18 Mart stadyumunda gerçekleştirilen 29 Ekim Cumhuriyet Bayramı kutlamalarında konuşan Vali Güngör Azim Tuna demokrasi ile taçlandığında anlam kazanan cumhuriyetin millete bırakılan en büyük emanet olduğunu ifade etti.
Valilik makamında Vali Güngör Azim Tuna, Boğaz ve Garnizon Komutanı Tuğamiral Mesut Özel ile Belediye Başkanı Ülgür Gökhan tarafından tebriklerin kabulüyle başlayan tören 18 Mart Stadyumu’nda devam etti. Resmi Geçit Töreni sırasında Vali Tuna, Boğaz ve Garnizon Komutanı Tuğamiral Özel ve Belediye Başkanı Gökhan stadyumda katılımın az olması nedeniyle boş tribünleri selamlamak zorunda kaldılar.
Vali Tuna, törende yaptığı konuşmada Cumhuriyetin ve egemenliğin kaynağının millete ait olduğunu ve devlet sisteminin kabul edildiği gün olduğunu belirterek, Cumhuriyetin kurucusu Büyük önder Gazi Mustafa Kemal Atatürk başta olmak üzere, İstiklal Savaşı kahramanlarını ve aziz şehitleri ve gazileri rahmet ve minnetle andıklarını söyledi.
Vali Tuna Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin tarih sahnesinde binlerce yıldır var olan, çok zengin bir kültür ve medeniyete sahip bulunan, çok sayıda devlet kurmuş bir milletin en son eseri olduğunu ifade ederek ilelebet bu mirasın yaşayacağını belirtti. Tuna1071 Malazgirt Zaferinden sonra Türklerin Anadolu’ya göçlerinin ivme kazandığını ifade ederek devam ettiği konuşmasında, birbirini izleyen göçlerle Anadolu’nun Türk Yurdu halini aldığını söyledi. Anadolu’yu kutsal vatan toprağı sayan Türk Milleti’nin bu coğrafyada kök saldığını ve burada kalmak için gereken en yüksek fedakarlığı gösterdiğini kaydeden Tuna: “Anadolu tarihi savaşlarla doludur. Selçuklu ve Osmanlı dönemlerinde birbirini takip eden sayısız Fetih hareketleri, Haçlı Seferleri, Kara ve Deniz Savaşları bunun kanıtıdır” derken “Doğu Roma İmparatorluğunu sona erdiren İstanbul’un fethini müteakip Osmanlı ordusu Viyana kapılarına kadar dayanmış, parlak ve ihtişamlı devirler sonra ermiş, nihayet 1. Dünya Savaşıyla Osmanlı Devleti tarih sahnesinden silinmiş, üç kıtada hakim olan milletimiz Anadolu’yu cumhuriyetle sonuçlanan milli mücadeleyle savaş ve işgal yangınından kurtarmıştır” dedi.
Tuna: “Türk milletinin yenileşme hareketinin bir yansıması olarak görülmesi gereken Cumhuriyet, Osmanlı’daki, Tanzimat ve Meşrutiyet hareketlerinin devamı kabul edilmelidir”dedi.
