmesi yapmayan veya yaptırmayan işverene 3.000,00 TL, aykırılığın devam ettiği her ay için 4.500,00 TL idari para cezası verilecektir. Kanunun 25. maddesine göre İş riski değerlendirmesi yapmadığı için faaliyeti durdurulabilecek işyerleri; İşyerlerinde yapılacak iş denetimleri sırasında, çok tehlikeli sınıfa giren, metal, maden, yapı işleri ile çok tehlikeli kimyasalların kullanıldığı işler ve büyük endüstriyel kaza olasılığı olan işyerlerinde eğer iş riski değerlendirmesinin yapılmamış olduğu saptanırsa bu işyerlerinin faaliyetleri 01.01.2013 tarihinden itibaren durdurulacaktır. Kanunun 26. Maddesine göre İdari para cezası: Acil durumlar planlaması yapmayan işverenlere uyulmayan her bir yükümlülük için 1.000,00 TL, aykırılığın devam ettiği her ay için aynı miktar” idari para cezası verilecektir. İş Sağlığı ve Güvenliği konusu işverenler ve çalışanların ileride yaşanacak sıkıntıların ve mağduriyetlerin önlenmesi için çok önemlidir ve kanunun hükümlerini eksiksiz yerine getirmeleri gerekmektedir. İşini eksiksiz yapan, ciddi çalışan firma ve kişilerle çalışılması işverenlerin lehine olacaktır.”