Tuna : “Esasen cumhuriyet fikri son dönem Osmanlı aydınının zihninde ve eserlerinde sıklıkla görülür. Türk milletinin yenileşme hareketinin bir yansıması olarak görülmesi gereken Cumhuriyet, Osmanlı’daki, Tanzimat ve Meşrutiyet hareketlerinin devamı kabul edilmelidir. Osmanlı Devletinin tarih sahnesinden çekilmesinden sonra Cumhuriyet düzeninin kolayca kabul görmesinde bu sürecin mutlak etkisi vardır. Uzun yıllar ekonomik, siyasi ve askeri alanlarda dünya devletleri arasında üstünlüğünü ve güçlülüğünü kabul ettiren Osmanlı İmparatorluğu`nu bu tarihi olayın ilanına getiren sebeplere tarihsel açıdan baktığımızda durum şöyleydi: Birinci Dünya Savaşı, Mondros Ateşkes Antlaşması ile 1918 yılında sona erdi. Osmanlı İmparatorluğu yenik sayıldı. İmzalanan Mondros ve Sevr Antlaşmalarıyla üzerinde yıllarca bağımsız olarak yaşadığımız vatan toprakları İtilaf Devletlerine verildi. Bu durumu fırsat bilen düşman devletler kutsal vatan topraklarını yer yer işgal etmeye başladılar. Hür yaşamayı kendisine şiar edinmiş milletimizin böyle bir durumu kabullenmesi mümkün değildi. Bu kötü gidişe mutlaka dur demek gerekiyordu. Milletin yüreğinde mukavemet gösterme ve direnme kıvılcımları tutuşmaya başlamıştı, Her şeye ve tüm yokluklara rağmen düşman kuvvetlerine karşı Kuvay-i Milliye ruhu uyanmaya başlamıştı. 19 Mayıs’ta Mustafa Kemal’in Samsun’a çıkmasıyla milli mücadele fiilen başlamış, Amasya Tamimi ardından Erzurum ve Sivas Kongreleri ve nihayetinde 23 Nisan 1920 de Türkiye Büyük Millet Meclisi`nin açılması ile birlikte Kurtuluş Savaşı başarıyla sonuçlanmıştır. Tüm cephelerde arka arkaya kazanılan zaferler ve vatan topraklarından işgalci devletlerin atılmasıyla Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşu ve ilanı aşamasına gelinmiş, Bozkırın ortasında, Ankara’da 29 Ekim 1923 günü Cumhuriyet ilan edilmiş ve Gazi Mustafa Kemal ilk Cumhurbaşkanı seçilmiştir. Cumhuriyet, halk anlamına gelen ‘cumhur’un yönetime katılımını; toplumun tüm kesimlerinin yönetimde bir şekilde temsil edilmesini tüm kurumlarıyla devletin belli bir zümrenin elinde ve etkisinde olmamasını ifade etmektedir” dedi.
“Cumhuriyet demokrasiyle taçlandığında nihai amacına ulaşmış olmaktadır”
Tuna Cumhuriyet’in demokrasiyle taçlandığında nihai amacına ulaşmış olduğunu belirterek dünya üzerinde Cumhuriyet ismini taşıyan pek çok devletin, aslında geniş halk kesimlerinin iradelerine rağmen, onlara karşı, baskı ve zulüm ile iktidarda kaldıklarının görüldüğünü belirtti.
Türk milletinin tarihi derinliğinin Cumhuriyet idaresine de yansıdığını ve hür ve serbest seçimlerle demokrasinin garantiye alındığını söyleyen Tuna: “ Türkiye Büyük Millet Meclisinin, cumhuriyetin ilanından önce kurulması, milletin temsilcileriyle hayati önemde kararların alınması, yine cumhuriyete bu mecliste karar verilmesi üzerinde hassasiyetle düşünmek gerekir” dedi.
“Hakimiyetin millete ait olması şeklinde tanımlanan demokrasi olmaksızın cumhuriyet, içeriği ve ruhu olmayan boş bir kavrama dönüşebilir”
Tuna: “İlk mecliste asılı büyük panoda yazılı olan, “Hakimiyet, bilâ kaydu şart milletindir.” İlkesi hayati derecede önemlidir. Hakimiyetin millete ait olması şeklinde tanımlanan demokrasi olmaksızın cumhuriyet, içeriği ve ruhu olmayan boş bir kavrama dönüşebilir. Atatürk`ün “Türk Milletinin karakterine en uygun yönetim biçimi Cumhuriyettir “diyerek ilan ettiği Cumhuriyet, milletimize bırakılmış en büyük emanet ve vazgeçilmez bir değerdir. Bu nedenledir ki, Cumhuriyet yönetimi, ilanından bu yana ülkemizin her alanda gelişmesine büyük katkılar sağlamış, çağdaşlaşma atılımlarıyla insanımızın ufkunu genişletmiş, toplumun millet olma bilincini kuvvetlendirmiştir. Türkiye için sadece bir yönetim şekli olmayıp bir çağdaşlaşma hamlesi olan Cumhuriyetimiz, getirilen çağdaş açılımlarla bugün Türk insanının ufkunu genişletmiş, ekonomik, sosyal ve siyasal hayatımız büyük bir dinamizm kazanmıştır” dedi.
“Türkiye Cumhuriyeti Cumhuriyetimizin yüzüncü yılında dünyanın ilk 10 ekonomisi arasına girmeyi hedefine koymuş bir devlet durumundadır”
Tuna: “Türkiye Cumhuriyeti Devleti bugün millet iradesinin verdiği güçle ileri medeniyet yolunda hızlı ve kararlı adımlarla ilerleyen, "Yurtta sulh, cihanda sulh" düsturuyla iç ve dış tehditleri bertaraf edebilen, bölgesinde ve uluslararası arenada önemli bir yere sahip olan, Cumhuriyetimizin yüzüncü yılında dünyanın ilk 10 ekonomisi arasına girmeyi hedefine koymuş bir devlet durumundadır. Cumhuriyetimiz, ortak tarih, kader ve amaç birliği içerisinde yükselmiş, anayasal vatandaşlık temelinde vatandaşların kendini diğerinden üstün görmediği, doğusunda batısına, kuzeyinden güneyine bu topraklar üzerinde yaşayan tasada ve kıvançta bir, yüreği bayrak ve vatan sevgisi ile dolu olan, Anadolu insaninin bölünmez bütünlüğünün en güzel tezahürüdür. Cumhuriyetin temsil etiği değerler, bu topraklarda yaşayan erdemli insanlar tarafından benimsenmiş olup, insanımız, Devletin tek ve gerçek sahibi olduğunun idraki içindedir. Türk milleti, bugünlere nasıl gelindiğini asla unutmayacak, şanlı tarihine, mili benliğine sahip çıkacak, çağdaş uygarlık yolunda kararlı biçimde yürümeye devam edecektir. İnsanımızın mutlu olduğu güçlü, zengin ve mürefeh bir Türkiye hedefine ulaşmak için ihtiyacımız olan şey, çalışmaya devam etmek, bu milleti, halkımızı sevmek ve onlara güvenmektir” diye ekledi.
“Hepimize düşen ortak vazife; Çanakkale’ yi, Kurtuluş Savaşı’nı zaferle taçlandıran ruhu korumak ve bu ruhu gelecek kuşaklara aktarmak olmalıdır”
Tuna: “Sevgili Çanakkaleliler, dün olduğu gibi bu günde, yarında yarından da sonra hepimize düşen ortak vazife; Çanakkale’yi, Kurtuluş Savaşı’nı zaferle taçlandıran ruhu korumak ve bu ruhu gelecek kuşaklara aktarmak olmalıdır. Bizler bu sorumluluğu yerine getirir, özgürlüğümüzü korur, ülkemizi yüceltirsek, Atatürk`ün hedef olarak gösterdiği çağdaş medeniyetler seviyesinin üstüne kolaylıkla çıkabiliriz” dedi.
Konuşmaların ardından öğrenciler şiir okudu, halk oyunları gösterisi sunuldu. Çanakkale Özel Anadolu Lisesi öğrencisi Elifcan Erdoğan’ın okuduğu Mustafa Kemal’in Kağnısı aslı şiir törendekilere duygulu anlar yaşattı. Resmi geçitle sona eren törene CHP Çanakkale milletvekilleri Ali Sarıbaş ve Serdar Soydan, Avustralya`nın Çanakkale Konsolosu Nicholas Sergi, öğrenciler, sivil ve askeri erkan ile vatandaşlar katıldı. Törene AKP’li milletvekillerinin katılmaması dikkat çekti.
İlçelerdeki törenler
Cumhuriyet Bayramı nedeniyle ilçelerde de törenler düzenlendi. Cumhuriyet`in kuruluşunun 89. yıl dönümü dolayısıyla, Lapseki Bayramiç, Eceabat, Ayvacık ve Biga`da tören düzenlendi. Cumhuriyet`in kuruluşunun 89. yıl dönümü dolayısıyla, Lapseki`de tören düzenlendi. Törenlerde ilk olarak Lapseki Kaymakamı İsmail Ayhan makamında tebrikleri kabul etti. Tebriklerin ardından Kaymakam Tavlı, Garnizon Komutanı Dz. Binbaşı Recep Şenveli, Belediye Başkanı Gani Mehmet Ekim halkın ve öğrencilerin bayramını kutladı. Saygı duruşu ve İstiklal Marşı`nın okunmasının ardından, günün anlam ve önemini belirten konuşmayı Kaymakam İsmail Ayhan Tavlı yaptı. Şiirlerin okunduğu tören 25 Eylül İlköğretim Okulu öğrencilerinin yaptığı halk oyunları gösterilerinin ardından sona erdi. Törende ayrıca, okullar arasında düzenlenen Cumhuriyet konulu şiir, resim ve kompozisyon yarışmalarında dereceye giren öğrencilere ödülleri verildi.
Bayramiç’teki tören
Atatürk Stadı`nda düzenlenen tören, Bayramiç Kaymakamı Osman Yenidoğan, Garnizon Komutanı Jandarma Kıdemli Başçavuş Selçuk Türelik ve Belediye Başkanı İsmail Sakin Tunçer, törene katılanların bayramını kutladı. Daha sonra saygı duruşunda bulunuldu ve İstiklal Marşı okundu. Kaymakam Yenidoğan`ın konuşmasının ardından, şiirler okundu, çeşitli gösteriler sunuldu. Saatteki hızı zaman zaman 40 kilometreye ulaşan lodos nedeniyle, tören alanı adeta toz bulutuyla kaplandı.
Eceabat`taki tören
Eceabat`ta Cumhuriyet Meydanı`nda düzenlenen törende Kaymakam Mehmet Akçay, Garnizon Komutanı Deniz Üsteğmen Adnan Kaya ve Belediye Başkanı Kemal Dokuz öğrencilerin ve halkın bayramını kutladı. Daha sonra saygı duruşunda bulunuldu ve İstiklal Marşı okundu. Kaymakam Akçay, törende yaptığı konuşmada, Atatürk`ün Türk gençliğine, milletine en büyük emaneti olan cumhuriyeti ve tüm kurumlarını, birlik ve beraberlik içinde korumanın azmi ve kararlılığı içinde olduklarını söyledi. Konuşmanın ardından halk oyunları gösterisi sunuldu, ``Atatürk ve Cumhuriyet`` konulu resim, şiir ve kompozisyon yarışmasında dereceye giren öğrencilere ödülleri dağıtıldı.
Ayvacık`taki tören
Ayvacık`ta 21 Eylül Stadı`nda düzenlenen törende Kaymakam Gökay Özkan, Garnizon Komutanı Binbaşı Bora Özalp ile Belediye Başkanı Mehmet Ünal Şahin, törene katılanlar ile halkın bayramını kutladı. Saygı duruşunda bulunulması ve İstiklal Marşı`nın okunmasının ardından konuşan Özkan, Cumhuriyet`in 89. yıl dönümünü coşkuyla kutladıklarını belirterek, ``Cumhuriyet, bizim yeniden doğuşumuzdur. Cumhuriyetin ilanıyla Türk milleti yeniden dirilmiş, birlik ve beraberliği sağlamıştır`` dedi. Konuşmanın ardından öğrenciler tarafından şiir okundu, halk oyunları gösterisi sunuldu.
Biga`daki tören
Biga`da, Cumhuriyet`in 89. yıl dönümü dolayısıyla düzenlenen program kapsamında, ilk olarak Kaymakam Fatih Genel, Garnizon Komutanı Personel Yüzbaşı Sadri Boz ile Belediye Başkanı Mehmet Özkan, kaymakamlıkta tebrikleri kabul etti. İlyas Bayram Stadı`nda süren programda Kaymakam Genel, Garnizon Komutanı Personel Yüzbaşı Boz ile Belediye Başkanı Özkan, törene katılanların bayramını kutladı. Daha sonra saygı duruşunda bulunuldu ve İstiklal Marşı okundu. Törende Kore Gazisi Rafet Karamürsel, okuduğu ``Çanakkale Şehitleri``ne adlı şiirde gözyaşlarına hakim olamadı. Daha sonra öğrenciler tarafından şiirler okundu, halk oyunları gösterisi sunuldu, düzenlenen çeşitli yarışmalarda dereceye giren öğrencilere ödülleri dağıtıldı. Tören, resmi geçitle sona erdi.
